Depresyon Tedavisinde Ketamin Benzeri İlaç Onaylandı
“Special K” ilaç kategorisine ait olan beyni etkileyen yeni ilaç,tedavisi zor olan depresyon hastalıklarında kullanılması için onay alınmıştır.Uzun süredir ciddi beyin hastalıkların tedavisinde göz ardı edilen maddelerden bir tanesi “esketamin” depresyon hastalıklarında kullanılması için yeniden değerlendirilmiştir.
Johnson & Johnson (J&J) şirketi tarafından geliştirilen bu yeni burun spreyi,ketamin kimyasal ailesine ait olup yıllardır ameliyat öncesi güçlü bir anestezik olarak kullanılmaktadır.Öföri ve psikedelik etkisinden dolayı özellikle gece kulübelerde çok fazla kişi tarafından suistimal edilmiştir.Yakın zamanlarda , ABD’nin Gida ve İlaç Otorite( FDA)’den onay almadan bazı doktorlar depresif hastaları ketamin ilaçla tedavi etmişler.
FDA tarafından iki antidepresan ilaçlar alan ama iyileşemeyen hastalar için daha hızlı etkili “ Spravato “adlandırılan bir ilacı onaylandı. FDA’ya göre, yaklaşık 7,4 milyon Amerikalılar intihar, hastaneye yatış ve diğer ciddi zarar riskine yol açan dirençli depresyondan dolayı zarar görmektedir.
1980’lerde prozac ve benzeri antidepresanların piyasaya sunulmalarından bu yana depresyon tedavisi açısından hiçbir önemli farmasötik yenilik olmamıştır.Bu ilaçlar genellikle,” iyi olma hissi“ni sağlayan kimyasal serotonini hedefler ve etkleri başlamak için bir kaç hafta veya ay sürebilir.
Ketamin ve J&J tarafından geliştirilen bu yeni ilaç ise, yukarıdakı ilaçlardan farklı mekanizmaya sahip;beynin bağlarını etkileyerek depresyonu azaltma ektisini sağladığı düşünülen glutamat denilen bir kimyasal ajanı hedefliyor.
Columbia Üniversitesi’nde psikiyatrist ve araştırmacı olan Dr. John Mann, “Bu ilaç işe yaradığında, etkisi neredeyse anında gerçekleşir. İlacın etkisi hızlı olması çok önemli çünkü,depresif hastalar çok fazla acı çekiyorlar. Öte yandan bu ilaç işe yaramadığında, doktorlar diğer seçeneklere hızlı bir şekilde geçebilir” dedi.
FDA,kimyasal olarak esketamin isimli (SPARAVATO) bu yeni ilaç alan depresif hastalarda diğer sahte tedavi alan depresif hastalara göre daha olumlu sonuçları gösteren psikiyatrik bir anket çalışma sonuçlarına dayanarak bu ilacı onaylanmıştır.
Ayrıca , intravenöz infüzyon yolla verilen ketamine göre daha düşük dozda ve kullanımı daha kolay olacak şekilde tasarlanmıştır.
60 yaşındaki Robin Prothro’nın, 20 yıldan fazla süre boyunca onun kişisel ve mesleki yaşamını etkileyen bu depresyonu rahatlamak için kullandığı 5’ten fazla çeşitli antidepresanların hiçbirinin etkili olmadığını söylüyor.
Fakat iki yıl önce Spravato ilaç kullanmaya başladığından beri, depresyonunun iyileştiğini ve günlük yaşamı normale döndüğünü söylüyor.
Her iki haftada,onun psikiyatristinin ofisinde rahat bir şekilde oturarak bu ilaç kullanıyormuş.
Robin Prothro,“ çok güçlü bir ilaç olduğu için etkisi hissedebiliyorsun.İlacın çalışması izin verirdim.Gözlerimi kapatıyorum ve beynim inanılmaz rahatlıyor. ” dedi
Psikedelik İlacın Yasal Olarak Kullanılması İçin Yeniden Değerlendirilmiştir
Doktorlar ,depresif hastalar için yeni tedavi şeçenekleri arayışında. Birkaç psikoaktif maddeler arasında ABD otorite tarafından kabul görmüş ilk ilaç ketamin benzeri olan bu ilaçtır.Ayrıca ,depresyon ve travma sonrası stres bozukluğunun yeni tedavi seçenek olarak sihirli mantarlarda bulunan öfori etkisini yaratan aktif madde olan psilosibinin geç evre denemelerini araştırmacılar tarafından yürütülmektedir.
Tufts Üniversitesi’nden bir psikiyatrist olan Dr. Paul Summergrad, “ ilaç şirketlerinden veya diğer laboratuvarlardan yeni aktif ajanlar çok nadır çıkıyor ve artık insanları farklı bileşikleri araştırmaya başlıyor.”dedi
Ketamini aksine, psilosibin ve MDMA gibi ajanların yasal tıbbi kullanımı yoktur. Bu ilaçlar eroin ve LSD ile aynı kategoride sınıflandırılmalarından dolayı federal hükümet tarafından sıkı bir şekilde regüle edilmektedir.Fakat FDA tarafından esketaminin onaylanması,bu diğer ilaçların ilerde potansiyel kullanılmaları için yol açabiliyor.
Depresyon Yükü
Depresyon, ABD’de önde gelen sakatlık nedenleri arasındadır ve ülke genelinde depresyona bağlı intihar oranı yükseldiği için sağlık yetkilileri tarafından yakından takip edilmektedir.Federal kayıtlarına göre ,2017 yılında, ABD’de intihara bağlı ölüm oranı 100.000 kişi başına 14’ye yükseldi (50 yıl içinde kaydedilen en yüksek değer).
Hükümet yetkililerinden bu yüksek intihar oran hakkında hiçbir açıklama yokken akademik araştırmacılar ,ülkenin gelir dengesizlik, finansal mücadeleleri ve bölücü politikaları rol oynadığını düşünüyorla.
Bu yeni ilacı suistimal potansiyel, yan etkiler ve güvenlik sorunlar gibi nedenlerinden dolayı bir takım regülasyona tabi tutulacaktır.
Bu ilaç psikoaktif olduğu için hastaların bu ilaç uygulamadan önce en az iki saat akredite uzmanların gözetimde bulunmaları gerekiyor. Ek olarak, bu ilaç alan tüm hastaları uzun vadeli güvenlik ve etkinliği izlemek için bir kayıt sistemde takip edilecektir.
Ketaminin derhal etkisi genelde sadece dört ila yedi gündür ancak tedavi süresi henüz bilinmemektedir.
Antidepresanlara resistans gösteren hastalıklar için çok az tedavi seçenekler vardır.Bu seçenekler arasında en etkili olan elektro kondüsif tedavisidir.Bu yöntemle tedavi edilecek hastaların tamamen yatıştırılması gerekiyor ve kalıcı hafıza kaybına neden olabilir.
Wall Street, J & J’nin geliştirdiği bu yeni ilaç için yüksek beklentilere sahip ve analistler tarafından 2022 yılına kadar yılda 600 milyon dolardan fazla satacağını öngürülmektedir.
Depresyonu tedavisinde bazı doktorlar tarafından ketaminın zaten yıllarca etiket dışı kullanılmıştır. ABD’de bu ilacın düşük maliyetli jenerik formları en az 150 hastanede tedavilerde kullanılmaktadır.Çoğu zaman,hastalar ilacın intravenöz infüzyonları için yüzlerce veya binlerce dolar öderler. Bu tür tedaviler genel olarak sigorta kapsamında değildir, çünkü FDA otorite tarafından bu ilacın güvenli ve etkili olarak onaylanmamış.
Bazı doktorlar hem ketamin hem de bu yeni ilaç vermeyi planlıyor.
Steve Levine,FDA tarafından bu yeni ilacın dozlaması ve dozaj rejimin standartlarını onaylanması , hem tedavi standartları yükseltirir hem de bu ilacın yasal dişi kullanılması engelleyeceğini söyledi.
Depresyon veya diğer endikasyonlarda bir şekilde ketamin kullanan doktorları, hemşirelerı ve diğer uzmanları temsil eden Amerikan Ketamin Hekimleri Derneğinin başkan yardımcısı olarak görev yapan Levine, “Bu ilacın onaylanması , bazı standartlar ve düzenlemeler getirecek ve hastalar için ilaç daha güvenli ve daha erişilebilir hale getirecek” dedi.
Kaynak: time.com
