Archibald Scott Couper
Archibald Scott Couper, kimyasal yapının ve kimyasal bağlanmanın teorisini erken öngören bir İskoç kimyagerdir. Büyük moleküller oluşturmak amacıyla birbirine bağlanan dört değerli karbon atomları kavramlarını geliştirmiştir. Ayrıca bir molekül içindeki atomların bağlanma sırasını kimyasal kanıtlardan tespit edebilmiştir.
Couper, Glasgow yakınlarındaki tekstil fabrikalarının sahibinin oğluydu. 1851 – 1854 yıllarında Glasgow ve Edinburgh Üniversitelerinde ve bazen Almanya’da eğitim gördü. 1854 sonbaharında Berlin Üniversitesi’nde kimya eğitimine resmen başladıktan sonra 1856’da Charles Adolphe Wurtz’un Paris Tıp Fakültesi’ndeki özel laboratuvarına girdi.
Couper ”Yeni Kimyasal Teori” makalesini 14 Haziran 1858’de Fransızca daha sonra Ağustos 1858’de İngilizce ve Fransızca’da yayınladı. Couper’ın karbon atomlarının her biri için bağlantı kurabileceği fikri ve diğer değerlik düzenlilikleri August Kekule tarafından yazılmış olan ve aynı fikirleri ileri süren makaleden bağımsızdı. ( 1857’de Kekule karbonun tetravalansını zaten önermişti. )
Aralık 1858’de Couper, Edinburgh Üniversitesi’nden bir asistanlık teklifi aldı ancak sağlığındaki sorunlar nedeniyle düşüş ve hayal kırıklıkları yaşadı. Mayıs 1859’da geçirdiği bir sinir krizi sonucunda özel bir hasta olarak bir kuruma girdi. Temmuz 1859’da taburcu edilse de hemen peşinden güneşlenmeden kaynaklı düşünülen nüks etme yaşadı ve kasım 1862’ye kadar tekrar tedavi edildi. Daha fazla çalışmadan otuz yılını bu şekilde ve annesinin bakımına muhtaç geçirdi.
Couper’ın araştırması pek çok yönden Kekule’den farklıdır, Couper iki değerli karbon fikrine açıktı ancak Kekule değildi. Onun makalesi Kekule’den daha fazla açıklanmış formul sağladı ve iki durumda bile Kekule’yi benzen halkası önermesinde etkilemiş olabilecek (hetero) döngüsel formülü önerdi. Couper’ın oksijen atomlarının ağırlığını 16 yerine 8 kabul etmesinden dolayı Kekule’nin formüllerine göre Couper’ın formüllerinde iki kat daha fazla oksih-jen atomu bulunur. Ayrıca Couper formüllerindeki atomlar arası işaret olarak noktalı çizgiler veya tire çizgileri kullandı, ilerideki formül gösterimlerine yaklaştı. Bu sebeple eseri yapısal kuramcılar olan Aleksandr Crum Butlerov ve Alexander Crum Brown üzerinde etkili olmuştur.
