Araştırmacılar Yünü Kendi Şeklini Hatırlayabilen Bir Halde Geri Dönüştürmeyi Başardılar
Fotoğraf: Yeni akıllı tekstil şekil değiştiren origami yıldızı yapımı için kullanıldı
Şekli bozulduktan sonra ilk şekline yeniden kavuşabilen şekil hafızalı malzemeler havacılık, uzay, robotik hatta moda gibi pek çok alanda ilgi görüyor. Harvard Üniversitesi’nin yün ürün atıklarından yaptığı programlanabilir malzeme etki karşısında bükülüp akabinde ilk formuna geri dönüyor. Bu malzemenin şekil değiştirebilen giysilerde kullanımı için farklı senaryolar çalışılıyor.
Bu araştırmanın çıkış noktası; saç, tırnak, kabuk gibi yapılarda bulunan ve aynı zamanda yünde de yer alan keratin. Alfa heliks adı verilen yay benzeri yapısı ile keratin bilim insanları için ilgi çekici pek çok özellik taşıyor.
Tüm bunları bir araya gelmesi ile güçlü ve uzun elyaflardan oluşan şekil hafızalı bir yapı elde ediliyor. Malzeme esnedikçe, yay yapısı açılıyor ve kağıt formu oluşturan yeni geçici bağlar ortaya çıkıyor. Malzeme ilk haline geri dönmesini sağlayacak bir uyarıcı ile karşılaşmadığı müddetçe bu formunu koruyor.
Çalışmanın yazarlarından Kit Parker, “bu çalışmada geri dönüştürülmüş yün ile daha önce hayal etmediğimiz şeylerin yapılabileceğini gördük” diyor.
Ekip, hidrojen peroksit ve monosodyum fosfat kullanarak keratin kağıtların kalıcı formlarını üç boyutlu yazıcı ile basmayı başardı. Bu aşamadan sonra farklı etkiler uygulayarak geçici şekilleri sağlayabildiler.
Fotoğraf: Su ile bir araya gelen keratin yaprak kompleks origami yıldızını oluşturacak şekilde bükülüyor
Bir denemede, keratin kağıt kalıcı form olarak origami yıldızı şekline getirildi. Yıldız su içerisine bırakıldığını su çekerek yumuşadı ve açıldı. Açılan kağıt tüp oluşturacak şekilde katlandı ve kurutularak sabitlendi. Tüp formundaki kağıt yeniden suya bırakıldığında kağıdın tekrar origami yıldızı şeklini aldığı görüldü.
Çalışmanın baş yazarı Luca Cera “üç boyutlu yazıcı ile baskı yaptıktan sonra şekil verme teknolojisi çok karmaşık şekilleri mikron boyutunda tasarlamaya imkan sağlıyor” diyor. “Bu yöntem ile geliştirilen malzemeler tekstilden doku mühendisliğine kadar pek çok farklı alanda kullanılabilir.”
Araştırmacılar bu malzeme için pek çok ilginç uygulama hayal ediyorlar. Bu malzeme sayesinde, kişiye özel şekillendirilebilen iç çamaşırları, standart beden blüzler, hava ısındıkça veya nem arttıkça havalandırma deliği açılan giysiler yapılabilir ve moda dünyasına yeni bir bakış açısı kazandırılabilir.
Parker “sürdürülebilir yeşil kaynaklara ihtiyaç açık” diyor. “Geri dönüştürülmüş keratin proteini ile tekstil be moda endüstrisinin dünyaya bıraktığı izi azaltabiliriz.”
Araştırma Nature Materials’da yayınlandı.
Kaynak: newatlas.com
