TÜBİTAK MAM ile 50 bin yıl geriye gidecek
Kurulan Karbon 14 Laboratuvarında organik kalıntıların tarihlendirilmesi ve yaş tayini alanlarında 50 bin yıl geriye gidilebilecek.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Marmara Araştırma Merkezinde (TÜBİTAK MAM), kurulan Karbon 14 Laboratuvarında organik kalıntıların tarihlendirilmesi ve yaş tayini alanlarında 50 bin yıl geriye gidilebilecek.
TÜBİTAK’tan yapılan açıklamaya göre, TÜBİTAK MAM’a bağlı Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsünde, “Ortadoğu ve Balkanların en gelişmiş” Karbon 14 Laboratuvarı faaliyete geçti. Laboratuvarda ilk olarak Hatay Aççana Höyük’ten alınan 4 bin yıllık bir çitlembik tohumu ile bir zeytin çekirdeğinin gerçek yaş tayini yapıldı.
Karbon 14 yöntemi, Hızlandırılmış Kütle Spektroskopisi (AMS) teknolojisine dayanıyor. AMS ile atomları düz bir çizgide 20 metrelik bir hat üzerinde seyahat ettiriyor. Temel mantığı, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısında kullanılan teknolojiyle benzer. Atomik boyutta çalışıldığı için laboratuvarın kurulumu büyük bir titizlikle gerçekleştirildi. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezinde kurulan Karbon 14 Laboratuvarının kurulum aşamasında, tersine beyin göçü ile ülkemize Japonya ve Amerika’da çalışmalar yapmış bir ekip yer alıyor.
TÜBİTAK MAM, belli bir sıra dahilinde numune kabullerine başlanan laboratuvar için arkeolojik kazı ekipleri ve müze müdürlükleriyle görüşmelere başladı.
Açıklamada görüşlerine yer verilen TÜBİTAK MAM Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr.Abdullah Karaman, karbon 14 yöntemi ile organik kalıntıların tarihlendirilmesi ve yaş tayini alanlarında 50 bin yıl geriye gidilebildiğini ifade etti.
Karbon 14 yönteminin uygulama alanlarının sınır tanımadığını belirten Karaman, “Örneğin, geçmişte bir fay hattında hangi aralıklarla deprem meydana geldiğini ya da eski bir eserin yaşını tayin edebilir ya da karbon elementini iz olarak kullanarak ilaçların vücudumuzdaki seyrini takip edebiliriz.” bilgisini verdi.
Arkeoloji alanında son yılların en büyük keşfi olan Göbeklitepe, Çatalhöyük ve diğer Anadolu yerleşimlerinin tarihlendirilme çalışmaları hep karbon 14 yöntemiyle yapıldığını hatırlatan Karaman, “İstanbul’daki metro çalışmalarında ortaya çıkan Yenikapı’daki kalıntılar, Tarihi Yarımadanın yerleşim tarihini günümüzden yaklaşık 8 bin 500 yıl geriye taşıdı. Aynı şekilde, Ölü Deniz Parşomenleri ya da Torino kefeni gibi uluslararası alanda yankı bulan konuları aydınlatma da Karbon 14 ile tarihlendirmeye başvuruldu.” değerlendirmesinde bulundu.
TÜBİTAK MAM İş Geliştirme Yöneticisi Nuh Yılmaz ise, bu teknolojinin dünyada yalnızca 19 ülkede aktif olarak hizmet verdiğini bilgisini verdi.
Yılmaz, Laboratuvarın Türkiye gibi tarih öncesi ve sonrası birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve ender jeolojik ve tektonik bir coğrafyada yer alan bir ülke için kritik öneme sahip olduğunu vurguladı.
Tesisin Balkanlar ve Ortadoğu’da alanındaki en gelişmiş laboratuvar olması nedeniyle yalnızca Türkiye’ye değil tüm bölgeye hizmet vereceğinin altını çizen Yılmaz, “TÜBİTAK MAM bu laboratuvar ile çok yüksek meblağlara yurt dışında yaptırılan yaş tayini testlerini çok daha ucuza ve daha süratli bir şekilde gerçekleştirme olanağına kavuştu.” açıklamasında bulundu.
Kaynak : haberturk.com
