Alev Geciktirici Yer Değiştiriciler Kutup Tortusuna Göç Eder
Buz kıran gemi Snow Dragon, araştırmacıları, deniz tortularındaki organofosfat alev geciktiricileri ölçmek için Kuzey Kutbu’na taşıdı.
Organofosfat ester alev geciktiriciler, Polibromlu Difenil Eter (PBDE) öncüllerinin aşamalı olarak devreye girmesine neden olan özelliklerden biri olan uzun mesafeler kat ederler.
Araştırmacılar, Kuzey Buz Denizi tortullarında, kanepe yastıkları ve televizyonlarındaki amaçlanan nihai kullanımlarından çok uzak yeni bir yangın geciktirici sınıfı ölçtüler (Environ Sci Scientific 2017, DOI: 10.1021 / acs.est. 7b00755). Elde edilen bulgular organofosfat ester alev geciktiricilerin (OPE’lerin), bromlu alev geciktiricilerin fazlalığına yol açan özelliklerin birçoğuna sahip olabileceğine dair artan kanıtları da beraberinde getiriyor.Üreticileri ve düzenleyicileri on yıllarca araştırmalar yaptıktan sonra 2000’li yılların başında polibromlu difenil eterler (PBDE) olarak bilinen bromlu alev geciktiricilerin kullanımını kısıtladı. Birçok çalışma, bu bileşiklerin insanların ve hayvanların endokrin sistemini nasıl etkilediğini ve annelerin sütleri ve arktik tortuları da içeren maddeleri nasıl kirlettiğini kataloglamıştır. 2009’da, Kalıcı Organik Kirleticilere (POP) ilişkin Stockholm Sözleşmesi tarafları, POP listelerine iki tür PBDE ekledi. Taraflar, bileşiklerin kriterlere uyduğunu belirledi: Listelenen PBDE’ler kalıcı, zehirli, uzun mesafeli seyahat etmekte ve besin zincirlerinde birikmektedir.
Endişeler PBDE’ler üzerinde büyüdükçe üreticiler alternatif alev geciktiriciler olarak OPE’lere yöneldi ancak bilim adamları bu değişikliklerin Stockholm Sözleşmesinin POP’lara yönelik kriterlerini de karşılayabileceğinden endişe ediyorlar. OPE’lerin insan sağlığı üzerindeki etkileri hakkında fazla bilgi yoktur, ancak bazı hükümetler onları kansere neden olan ajanlar olarak listelemişlerdir ve in vitro ve hayvan verileri, bileşiklerin endokrin bozucular olabileceğini düşündürüyor, bu nedenle toksisite kriterlerini karşılayabiliyorlar. Araştırmalar, besin zincirini yukarı kaldırdıkça konsantrasyonunu arttırmadığı halde, yerine koydukları bromlanmış geciktiriciler gibi, OPE’lerin çevreye kolayca kaçtığını ve balıklarda ve anne sütünde bulunduğunu göstermektedir.
Ancak, gaz halindeki OPE’ler, gün ışığında, iki günden daha kısa bir yarı ömrüyle kolaylıkla parçalanırlar. Bu nedenle araştırmacılar başlangıçta geciktiricilerin kalıcılığı ve uzun menzilli seyahat kriterlerini karşılamadığını düşünüyorlardı. Shanghai Ocean Üniversitesi’nden bir çevre kimyacı Yuxin Ma “Ancak, diğer araştırmacılar OPE’leri kutup havasında rapor ettiler, çünkü geleneksel POP’lar gibi uzun mesafelerde taşınırlar” diyor. Çünkü hiç kimse Kuzey Buz Denizi tortullarında OPE’ler aramamıştı, Ma ve ekibi araştırmaya karar verdiler.Bilim adamları, 2010 yılında dördüncü Çin Ulusal Kutup Araştırmaları Seferi kapsamında, Bering Denizi’nden Arktik Okyanus’a uzanan bir buz kırıcıda yolculuk ederek yol boyunca tortuları kazdılar. Aynı zamanda havadaki alev geciktiricileri de takip ettiler (Env. Sci. Technol. 2012, DOI: 10.1021 / es204272v). Laboratuvara dönünce Ma’nın grubu, gaz kromatografisi ve kütle spektrometresi kullanarak tortuda OPE’leri ve PBDE’leri ölçtü.
Bilim adamları, tüm numunelerde, 159-4658 pg / g kuru çökelti konsantrasyonuna, arktik tortuda daha önceki araştırmalarda kaydedilen DDT seviyelerine kıyasla OPE’leri tespit ettiler. Ma’nın Arktik Okyanus’tan aldığı örnekler, çalışmada en yüksek ortalama OPE miktarı olarak yayınladı. “Bu OPE konsantrasyonları, bulduğumuz PBDE seviyelerinin 5 ila 10 kat daha fazlasında, OPE’lerin PBDE’ler kadar uzun menzilli taşımaya yatkın olduklarını da gösteriyor” diyor Ma. Havadaki katı parçacıklara adsorbe ederek, OPE’ler Arktik’e, güneş ışığıyla tahrip edilmekten korumalı olarak ücretsiz bir yolculuğa çıktıklarını söylüyor. Arktik havasında alev geciktiriciler tespit eden gemiciler de hava parçacıkları üzerindeki PBDE konsantrasyonlarından daha yüksek seviyelerde OPE buldular. Birlikte ele alındığında, kanıtlar kutuplu çökeltilere OPE’lerin PBDE’lerden daha verimli bir şekilde taşınmasını önermektedir.
Norveç Yaşam Bilimleri Üniversitesi’nden bir çevre kimyageri olan Roland Kallenborn, “Bu çalışma, Stockholm Konvansiyonunda bulunandan daha uzun menzilli atmosferik ulaşımın daha geniş bir görünümüne katkıda bulunuyor” diyor. “OPE’ler klasik POP’lar değildir, çünkü kendi başlarına yarı ömrü kısadır ve güneş ışığında kolayca parçalanırlar. Ancak Stockholm kongrenin kimyasalların uzun mesafeli taşımacılığını değerlendirmenin yolunun yalnızca kendi başına hareket eden saf kimyasalın yanı sıra diğer ulaşım yollarını da hesaba katacak şekilde değiştirilip değiştirilmemesi gerektiği sorusunu uzak kutup bölgelerindeki tortulara bırakıyorlar” diye bitirdi.
Kaynak: cen.acs.org
