Darleane C. Hoffman
Darleane C. Hoffman 8 Kasım 1926 yılında ABD’nin Lowa kentinde dünyaya gelmiştir.Babası, bazen matematik öğreten ve kız basketboluna koçluk yapan bir okul müdürü idi. Liseden sonra Iowa Devlet Koleji’ne (şimdiki Iowa Devlet Üniversitesi) girmiştir. Burada ilk önce uygulamalı sanata öncülük etmiştir. Ancak daha sonra kimya olarak değiştirmişdir. Kimya profesörü Nellie Naylor tarafından bilimsel araştırmalar yapmak için esin kaynağı oldu fakat bazı endişeler vardı, çünkü o günlerde bilime giren birçok kadın kariyer yapmak ve bir aileye sahip olmak arasında seçim yapmak zorunda kalmışlardır. Nobel ödüllü bir bilim insanı olan ve iki kızı da yetiştiren Marie Curie’nin hikayesi, Hoffman’ı planlarıyla devam etmeye ikna etmiştir.
Mezun olduktan sonra Hoffman doktora derecesini kazanmak için Iowa Eyaletinde kalmıştır. Orada da bir doktora öğrencisi olan Marvin Hoffman ile tanışmış ve evlenmiştir. 1953 yılında , New Mexico’daki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’nda nükleer kimya üzerine çalışmıştır ve spontan fisyon, ağır çekirdeğin iki “kız” çekirdeğine ani bir şekilde bozunması üzerine dünya otoritesi olarak yerini alacak.
Bilim adamları,1971 yılına kadar, Hoffman’ın birkaç milyar yıllık kaya oluşumunda küçük miktardaki bir plütonyum izotopunun (plütonyum-244) keşfedilmesine kadar doğmadığına inanıyorlardı. Hoffman, dubnum olarak da adlandırılan, huriyum elementi olan kimya ile ilgili nadir bir çalışma yapmıştır. Çalışma nadir olarak kabul edilir çünkü transüoran elementleri o kadar radyoaktiftir ki, bunlar incelenmeden çabucak bozunurlar. Sadece 35 saniyelik bir yarılanma ömrüne sahip olan hahnium-262 adında bir izotop kullanarak, elementin hem sulu çözelti hem de gaz fazında nasıl davrandığını inceleyebilmiştir.
Hoffman nükleer fisyon hakkında önemli bir keşif yapmıştır. Bilim insanları 1930’lu yılların sonundan beri bazı elementlerin çekirdeğinin nötronlarla bombalandığını biliyorlardı, ancak 1970’lerin başında Hoffman, bir element olan fermiyum atomlarının spontan bölünebileceğini keşfetmiştir. Hoffman doğal cevherlerde primordiyal plütonyum 244 izlerini keşfetmiştir. O zamana kadar radyoaktif elementin sadece insan yapımı olduğu düşünülüyordu. Ayrıca plütonyondan çok 104 ila 108 arasındaki elementlerin kimyasal ve nükleer özelliklerinin incelenmesinde öncüdür. 1991’de Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı’nda Glenn T. Seaborg Transactinium Bilim Merkezi’nin ilk müdürü olmuştur. 1996 yılına kadar bu görevde bulunmuştur.
Hoffman, 1997 yılında Ulusal Bilim Madalyasını aldı. 2000 yılında, American Chemical Society’nin en büyük onur olan Priestley Madalyasını alacak ikinci kadın oldu. Ayrıca Topluluğun Nükleer Kimya Ödülü (1983) ve Francis P. Garvan-John M. Olin Madalyası (1990) ‘nın da sahibi.
Ödülleri
- 1964-65; Guggenheim Fellowship, LBNL,
- 1978-79; Nükleer Kimya için Amerikan Kimya Topluluğu (ACS) Ödülü,
- 1983 (ilk kadın alıcı); ACS Garvan-Olin Madalyası,
- 1990; ABD Ulusal Bilim Madalyası,
- 1997; ACS Priestley Madalyası,
- 2000; Bilimsel Başarı için Sigma Xi Proctor Ödülü,
- 2003; John V. Atanasoff Araştırma ve Buluşma Ödülü,
- 2010 Hevesy Medal Ödülü.
