Dört yeni elementin isimleri belirlendi
Geçtiğimiz Kasım sonunda resmi olarak tanınan dört element için teklif edilen yeni isimler Uluslar arası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC) tarafından kabul edildi.
Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği (International Union of Pure and Applied Chemistry -IUPAC), keşifleri resmi olarak kabul edilen elementlerin ‘nihonium’, ‘moscovium’, ‘tennessine’, ve ‘oganesson’ isimlerinin verilmesini kabul etti. Ancak isimlerin resmi olarak onaylanıp periyodik tabloya yazılabilmesi için önümüzde beş ay sürecek bir halk değerlendirmesi var.
IUPAC, 30 Aralık 2015 tarihindeki açıklamasıyla yeni elementlerin bulunuşunu resmi olarak açıklamıştı. IUPAC’ın 1991’de yayınladığı keşif kriterlerine göre kabul edilen elementlerin dördü de periyodik cetvelde 7. sırada yer alıyor. Yeni elementlerin keşfedilmesi oldukça çok nadir bir durum. Tüm doğal elementlerin halihazırda bulunmuş olmalarından dolayı bilim insanları sentezlenmiş bileşiklerin üzerinde çalışıyorlar. Başarılı olup yeni element keşfetmeleri durumunda ise araştırma dünya çapında kimya standartları oluşturan bir organizasyon olan IUPAC tarafından detaylı ve oldukça uzun süren bir değerlendirmeye tutuluyor 2016 yılına girerken açıklanan bu dört elementin çalışması aslında yıllar önce tamamlanmıştı.
İsimler Neye Göre Seçiliyor?
IUPAC’ın kriterlerine göre yeni elementler astronomik objeler de dahil, mitolojik kavramlar veya karakterlere, mineral veya benzer maddelere, yer veya coğrafi bölgeye, elementin özelliklerine veya bilim insanına göre isimlendirilebilir. Genel olarak tüm yeni elementlerin isimleri tarihi ve kimyasal tutarlılığı sürdürmeli ve temel dillere çevrilebilir olmalı.
Japonya’daki RIKEN Nishina Hızlandırıcı Temelli Bilim Merkezi’nden 113 atom numaralı elementi keşfeden ekip, yeni element için nihonium ismini ve Nh sembolünü önerdiler. ‘Nihon’ Japonca’da Japon kelimesinin iki karşılığından biri ve ‘doğan güneşin ülkesi” anlamına geliyor.
115 atom numaralı element için moscovium ismi ve Mc simgesi; 117 atom numaralı element için de tennessine ismi ve Ts simgesi teklif edildi. Moscovium Rusya’da Ortak Nükleer Araştırma için Enstitüsü’nde, ve tennessine de Amerika’nın Tennesse eyaletindeki Oak Ridge Ulusal Laboratuarı, Vanderbilt Üniversitesi ve Tennessee Üniversitesi’nin ortaklığında keşfedildiği için bölgesel isimler önerildi.
Rusya’dan Ortak Nükleer Araştırma için Enstitüsü ve Amerika’dan Lawrence Livermore Ulusal Laboratuarı’nın ortaklığında keşfedilen 118 atom numaralı element içinse, çalışma ekibinin liderliğini yapan Profesör Yuri Oganessian’ın isminden yola çıkılarak oganesson ismi ve Og simgesi teklif edildi. Element keşfedip ona ismini veren, yaşayan az sayıda bilim insanlarından biri olan Oganessian’ın ağır elementlerin keşfi ve nükleer fizikteki önemli gelişmeler de dahil bilim dünyasına çok sayıda katkısı bulunuyor.
Gelenek olarak, yeni bulunan elementlerin isimlendirme hakkı öncelikle onu keşfeden kişilere veriliyor. Ancak son söz IUPAC’a ait. IUPAC bu dört element için kaşifleri tarafından yapılan isim önerilerini kabul etti ve şimdi bu isimler 8 Kasım 2016 tarihine kadar halk değerlendirmesinde kalacak. Ardından ise periyodik tabloda hazır olan yerlerine yeni isimleri ve simgeleriyle eklenecek.
Kaynak : http://haber.sol.org.tr
