Mekanik Ekipman Kullanma Dil Yeteneğimizi Geliştirir

Kompleks cümlelerin söz dizilimini anlama yeteneğimiz edinilecek en zor dil yeteneği birisidir. 2019’da, araştırma iyi söz dizimi yeteneğine sahip olmakla ekipman kullanma arasında bir ilişki olduğu ortaya çıkarmıştı.

Yeni bir çalışma -Inserm, CNRS, İsveç’teki Karolinska Entitüsü ile işbirliği içerisinde olan Claude Bernard Lyon 1 Üniversitesi ve Lumiere Lyon 2 Üniversitesi’nden araştırmacılar- aynı bölgede konumlanan her iki yeteneğin de aynı nörolojik kaynaklara dayandığını gösterdi. Ayrıca, alet kullanma motor becerisi; kompleks cümlenin söz dizimini anlama yeteneğimizi geliştirir ve söz dizimi dil becerisi ekipman kullanma yetkinliğini geliştirir. Bu bulgular, dil yeteneğinin bir kısmını kaybeden hastaların rehabilitasyonunu desteklemek için klinik olarak uygulanabilir.

Bu çalışma 2021 Kasım’da Science dergisinde yayınlandı.

Dil uzun zamandır beyin ağlarını harekete geçiren, çok karmaşık yetenek olarak görülüyordu. Bununla birlikte son yıllarda bilim insanları bu düşünceyi tekrar gözden geçirdi.

Araştırmalar, kelime anlamının işlenmesi gibi dilsel fonksiyonları kontrol eden beyin bölgeleri aynı zamanda motor becerilerin kontrolünü içerir. Bununla beraber beyin görüntüleme, alet kullanma ve dil arasındaki bağlantıya yönelik kanıt sağlamamaktadır. Paleo-nörobiyoloji; teknolojinin patlama dönemi boyunca alet kullanımı yaygınlaştıkça atalarımızda beyinde dil kullanımıyla ilgili olan bölgenin geliştiğini göstermektedir.

Bu veriler göz önünde bulundurulduğunda, araştırma ekipleri; karmaşık hareketleri içeren aletlerin kullanımının, sözdizimi gibi karmaşık dilsel fonksiyonlardaki beyin kaynaklarına dayanıp dayanmadığını merak etmekten kendini alamadılar.

Sözdizimi Egzersizi ve Maşa Kullanımı

2019’da CNRS araştırmacı Alice C. Roy ile iş birliği içerisinde Inserm araştırmacısı Claudio Brozzoli ve ekipleri, özellikle alet kullanmada yetkin olan kişilerin İsveç dili sözdiziminin daha ince noktalarını ele almada çoğunlukla daha iyi olduğunu gösterdi.

Konuyu daha derinlemesine araştırma amacıyla, aynı ekip, CNRS araştırmacısı Véronique Boulenger ile işbirliği içerisinde davranışsal ölçümlere ve beyin görüntüleme tekniklerine        (fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme ya da MRI) dayanan bir seri deney geliştirdi. Katılımcılardan Fransızca söz dizimi alıştırmaları ve 30 cm uzunluğundaki pense ile motor eğitiminden oluşan çeşitli testleri yapmaları istendi. Bu, bilim insanlarının görevlere özgğ fakat her iki görev içinde aynı olan beyin ağlarını tanımlamasını sağladı.

İlk  kez alet kullanımı ve sözdizimi alıştırmalarının “bazal ganglionlar” olarak adlandırılan bölgede aynı dağılımlı ortak alanlarda beyin aktivasyonları ürettiğini keşfettiler.

Bilişsel Eğitim

Aynı beyin kaynağını kullanan iki yetenek türlerini düşünürsek, birini eğitmek için diğerini geliştirmek mümkün müdür? Mekaniksel maşa ile motor yetenek eğitimi kompleks durumları anlamayı geliştirir mi? Çalışmalarının ikinci bölümünde, bilim insanları bu konuya göz attılar ve bunun gerçekten de böyle olduğunu gösterdiler.

Bu defa, hastalardan penseyle beraber 30 dakikalık motor yeteneği eğitiminden önce ve sonrasında sözdizimsel anlama görevini yapmaları istendi. Bununla beraber, araştırmacılar aletlerle yapılan motor eğitiminin sözdizimsel anlama egzersizlerinde performansın artmasını sağladığını kanıtladılar.

Ek olarak, bulgular tersinin doğru olduğunu gösteriyor: kompleks yapılı cümleleri anlamak için yapılan egzersizlerle dil yeteneği eğitimleri aletlerle motor beceriyi geliştiriyor.

Bilim insanları bu bulguları klinik ortamda en iyi şekilde nasıl uygulayacağını düşünüyor. Brozzoli; “Bugünlerde, Rehabilitasyonu destekleyen ve gelişimsel dil bozukluğu olan genç bireyler  gibi motor yeteneği nadiren de olsa saklanan hastaların dil yeteneğinin iyileştirildiği yerde konulabilen protokol düzenliyoruz. İnovatif uygulamalarında arkadaşında, bu bulgular tarih boyunca dilin nasıl evrim geçirdiğine anlam kazandırıyor. Atalarımız aletleri kullanmaya ve geliştirmeye başladığında,  bu yeterlilik beyni değiştirdi ve sözdizimi gibi belli işlevlerin ortaya çıkmasına sebep olabilecek bilişsel gereksinimi uygulattı.

Motor Eğitimi ve Söz Dizimi Egzersizleri

Motor eğitimleri şekilleri uyan fakat farklı oryantasyonlu deliklere küçük mandalları içine koymak için pense kullanmayı içeriyordu.

Bu eğitimden önce ve sonra tamamlanan sözdizimi egzersizleri; “Şaire hayran bilim insanları bir makale yazar” ya da daha kompleks sözdiziminden oluşan “Şairin hayran olduğu bilim insanı bir makale yazar.” cümleleri gibi basit söz dizimi ile cümlelerin okunmasından oluşuyordu. Bu durumda katılımcılar, “Şair, bilim insana hayran.” gibi ifadenin doğru mu yanlış olduğuna karar verdiler. Fransız zamiri “que” ile cümleler yönlendirmede çok zordur ve bu sebeple performansı daha zayıftır.

Bu deneyler motor eğitiminden sonra katılımcıların daha zor gözüyle baktığı cümlelerde daha iyi olduğunu gösteriyor. Aynı dilsel görevi gerçekleştiren fakat motor eğitimlerinden sonra çıplak el ile yapılmış ya da eğitim almayan kontrol grupları gelişme göstermedi.

Kaynak : sciencedaily.com