Holi Renkleri Nelerdir ve Onlara Bu Canlı Tonları Veren Şey Nedir?

Hindu’nun Holi Festivalinde renkli tozlarla eğlenmek müthiş olmaktadır fakat papazlar festivalde eğlenirken dikkatli olmalıdırlar.

Holi sabahı şafak sökerken. Henüz boyanmamış beyaz kıyafetler kaderlerini bekliyor. Çok geçmeden bu giysiler beyaz hariç her renkte olacak ve insanlar renkli tozları birbirlerine püskürtecek. Parlak renkli tozlar insanların yüzlerini kaplayacak. Renkli sıvılar flüt boyutundaki şırıngalar ile fışkırtılacak. Holi boyunca, insanlar gündelik kısıtlamaları unutuyorlar ve birbirlerine renkli pigmentler yağdırarak renk cümbüşü oluşturuyorlar.

Holi, birden çok Hindu efsanesine göre, ilkbahar ve hasatı kutlayan eski bir festivaldir. Holi’nin renk savaşlarına bağlanan kişi, aşkının; Radha’sının teniyle karşılaştırıldığında mavi cildinden utanmış olan Lord Krishna’dır. Bu yüzden annesi Radha’nın daha iyi hissetmesi için kendi cildini Lord Krishna’nın rengiyle lekelemesini önerir.

St. Joseph’s College Autonomous’taki kimyacı Michael Rajamathi; “Geleneksel olarak, Hintli erkekler ve kadınlar karışamazdı. Ancak Holi, onların renkli tozlarla birbirlerine dokunabilecekleri bir fırsattı. Bu festival bir ibadet değildir. Bu kutlama yapanların “oynadığı” bir tatildir.” diyor.

Başlangıçta, Holi’in renk tonları bitki kaynaklarından geldi. Rajamathi şu şekilde açıklıyor; yeşil renkler yapraklardan (Azadirachta indica), sarı ve kırmızı ise zerdeçaldan (Curcuma longa) geldi. Popüler bir baharat olan zerdeçal, moleküler zerdeçal sarısı sayesinde nötr pH’ta parlak sarıdır. Kalsiyum hidroksit (kireç olarak da bilinir) gibi bir baz ile muamele edildiğinde, zerdeçal sarısı kırmızıya döner. Diğer bitkisel bazlı renkler, ya macunlar halinde, tozlar ya da su olarak kullanılmış, kına yapraklarını yeşilin bir başka tonu olarak içerir. Sarı olarak marigolds veya krizantem; ormanın alevi (Butea monosperma) kırmızı olarak nar veya kırmızı sandal ağacı; mavi olarak indigo ve siyah olarak odun kömürü kullanılır.

Modern zamanlarda, gelişen sentetik kimya ile, renkler daha parlak hale geldi fakat daha zararlı oldular.

Hint formunda toz halinde yapılan gulal denilen daha zararsız, modern Holi renklerinden bazıları, gıda, ilaç ve kozmetik boyaları ile harmanlanmış, %95’den fazla mısır nişastasının bir karışımıdır. ABD’deki FD & C renkleri olarak bilinen bu pigmentler, gökkuşağı rengini şekerlemelere getiren pigmentlerle aynıdır.

Rajamathi; “Modern sentetik kimya, oldukça ucuz fiyatlarda birçok renk bulunduğunu gösterdi. Fakat hala bir maliyet var.” Dedi.

Sorunun kapsamını azaltmak zor olsa da bazı Hint tozları, bakır sülfat, cıva sülfit, krom iyodür, kurşun oksit ve alüminyum bromür gibi toksik, metal bazlı pigmentler içerebilir. Ya da malakit yeşili, metil menekşe, auramin O ve rodamin B dahil boya veya boya uygulamaları için tasarlanmış potansiyel olarak tehlikeli endüstriyel pigmentlerden yapılabilir. Dahası, bazı durumlarda toz mineral talk veya muhtemelen asbesttir. Parlatıcı için mika granülleri veya öğütülmüş cam eklenebilir. Rajamathi, boyaları yapıştırmak için bazen kullanılmış motor yağlarında renklerin çözüldüğünü söylüyor.

Hindistan’da dermatoloji kliniğinden bir rapor, Holi boyalarından kaynaklanan sağlık sorunları arasında deri lezyonları, yanma ve göz tahrişini ayrıntılı olarak anlatıyor. Bu sağlık sorunlarına tozların temelini oluşturan mısır nişastası veya unun kirli olmasının da sebep olabileceği belirtiliyor.

Düşük kaliteli renkler hakkında farkındalık arttığından, bitki bazlı Holi renklerine dönüş de dahil olmak üzere güvenli renkler için talep vardır. Hindistan, Lucknow’daki Bilimsel ve Endüstriyel Araştırmalar Ulusal Botanik Araştırma Enstitüsü’nde, bir ekip şu anda ticari üretimde olan bitkisel gulaletler geliştirdi. İnternet üzerindeki tarifler ayrıca kendi bitki bazlı preparatlarınızı yapmak için yöntemler sunmaktadır.

Batı ülkelerinde Holi çok uzun zamanlar boyunca nispeten bilinmiyordu, ancak son yıllarda festival dünya çapında tanınır hale geldi. Holi artık ABD’deki birçok üniversite kampüsünde yapılıyor ve Holi’den ilham alan koşu yarışları ve bağışçılar etkinliklerinde bu renkleri kullanıyor.

Holi kutlamaları son yıllarda Almanya’da kök saldığı için, Katrin Bossmann ve Alman Federal Çevre Ajansı çalışanları, partiküllerini daha iyi anlamak için dört Holi tozunu test ettiler. Bossman; “Tozları havaya atınca onların yavaşça süzülüyor olması görsel olarak çok hoştur. Fakat bu, tozların 10 µm altındaki parçacıklarının yüksek konsantrasyonlara sahip olabileceğinin bir göstergesidir. Bu değer, tozların akciğer penetrasyonuna sebep olması ve sağlığı kötü etkileyebilme ihtimali için bir eşiktir. Gerçekten de ekibin bu çalışması, test edilen dört tozdaki parçacıkların %40-80’inin 10 um’nin altında çaplara sahip olduğunu göstermiştir. Parçacıklar ayrıca hücre kültüründe enflamatuar yanıtları tetiklemiştir.

Ek olarak, test edilen bir grup tozun doğal boyalardan geldiği görülmüştür. Holi renk üreticisi Utah merkezli Chameleon Colours için araştırma ve geliştirme müdürü J-D Mallder, diğer tedarikçilerden alınan numunelerde küf gördüklerini not ediyor. Mallder, Bazı renklerin yapımında su gerektiğini ve eğer çabuk kurutulmazlarsa küflerin oluşup büyüyebileceğini söylüyor.

Mallder, daha fazla doğal boya satmayı istemiş fakat alıcı bulamamıştır. Mallder, “Doğal renklerin raf ömrü daha kısa. Bir gün içinde güneş ışığının etkisi ile kaybolurlar fakat yine de çok zayıf boyalar değildirler. Ben koyu pembe, turuncu ve sarı boyaları çok severim,”diye ekliyor.

Doğal mavi ve yeşilin canlı bir şekilde yapılması neredeyse imkansızdır. Çünkü bu renkler pahalı spirulina yosunlarından gelir. Bir FD & C sentetik boyasında görülen parlaklığı elde etmek amacıyla nişastanın harmanlanmasında yaklaşık 10 kat fazla malzemeye ihtiyaç vardır.

Ekibinin, Holi tozlarının bazı sağlık sorunlarına yol açabileceği yönündeki bulgularına rağmen, Bossmann çoğu insanın Holi festivaline katılabileceğini söylüyor. “Onlara yılda bir veya iki kez katılıyorsunuz ve katılım sağlayan insanlar çoğunlukla bir sağlık problemi yaşamıyor.” dedi. Mallder’ın şirketi, renklerin temas etiği yüzeyi kirletecekleri şekilde üretilmesini tavsiye ediyor. Mallder, Chameleon Colours’ın ürünü kullanırken insanları, gözlerini korumaları ve dikkatli solumaları konusunda uyardı.

Mallder, “İnsanların güvende hissetmesini ve emin ellerde olmasını istiyoruz” dedi.

Kaynak : acs.org