Organları İyileştiren Doku Üretildi
Toronto Üniversitesi’nden bir grup mühendislik araştırmacısı kalpte oluşan hasarları tedavi edebilen posta pulu büyüklüğünde bir doku bandajı geliştirdi.
Kalp krizi ya da başka bir tıbbi durum sebebiyle zarar görmüş kalp dokusunu onarıcı hücreler ve dokularla tedavi etmek için genellikle bir kalp ameliyatı yapılması gerekir. Ancak yeni geliştirilen teknik sayesinde küçük bir iğne ile düzeltme dokusu göğüste bir delik açılmadan kalbe yerleştirilebiliyor.
Biyomedikal Mühendislik Profesörü Milica Radisic ve ekibi polimer iskeletleri gerçekçi üç boyutlu insan dokusu geliştirmek için kullanma konusunda uzman. Ürünlerinden birisi, AngioChip, kendi kan damarları bulunan küçük bir kalp dokusu parçası. Bir diğeri ise cırt cırt bant gibi yapışan bir doku.
Laboratuvarda geliştirilen bu tarz dokular, yeni geliştirilen ilaçların yan etkilerini test etmek için kullanılıyor. Uzun vadede ise hedef bu dokuları vücuda yerleştirip oluşan hasarı tamir etmek.
Ameliyat Gerektirmiyor
Prof. Radisic “Eğer bir implant açık kalp ameliyatı gerektiriyorsa çok fazla hastaya ulaşması mümkün olmayabilir.” diyor. Kalp krizinin ardından bazen kalbin çok fazla zarar gördüğünü ve açık kalp ameliyatının çok fazla risk taşıdığını belirten Radisic, “Bu fazla tehlikeli bir işlem” diyor.
Prof. Radisic’in laboratuvarında çalışan doktora öğrencisi Miles Montgomery yaklaşık üç yılını ameliyatla değil, iğneyle vücuda yerleştirilebilen bir doku yaması geliştirmek için harcadı. “Başlangıçta bu çok zorlu bir görevdi. Tasarımımı üzerine geliştirebileceğim bir örnek mevcut değildi. Ancak karşılaştığım engellerin, üzerinde çalıştığım problemin çözmeye değer olduğu anlamına geldiğini düşündüm.” diyor.
Şekil hafızası ile istenen şekle ulaşıyor
Düzinelerce denemeden sonra Montgomery hedef dokunun mekanik özellikleriyle eşleşen ve gerekli şekil hafızası davranışına sahip bir tasarım buldu. Yama iğneden çıktığı anda kendini açarak bandaj benzeri bir şekle giriyor. Radisic “Şekil hafızası etkisi kimyasal özelliklere değil fiziksel özelliklere dayalı.” diyor. Yani açılma sürecinin gerçekleşmesi için fazladan bir şey enjekte edilmesi gerekmiyor. Böylece yama, vücudun içindeki yerel durumlardan da etkilenmiyor.
Bir sonraki adım yamayı gerçek kalp hücreleriyle oluşturmak oldu. Birkaç gün boyunca büyüdükten sonra yama farelere ve domuzlara enjekte edildi. Yama hem beklenen etkiyi yaratarak vücudun içinde açıldı hem de kalp hücreleri bu prosedürün ardından canlı kalmaya devam etti. En önemlisi, tüm bunlar herhangi bir ameliyat gerekmeden, sadece bir enjeksiyonla gerçekleştirildi.
Kalpte Oluyorsa Diğer Dokularda da Olabilir
Kalp hücrelerinin oldukça hassas olduğunu belirten Montgomery, “Eğer bunu kalp dokusuyla yapabildiysek diğer dokularla da yapabilmemiz mümkün olacaktır.” diyor. Biyouyumlu ve biyoçözünür polimerden üretilen iskelet zaman içinde vücutta parçalara ayrılacak ve yerini yeni kalp dokusuna bırakacak.
Ekip ayrıca kalp krizi geçiren farelerin kalp fonksiyonlarının yamayla birlikte geliştiğini gördü. Radisic “İşelm kalbin eski gücüne kavuşmasını sağlamıyor ancak aynı değişiklik bir insanda olsa yaşam kalitesini ciddi anlamda artırabilirdi.” diyor.
Bu işlemin insanlarda uygulanabilmesi için öncelikle daha fazla deney ve çalışma yapılması gerekiyor. Gelecekte doku gelişimini artıran ilaçlarla bu yöntemin daha etkili bir hale getirilebileceği düşünülüyor. Ekip karaciğer gibi diğer organlarda da benzer bir yöntemin uygulanabileceğini belirtiyor.
Kaynak : a24.com.tr
