Süt Tozunda Kurşun?
Bebek Maması Markalarında Zehir Bulunurken Afrikan Karaborsasındaki Mallar, Kurşunsuz Çıktı:
Süt tozu birçok Afrikalı çocuk için besin kaynağı ve HIV taşıyan anneler için anne sütü ikamesidir. Aşırı pahalı ithal markaları nedeniyle gelişkin, ancak kontrolsüz bir karaborsa da söz konusudur. Bu durum nedeniyle besin değeri düşük ya da her şeyden önce zehirli madde olan kurşunu içeren saf olmayan süt tozunun piyasada dolaşıma çıktığı tahmin edilmektedir. Ama Vetmeduni Vienna‘nın başkanlığında yapılan bir karşılaştırma testi durumun öyle olmadığını gösteriyor. Karaborsada bulunan süt tozları tamamen temiz ve kalite olarak da ikna edici. Esas olarak pahalı marka ürünler şüpheli görünmektedir.
Sütün sağlıklı ve çocukların gelişmesi için kalsiyum veya demir gibi önemli besin maddelerini içerdiği bilinmektedir. Ama Afrika’daki çoğu ülkede saklama süresi nedeniyle taze süt nadiren bulunmaktadır. Süt tozu oradaki tek alternatif ve et veya protein içeren başka ürünlerdeki eksiklik sonucu beslenme noksanlığı çeken çocuklar için oldukça gerekli bir enerji kaynağı. Aynı zamanda HIV hastalığı taşıyan kadınların anne sütü için de önemli bir ikame.
Ancak ithal ürünler çoğu aile için çok pahalı. Bu yüzden kontrol edilemez canlı bir karaborsa mevcut ve içindekiler hakkında hiçbir bilgi verilmeden plastik torbaların içine konmuş süt tozu öylece satılıyor. Karaborsadan alışveriş yapan aileler çocuklarını besin değeri düşük ya da saflığı bozulmuş süt tozu verme riskini göze almaktadırlar. Kurşun bu durumda en büyük tehlikelerin başında yer almaktadır. Vetmeduni Vienna’daki Süt Hijyeni Enstitüsü’ndeki uzmanlardan biri olan Dagmar Schoder’in yaptığı ilk karşılaştırma testi bu tarz şüphelerin karaborsa ürünleri için değil esas olarak markalı ürünler için söz konusu olduğunu göstermektedir.
Karaborsada Satılan Ürünlerde Toksik Ağır Metallere Rastlanmazken Markalı Ürünlerde Rastlandı
Sınırları Olmayan Veterinerler Organizyonu‘nun kurucularından oluşan ekip, Afrika‘nın en önemli ithal limanlarından biri olan Tanzanya, Darüsselam‘daki farklı karaborsa tüccarlarında bulunan toplam 20 süt tozu paketini inceledi. Araştırmacılar bu ürünleri 23 ithal ürünle toplam 46 içerik bakımından karşılaştırdı. İçlerinde ana besin maddeleri yanında kurşun ya da kadmiyum gibi toksik maddeler de bulundu.
Testin şaşırtıcı sonucu ise markalı ürünlerin aksine karaborsadan alınan tüm numunelerin zararsız, yani „kurşunsuz“ çıkmasıydı. Bu numunelerden biri uluslararası minimal sınırı geçmekle kalmıyor, tamı tamına %200 oranında geçiyordu. Schoder‘e göre bu durum sırf endişeye neden olmanın dışında tek bir numunenin varlığına rağmen sakıncalı bir dizine işaret ediyor da olabilir. Kurşunun düzenli tüketimi ilk gelişim safhasında beyinsel zararlar, düşük zeka veya anemi gibi direkt sonuçlar doğurabilir. Uzmanın görüşüne göre; „Test edilmemiş karaborsa numunelerinde bozulmuş süt tozu bulunması beklenebilir. Ama düzenli kontrolden geçen markalı ürünlerde bu durumun olması büsbütün düşündürücü.“ diye tekrarladı. 23 numunede bir örneğe rastlanması dahi tümevarımla hesaplama yapıldığında bir sorun teşkil ediyor.
Karaborsadan Alınan Numuneler Yerli Referanslara da Kafa Tutuyor
Afrika Karaborsa’sından sağlanan numuneler bir başka açıdan da pozitif yönde ikna edici oldu. Hepsi içerdikleri besin maddesi konsantrasyonu yönünden karşılaştırılabilir olmanın yanı sıra, açık bir şekilde Avrupa Birliği‘nin belirlediği sınırların içinde yer alıyorlar. Avusturya‘nın referans ürünleriyle yapılan başka bir karşılaştırma da belirgin farklılıklar göstermiyordu. Var olan farklar da bazı besin maddelerinin oranlarının biraz az ya da fazla olmasından öte değildi. Ortalamada ise illegal ürünler Avusturyalı ürünlerden geri kalmıyorlardı. Schoder:“Görünüşe göre bebek maması olarak kullanılan süt tozlarında özellikle demirin ve bakırın yüksek konsantrasyonu bitkisel maddelerin ilave edilmesiyle elde ediliyor.“diye de ekledi.
Artık Bir Risk Hala Devam Etmekte ve Farklı Düşünmeyi Gerektiriyor
Anne veya inek sütünde genelde az bulunduğu için daha yüksek bir demir konsantrasyonu çocuklar için faydalı bile olabilir. Özellikle ilk gelişim safhasında bu temel eleman, kan yapısı için önem arzetmektedir. Karaborsa ürünlerinde bu hususta gene de bir tehlike söz konusu olabilir. Süt tozu sadece inek sütünden üretilirse küçük çocuklarda demir noksanlığına yol açabilir. Schoder: „Ama süt tozunun bir avantajı, eklenen maddeler sayesinde konsantrasyonun kolay değiştirilebilir olması ve bu sayede de yaş gruplarının ihtiyaçlarına göre de daha kolay bir şekilde ayarlanabilmesidir“ diye açıkladı. Bu durum özellikle bakır ve demir bakımından yüksek konsantrasyonlu, yasal olmayan bebek maması amaçlı kullanılan süt tozlarında söz konusu olabilir.
Test edilen numuneler sorunsuz olsa da bu gerçeklerin dikkatten kaçırılmaması gerekir. Sahra altı Afrika ülkelerindeki ithal malların çok pahalı olması ve karaborsa süt tozlarının yetersiz etiketlemeyle ya da etiketsiz satılmaları düşündürücü bir durum arzetmektedir. Fakir kesimlerin küçük çocuklarının yeteri derecede kaliteli ve doğru şekilde etiketlenmiş ürünlerle beslenmesi önemlidir. Bu özellikle de anne sütünden enfeksiyon geçmesini önlemek bakımından HIV hastası annelerin çocukları için gerekli.
Kaynak : chemie.de
