Bilim İnsanları Uyardı: İçme Suyu Borularında Toksik Krom Oluşabilir!
Fotoğraf: Dökme demir alaşımlı boruların iç kısmındaki kireçlenme ile Hekzavalent Krom’u –Cr(VI)- serbest bırakmak için sudaki artık dezenfektanlar reaksiyona girebilir.
Amerika Birleşik Devletleri’nin Michigan eyaletine bağlı Flint kentindeki su krizinin sebebi; su kimyası değiştiğinde içme suyu dağıtım borularından potansiyel olarak toksik metaller salınıldığı olarak açıklandı ve bu soruna daha fazla dikkat edilmesinin gerektiği söylenildi.Bu günlerde, ACS’nin Çevre Bilimi ve Teknolojisinde haber yapan araştırmacılar; paslanmış dökme demir borular artık dezenfektanlar ile etkileşime girdiğinde, Cr (VI) olarak bilinen altı değerlikte kromun içme suyunda nasıl olduğunu araştırıyorlar. Yapılan araştırmalar, su kaynağında Cr(VI) oluşumunu kontrol etmek için yeni stratejiler uygulanabileceğini gösterdi.
Cr(0) olarak bilinen metal krom, su dağıtım sistemlerinde en yaygın kullanılan sıhhi tesisat malzemesi olan dökme demir alaşımınında bulunur. Borular paslandıkça, iç duvarlarında kireç olarak bilinen tortu birikintileri oluşur. Suda ki eser kimyasallar, kireçle reaksiyona girerek suya salınabilecek yeni bileşikler oluşturabilir. Bu bileşiklerden bazıları; akciğer kanserine, karaciğer hasarına, cinsel problemlere ve gelişimsel sorunlara neden olabilen yüksek dozda Cr(VI) içerir.
2014 yılında Kaliforniya’da, içme suyu standardı 10 μg/L Cr(VI) olarak belirlendi ancak daha sonar musluk suyundan Cr(VI) ‘yı gidermek için ekonomik olarak uygun bir arıtma olmadığı için kılavuz geri çekildi. Haizhou Liu ve meslektaşları Cr(VI)’nın içme suyuna nasıl girdiğini tam olarak öğrenmek istediler, bu da toksik metal oluşumunu önlemenin yeni yollarını ortaya çıkarabilirdi.
Araştırmacılar; ABD’deki içme suyu dağıtım sistemlerinden biri doğal olarak yüksek Cr(VI) seviyelerine (11-24 μg/L) sahip yeraltı suyu kullanan bir sistemden, diğeri ise bilinmeyen miktarda Cr(VI) içeren içme suyu kullanılan bir sistemden olmak üzere iki dökme demir boru topladılar. Ekip borulardaki kireci kazıdı ve bileşimini analiz etti. İlk borudaki toplam Cr seviyesi ikinci boruya oranla yaklaşık 18 kat daha yüksek olduğu gözlemlendi. Her iki boruda da krom iki oksidasyon durumunda –Cr(III) ve Cr(0)- olarak mevcut olduğu tespit edildi.
Araştırmacılar daha önce şüphelendikleri gibi kirece Klor veya Brom içeren bir dezenfektan eklediklerinde Cr(III) yerine Cr(0) ile hızla reaksiyona girdiğini ve Cr(VI) oluşturduğunu ispatladılar. Ayrıca araştırmalar sonucunda elde edilen verilere dayanarak araştırmacılar Cr(VI) seviyelerini azaltmaya yardımcı olmak için, içme suyunu arıtmak için daha az reaktif dezenfektanların araştırılması gerektiğini ve krom alaşımlı dökme demir boruların dikkatli kullanılması gerektiğini söylediler.
Referans: Cheng Tan, Sumant Avasarala ve Haizhou Liu, 30 Eylül 2020, çevre Bilimi ve Teknolojisi tarafından” İçme Suyu dağıtım sistemlerinde altı değerlikli Krom salınımı: demir korozyon Ölçeklerinde sıfır değerlikli Kromun yeni İçgörüleri”.
Kaynak: scitechdaily.com
