Moleküler İyot, Antiviral ve Farmasötik Sentez Süreçlerini Katalize Ediyor
Kanser, viral hastalıklar, ve diğer sağlık durumları için tıbbi ilaçlar sentezlemek yavaş işleyen bir süreçtir. Özellikle zor olan kimyasal dönüşüm, aktif hale getirilmemiş alken olarak bilinen yapı ile başlar ve organik bileşikteki komşu atomlara bağlı olan diamin yani iki nitrojen atomunun karbon-karbon çift bağına bağlanması ile sonuçlanır.Sonuç olarak bu kimyasal birimler, grip ve kalın bağırsak kanseri ilaçlarının içerisinde bulunur.
Araştırmacılar genellikle dönüşümü tamamlayabilmek için nadir, toksik metalleri ve ağır reaksiyon koşulları kullanmalıdır. Reaksiyon için daha sürdürülebilir katalizör kullanmak bu problemleri çözebilir. Daha önce yapılan araştırmalar bunu yapmaya çalıştı fakat yalnızca çok azı başarılı olabildi.
American Chemical Society Dergi’sinde yayınlanan çalışmada, Osaka Universitesi’nden olan araştırmacılar katalizör olarak iyodini kullanarak aktif hale gelmemiş alkenlerden visinal diamin sentezledi. Hem anti hem de sin-katılmaya uygun olan protokol gerçekçi, kullanışlı ve çevre dostudur.
‘’Visinal diaminin tüm diastereomerlerini anti-katılma ile çifte bağın zıt taraflarına iki sübstitüe atomu ekleyerek sentezledik.’’ Diyor kıdemli yazar Satoshi Minakata. ‘’Moleküler iyodin katalizörü varlığında, aktif edilmemiş alken, piyasada satılan p-nitrobenzensülfoamid ve sodyum hipoklorit ile stereoözgül ürünleri elde etmek için reaksiyona sokuldu.
Reaksiyonlar, siklik ve terminal alkenler ve stiren türevleri için 12 saat ve 40 derecede tamamlandı. Bir iç alkeni diaminlenmesi ve son reaksiyon ürünlerinin üç boyutlu şeklinin hassas kontrolü reaksiyon sıcaklığında yalnızca küçük ayarlamalar gerektiriyordu.
‘’Sin-katılma ile çifte bağın aynı tarafına bir veya daha fazla sübstitüent eklemek farklı fakat yine de hafif bir reaksiyon protokolü gerektiriyordu.’’ Diypr Hayato Miwa. ‘’Sin-katılma için alkenin altkatman alanı genişti,hatta bağ boyunca heteroaromatik bileşikleri birleştirdik.’’
Önceden yapılmış visinal diamin sentezlerinin sınırlamasında son adım koruyucu grupların uzaklaştırılmasıdır. Bu gruplar moleküldeki bir veya daha fazla kimyasal birimi etkisiz hale getirirler.Koruyucu gruplar moleküldeki reaktif birimlerin reaksiyona müdahele etmesini önler .Osaka Üniversitesi araştırmacıları sentezlerin sonunda koruyucu grupları aminlerden çıkarmanın kolay olduğunu keşfetti.
Minakata, “Protokolümüzün ana yan ürünleri sodyum klorür ve sudur” diyor. “Önemli bir kimyasal reaksiyonun çevresel etkisini en aza indirmek için elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz.”
Minakata ve çalışma arkadaşları, toksik veya nadir bir metal yerine katalizör olarak moleküler iyot kullanarak, gelecek nesiller için farmasötik sentezlerin sürdürülebilirliğini geliştiriyor. Yaklaşımları ayrıca devam eden salgın sırasında olası kimyasal tedarik zinciri kesintilerini en aza indirmeye yardımcı olacaktır.
Kaynak : phys.org
