2019’da Petrol Talebi Günlük 100 Milyon Varile Çıkacak
Petrol fiyatları düşmeye devam ediyor. Petrol son olarak Cuma günü bir yıldan uzun bir süredir kaydettiği en düşük seviyeyi gördü. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC), 6 Aralık’ta yapılması planlanan toplantısı sonrasında petrol üretiminde azaltmaya gidileceği için piyasalarda artış yaşanması beklentilerine rağmen, petrol fiyatları 7 haftadır geriliyor.
Petrol taleplerine yönelik endişelerin azalması, kısa vadeli olmasının yanı sıra küresel ekonomide zayıf büyüme beklentileri, petrol üretimindeki artış, stok fazlası, döviz piyasasındaki gelişmeler ve İran’a yönelik son yaptırımlarla ilgili. Bu yeni eğilim, petrol fiyatlarındaki görünümü iyimser olarak değiştirirken Suudi Arabistan ve OPEC’in diğer üyelerinin mevcut üretim kesintisi anlaşmasını 2019’a kadar uzatmaları söz konusu olabilir. Suudi Arabistan hızlı bir çözüm olarak Ekim 2018’e kıyasla petrol üretiminde günlük 1 milyon varil kısıtlama yapılmasını önerdi. Suudi Arabistan Enerji Bakanı tarafından yapılan açıklamada, üretimdeki kesintinin petrol talebindeki mevsimlik düşüşe denk gelmesine rağmen, petrol ihracatını Aralık 2018’de günlük yarım milyon varil azaltacaklarını belirtti. KAMCO Yatırım Şirketi tarafından hazırlanan rapora göre, Ekim 2018’in ikinci haftasından bu yana yaşanan kargaşa, petrol fiyatlarını kontrol altına aldı. Ancak buna rağmen, geçtiğimiz ay ham petrolün ortalama fiyatı, ay başında kaydedilen hızlı artış nedeniyle olumlu bir eğilim gösterdi. OPEC’in verilerine göre petrol Ekim 2018’de Ekim 2014’ten bu yana gördüğü en yüksek seviyeye çıkarken ortalama yüzde 2.9’luk bir artışla 79.39 dolara çıktı. Brent ham petrolü ise varil başına ortalama yüzde 2.7’lik düşüşle 81.3 dolara geriledi.
Üretim Artışı
Son veriler genel olarak petrol üretimindeki artışa işaret etti. ABD’nin günlük petrol üretimi 11.6 milyon varille rekor seviyeye ulaşırken Rusya’nın günlük petrol üretimi 11.4 milyon varil oldu. OPEC, İran’a yönelik petrol talebinin azalmasıyla geçtiğimiz Ekim ayında petrol üretimini günlük 430 bin varil artırırken, son 23 ayın en yüksek üretim seviyesine ulaşarak üretimi 33.33 milyon varile çıkardı. İran dünyanın en büyük 8’inci petrol ihracatçısıydı. Ancak Kasım 2018’in başında, ABD yaptırımlarının duyurulmasıyla ihracatı yarıya düştü. Bununla birlikte bazı ülkelere bu yaptırımlardan 180 günlüğüne muafiyet tanındı. İran ve Venezuela’nın geri çekilmesine rağmen dünyanın en büyük üç petrol üreticisinin üretimini rekor oranlarda artırmasıyla üretimin fazla olduğu bir gerçek. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), üretimdeki artışa dikkati çekerek, bu artışın 2019 yılı petrol talebini karşılayacağını düşündüğünü açıkladı.
Diğer Faktörler
KAMCO şirketinin raporu, petrol taleplerinin azalmasını sağlayan faktörlerden birinin de gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinin ABD doları karşısında erimesi olduğuna işaret etti. Son yıllarda petrol ithalatına bağlı gelişmekte olan ekonomilerin para birimlerinde bir miktar iyileşme görülmesinin yanı sıra 2018 yılının başından geçtiğimiz haftaya kadar yüzde 5’lik bir gerileme görüldü. Morgan Stanley Gelişmekte Olan Piyasa Endeksi’ne göre Hindistan Rupisi ve Çin Yuanı gibi önemli para birimleri yılın başından bu yana değer kaybetti. Rupi yılın başından bu yana neredeyse yüzde 13 oranında düşerken Çin Yuanı ise yaklaşık yüzde 7’i değer kaybetti. Öte yandan, Çin’in petrol talebi eğilimleri, ABD-Çin arasındaki ticaret gerginlikleri nedeniyle de zayıflık belirtileri gösteriyor. Son verilere göre, Çin’in sanayi sektörünün büyüme oranları geçtiğimiz Ekim ayında son iki yılın en düşük seviyesine geriledi. Çin’in gayri safi yurtiçi hasılasına (GSYİH) ilişkin önceki veriler yüzde 6.5 oranında büyümeye işaret ederken, mali krizden bu yana en yavaş büyümenin yaşandığını gösterdi.
ABD’de Aktif Petrol Sondaj Kuyusu Sayısı 886’ya Ulaştı
ABD Enerji Bilgi İdaresi’ne (EIA) göre ABD’nin petrol üretimi, 2 Kasım’da sona eren haftada günlük 400 bin varillik artırımın ardından günlük 11.6 milyon varile yükseldi. Sondaj sahalarına ilişkin haftalık raporlara göre, ABD’deki sondaj kuyusu sayısı Mayıs 2018’den 9 Kasım’da sona eren haftaya kadar en yüksek hızda yükseliş gösterdi. Toplam 12 sondaj kuyusu ile ABD’de aktif petrol sondaj kuyusu sayısı 886’ya ulaştı. Bununla birlikte, IEA, elektrikli otomobillerin ve fosil olmayan yakıtların, uzun vadede ulaşım yakıtlarına yönelik talebi tehdit ettiğini vurguladı. Ancak IEA, uzun vadede petrol üretim tesislerini genişletmek için yeterli yatırım yapılmadığı takdirde, dünyanın taleplerin karşılanamayacağı bir kriz yaşayabileceğini söyledi. KAMCO raporunda, uzun vadeli talepteki artışın, sanayi ve petrokimya sektörleri tarafından tetikleneceği belirtildi.
Talep Artışı
OPEC’in yeni aylık raporuna göre 2018 yılı dünya petrol talebindeki artışa yönelik tahmin yeniden düştü. 2018 yılında toplam talebin günlük 1.5 milyon varil artışla 8.79 milyon varile yükselmesi ardından gelecek yıl 100 milyon varilin üstüne çıkması bekleniyor. 2018 tahminindeki yenileme temel olarak 2018 yılının üçüncü çeyreğinde Ortadoğu, Çin ve diğer Asya bölgelerine yönelik talep verilerinde beklenenden daha fazla düşüş yaşanması ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) büyüme tahminini günlük 50 bin varile çıkarması ile ilgili. OECD’nin büyüme tahminlerine yönelik beklentilerini yükseltmesindeki en önemli sebep ABD’ye yönelik talebin güçlü seyri oldu. Ağustos 2018’e kadar kaydedilen aylık veriler ile 2018 Eylül ve Ekim aylarına ait ön verilere göre, ABD’deki talep eğilimleri yılın ilk 10 ayına göre güçlü bir büyüme gösterdi. Bu büyümeye neden olan ana faktörlerden biri, sıvılaştırılmış doğal gaz, sanayi sektöründe kullanılan dizel, jet yakıtı ve kerosen gibi petrokimyasal hammaddelerdi. Bir diğer faktör ise ulaşım sektöründeki verimliliğin artması ve perakende fiyatlarının yükselmesiyle benzine olan talebin azalmasıydı. Ağustos 2018 verilerine göre, ay boyunca otomobil satışlarındaki marjinal büyümeye rağmen, büyüme seviyeleri yıllık bazda sabit kaldı. Öte yandan, OECD’e bağlı Avrupa ülkelerinin talep seviyelerindeki eğilimler tarihsel seviyelere kıyasla zayıf kaldı. Geçtiğimiz Ağustos ayında dört büyük ülkenin (İngiltere, Almanya, İtalya ve Fransa) taleplerinde hafif bir düşüş yaşanırken İspanya, Hollanda, Türkiye, Polonya ve bölgedeki diğer birçok ülkede artan talep bu durumu dengeledi. Benzin, jet yakıtı, kerosen, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ve akaryakıta yönelik güçlü talep, dizel ve naftaya yönelik daha düşük talebi kısmen dengeledi. Ayrıca, bu bölgelerdeki talep eğilimlerinin yıl boyunca sabit kalması bekleniyor. Ancak, 2018’in dördüncü çeyreğindeki ısıtma ihtiyaçları beklentileri, tahmin edilenin üzerinde sıcaklık beklentilerine göre ılımlı olabilir. Ortadoğu talep verilerine gelince, yüksek verimlilik ve yakıt alternatiflerinden etkilenen Suudi Arabistan’ın talepleri günlük 50 bin varil geriledi. Küresel ekonomideki gelişmeler ışığında OECD bölgesi dışındaki talep verilerindeki değişikler, 2019 dünya petrol talebi büyümesi tahminlerinin günlük 70 bin varil azalmasına neden oldu. Talebin şuan günlük 1.29 milyon varillik artışla 100 milyon varile çıkması bekleniyor.
Petrol Arzı
OPEC üyesi ülkeler ve üye olmayan ülkeler tarafından oluşturulan Ortak Bakanlar Gözlem Komitesi tarafından yapılan açıklamada, 2019 yılı petrol arzının artış göstermeye devam edebileceği belirtildi. Bununla birlikte Komite, küresel ekonomideki büyümenin yavaşlamasının arz ve talep arasındaki farkın açılmasına neden olabileceğini ifade etti. Buna karşılık üreticiler, 2019 yılına yönelik nihai üretim politikasıyla ilgili planlarının hazırlanması öncesinde petrol piyasasındaki yeni eğilimlerin nasıl seyrettiğine bakacaklarını açıkladılar. Bloomberg Haber Ajansı’nın verilerine göre OPEC’in ortalama üretimi geçtiğimiz Ekim ayında günlük 430 bin varil artarken, son 23 ayın en yüksek üretim seviyesine ulaşarak üretimi 33.33 milyon varile çıktı. Ancak OPEC’in ikincil kaynaklarına göre üretim artış düzeyi, günlük 127 bin varil seviyesinden çok daha düşük ve günlük 32.9 milyon varil seviyesinde. Yine Bloomberg verilerine göre Libya, aylık bazdaki üretimde son 5 yılın en yüksek seviyesini görerek günlük 1.22 milyon varile ulaştı. Bununla birlikte aynı verilere göre Suudi Arabistan, Ekim ayında günlük ortalama 150 bin varil artışla ortalama 10.68 milyon varillik üretim gerçekleştirdi. Bu oran Suudi Arabistan tarafından kaydedilen en yüksek seviyeye tekabül ediyor. OPEC ülkelerinin ortalama üretimi Mayıs 2018’den bu yana 1.5 milyon varilden fazla arttı. Suudi Arabistan bu artışın yarısını tek başına karşılayarak 710 bin varillik artış gösterdi. Bununla birlikte Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üretim seviyelerini günlük 80 bin varil artırdı. Böylece günlük 3.12 milyon varille son iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı. İran’ın üretimi 3.4 milyon varile düştü. OPEC’in ikincil kaynakları İran’ın geçtiğimiz Ekim ayında 3.3 milyon varil petrol üretimi gerçekleştirdiği tahmin ediyor. OPEC ülkelerinin üretiminin artması sonucunda, üretim kesintisi anlaşmasına olan bağlılık, Eylül 2018’de yüzde 111 iken Ekim ayında yüzde 104’e düştü. Petrol arzıyla ilgili olarak ayrıca küresel petrol arzı Ekim 2018’de günlük 440 bin varil arttı. Ön verilere göre, OPEC üyesi petrol üreticilerinin yüksek üretimi nedeniyle günlük ortalama 99.76 milyon varil üretim yapıldı. OPEC üyesi olmayan ülkelerin 2018 yılı tedarik artış tahmini günlük 90 bin varil olarak ayarlandı. Böylece üretimin günlük 62.09 milyon varile ulaşması bekleniyor. Yukarıya doğru olan bu eğilim ABD ve Rusya’nın üretimdeki tarihi artışı ve arz beklentilerinin yeniden değerlendirilmesini yansıtıyor. ABD, Rusya, Kazakistan ve Tayland’ın toplam arz beklentileri günlük 240 bin varil arttı. Bu da Meksika, Norveç, İngiltere, Brezilya ve Çin tarafından gerçekleştirilen günlük 140 bin varillik düşüşü dengeliyor. Bölgesel büyüme ile ilgili olarak, ABD’nin OECD’in beklentilerini artırma planıyla OECD ülkelerinin petrol arzı artışının günlük 117 bin varile yaklaşmasına rağmen söz konusu ülkelerin arz miktarını azaltmaya gitmeleri bekleniyor. 2019 yılında OPEC üyesi olmayan ülkelerin petrol arzındaki artış günlük 120 bin varil seviyesinde ayarlanırken toplam arzın 2.23 milyon varil artarak 62.09 milyon varile ulaşması bekleniyor.
Kaynak : on5yirmi5.com
