En Yüksek Süper-İletken Sıcaklığında Yeni Bir Rekor Kırıldı
Almanya’da yürütülen araştırmada, elektriğin dirençle karşılaşmadan aktarımında yeni bir yüksek sıcaklık rekoru kırıldı: Tam -23 santigrat derece.
Elektrik akımının hiçbir engelle karşılaşmadan iletilmesi, bilim dünyasının ve özellikle de fizikçilerin hayallerinden biri. Verimliliği artıracak olan bu durumu sağlayan şartlar var ancak bu şartlar pek de makul değiller. Bu yüzden de ideal şartlarda, dirençle karşılaşmadan elektrik iletmenin yollarını arıyoruz.
Almanya’daki Max Planck Kimya Enstitüsü’nden Mikhail Eremets’in yeni çalışmasında, dirençle karşılaşmadan elektrik iletimi için gereken sıcaklık -23 santigrat dereceye kadar yükseldi. Daha önceki rekor da gene Eremets’e aitti. 2014 yılındaki çalışmada rekor -70 santigrat derece idi.
Elektrik akımı bir ortamdan geçerken bir miktar dirence maruz kalıyor. İletken maddeler bütün elektriği aktarmıyor. İletkenliği daha yüksek olan maddeler aynı zamanda da direnci en düşük olanları. 1911 yılında ise bilim insanları ilginç bir olguyu keşfetti. Çok düşük sıcaklıklarda elektrik akımı bir dirençle karşılaşmadan dağılabiliyordu. Kritik bir sıcaklığın altına inen materyallerin, etraflarındaki manyetik alanı bükmesi ve itmesi olarak açıklanabilecek olan Meissner etkisi ile beraber değerlendirilen bu maddelere “süper iletken” adı verildi.
Oda sıcaklığında süper iletkenliğe ulaşılması elektrik sistemlerini, veri iletimini, elektrikli araçları ve genel olarak elektrik verimliliğini büyük oranda artıracak, devrimsel bir teknoloji olacak.
Süper iletkenlik konusunda başarılı testler var olmasına var da, bu testlerin tekrarlanabilirliği pek yok. Daha önce de bu tarz başarılı yüksek sıcaklık denemeleri duyurulmuş ancak deneylerin tekrarları benzer sonuçlar vermemişti.
Eremets’in ekibi, bir önceki yüksek sıcaklık rekorunu kırarken hidrojen sülfatı çok değil, 150 gigapascal kadar sıkıştırarak başarıya ulaşmıştı. (Dünya’nın çekirdeğindeki basınç 330-360 gigapascal arasında.) Araştırmacılar bunun, çok hafif olan hidrojen sülfatın hızlı titreşmesinden kaynaklandığına inanıyorlar. Basınç ise aşırı titreşen hidrojen sülfatın dağılmaması için gerekli.
Yeni çalışmada ise lantanum hidrit kullanan ekip, bu yılın ortalarında yaptıkları açıklamada -58 santigrat derece ile yeni bir rekor kırmışlardı. En son çalışmada çıtayı -23 santigrat dereceye çeken araştırmacılar, basıncı da 170 gigapascala çıkarttılar.
Araştırmanın sonuçları henüz doğrulanmış değil. Elindeki örnek çok küçük olduğu için Meissner etkisini de gözlemlemeyi başaramayan araştırmacıların çalışması öncelikle hakem heyetinden geçecek. Bu araştırmanın dünyanın pek çok yerinden bilim insanlarının ilgisini çekeceğine ve deneyin pek çok yerde tekrar edileceğine şüphe yok.
Kaynak : webtekno.com
