Beyindeki Yaratıcılık Nereden Geliyor? Kanıtlar Caz Müzisyenlerinden
Popüler görüşlere göre , yaratıcılık beynin sağ yarımküresinden üretilir .Yenilikçi insanlar “sağ beyin düşünürleri” olarak kabul edilirken “sol beyin düşünürleri” nin analitik ve mantıklı olduğu düşünülmektedir. Bu argümana şüpheyle yaklaşan nörobilimciler , bu argümanı destekleyecek yeterli kanıt olmadığını ve insan yaratıcılığı kadar karmaşık bir yeteneğin her iki yarımkürenin geniş alanlarına dayandırılmalısı gerektiğini düşünüyor. Drexel Üniversitesi’nin Yaratıcılık Araştırma Laboratuvarı’ndan yeni bir beyin görüntüleme çalışması, doğaçlama sırasında caz gitaristlerinin beyin aktivitelerini inceleyerek bu tartışmaya ışık tutuyor.
Yakın zamanda NeuroImage dergisinde yayınlanan çalışma, yaratıcılığın aslında doğaçlamada nispeten deneyimsiz müzisyenlerde sağ yarımküreye bağlı olduğunu gösterdi. Sonuç olarak , doğaçlamada yüksek deneyime sahip olan müzisyenlerde sol yarımkürelerinin aktif olduğu görüldü. . Bu önermede kişinin alışılmadık durumlarda davranışları sağ beyin aktivitelerine dayandırıldı fakat iyi öğrenilmiş , deneyimlenmiş görevlerde – rutinlerde- sol yarımküreden yararlandığı görüldü.
Deneyimlerle beyin aktivitelerinin nasıl değiştiği düşüncesi dikkate alınarak, bu araştırma insanları kendi alanlarında yaratıcı olmaları adına eğitmek için yeni yöntemlerin geliştirilmesine katkıda bulunabilir. Örneğin , uzman bir kişi , performans sürecinde bilinçli değişiklik yapan bir kişiye göre zor olan otomatik işlemleri bilinçsiz olarak üretir fakat girişimler kolay bozulduğu gibi öz farkındalık kişide boğulmaya ya da sersemlemeye neden olur.
Bu duruma karşın acemi bir kişinin performansında dikkat düşüktür ve bilinçli bir kontrole eğilim vardır. Sonuç olarak , komut veren öğretmenlere veya koçlara göre daha iyi ayarlama yapabilmekteler. Beyin aktivitesinin kayıtları , müzisyenlerin bazı bilinçli kontroleri serbest bırakmaya hazır olduğu ve bilinçdışına, iyi öğrenilmiş rutinlere güvendiği noktayı ortayı çıkarabilirdi. Müzisyenlerin bilinçli kontrolleri erken bırakması kötü alışkanlıklardan ya da iyi olmayan tekniklerden kurtulmasını sağlayabilir.
Çalışma, Secret Chord Laboratuvarı’nın kurucusu David Rosen liderliğinde ve Drexel Üniversitesi’nde bilişsel beyin bilimleri doktora programı olan John Kounios tarafından yapıldı.
Takım, az ve çok deneyimli 32 caz gitaristinden yüksek yoğunluklu elektroensefalografi (EEGs) kaydetti. Her müzisyen; programlı davul, bas ve piyano eşliğinde altı caz şarkısına doğaçlama yaptı. Daha sonra kaydedilen 192 caz doğaçlaması, dört uzman caz müzisyeni ve öğretmeni için ayrı ayrı çalındı. Böylece her biri yaratıcılık ve diğer nitelikler için derecelendirilebildi.
Araştırmacılar, yüksek performanslı EEG kayıtlarıyla düşük yaratıcı EEG performanslarını karşılaştırdı. Daha az yaratıcılı performanslara kıyasla daha yüksek dereceleri performanslarda beynin arka sol yarımküresinde daha fazla aktivite vardı. Daha yüksek dereceli performanslara kıyasla düşük dereceli performanslarda sağ yarımkürede çoğunlukla ön alanlarda daha çok aktivite vardı.
Bu çalışmalar sonucunda yüksek yaratıcılık gerektiren performanslar arka sol yarımküre alanıyla ; düşük yaratıcılık gerektiren performanslar ise sağ yarımküre ile ilişkilendirildi. Ancak araştırmacılara göre bu model yanıltıcıdır, çünkü müzisyenin deneyimini dikkate almaz.
Müzisyenlerden bazıları yüksek deneyime sahip , geçmiş 10 yılda seyirciye açık permormanslar vermişti. Diğer müzisyenler az deneyime sahip ve küçük bir topluluğa performans vermişti. Araştırmacılar EEG’leri performans deneyimine göre yeniden değerlendirdiğinde çok farklı sonuçlar bulundu. Neredeyse son derece yaratıcı ve daha az yaratıcı performanslar arasındaki tüm beyin aktivitesi farkları sağ yarımkürede, çoğunlukla frontal bölgede bulundu.
Bu bulgu ekibin, elektriksel uyarılma ile müzisyenlerin beyninde yaratıcı ifadenin nasıl üretildiğini araştırmak ; deneyimli ve deneyimsiz caz müzisyenlerinin “daha yaratıcı” olabilmek için nasıl tepki verdiklerini araştırmak için yaptığı diğer araştırmalarla uyumludur.
Yeni çalışma, son derece deneyimli müzisyenler ve daha az deneyimli meslektaşları için yaratıcı müzikal doğaçlamayı destekleyen beyin alanlarını ortaya koyuyor ve sol ve sağ yarımkürelerin yaratıcılıktaki rollerinin tartışmalı sorusunu ele alıyor. Dahası, yaratıcılığın tanımı ve anlayışının kalbine giden önemli bir konuyu gündeme getiriyor.
Kounios : “ Eğer yaratıcılık ürünün kalitesi olarak tanımlanıyorsa (örneğin şarkı , buluş , şiir ya da resim ) sol yarımkürenin önemli bir rolü vardır . Fakat eğer yaratıcılık; acemice bir doğaçlama yeteneği , beklenmeyen durumlarla başa çıkma yeteneği olarak algılanıyorsa sağ yarımküre önemli bir rol oynar. “ dedi .
“Caz Doğaçlamalarında Yaratıcılığa İkili Süreç Katkıları: Bir SPM-EEG Çalışması” Ulusal Bilim Vakfı’ndan bir hibe ile finanse edildi. NeuroImage dergisinde yayınlandı. Ortak yazarlar arasında doktora öğrencisi; Yongtaek Oh , Brian Erickson var . Doktora sonrası araştırmacı; Fengqing Zoe Zhang ve Drexel’den doktora yapan Youngmoo Kim var.
Kaynak: sciencedaily.com
