Hap Kaplamalarını Test Etmek için Şişe İçerisinde Sindirimi Deneyin
Bir genç, karnımızda en hızlı eriyen tabletlerin beyaz renkte olduğunu; turuncu, mavi ve pembe renklerdeki sıkıştırılmış tabletlerin ise daha uzun sürede eridiğini buldu.
Haplar her çeşit şekil ve büyüklüktedirler, bazıları kaplanmış bazıları kaplanmamıştır. Roshni Sen, 17, kaplanmış bir hapın vücutta parçalanmasının ne kadar zaman alacağını merak etti. Texas’daki Woodlands College Park’taki Bilim ve Teknoloji Akademisi’nde son sınıf öğrencisi olan Sen, bunu araştırmak için bir şişeye mide hazırladı. Farklı tipteki hapların sindirim sisteminde farklı noktalarda çözüldüğünü gösterdi. Bu, ağrılarınız olduğunda erişmek istediğiniz bölgeyi etkileyebilir.
Roshni, sonuçlarını Intel Uluslararası Bilim ve Mühendislik Fuarı’nda (ISEF) sundu. Bilim ve Toplum Derneği tarafından düzenlenen ve Intel sponsorluğundaki yıllık fuar, araştırma projelerini paylaşmak için dünyanın dört bir yanından gelen lise öğrencilerini bir araya getiriyor.
Roshni, ilaçların vücuda sabit bir oranda boşaltılması gerektiği söylenen yeni bir hap türünü okuduktan sonra hapların ne kadar çabuk çözüldüğünü merak etti. “Bu makaleyi çevrimiçi olarak, biyomedikal mühendislerinin yaptığı ve gözenekli bir dış kaplamaya sahip yeni bir tür hap hakkında konuşurken buldum” diyor Sen. Bir hapın etkilerini daha uzun süreli ve daha tutarlı yapabilir. Bir kaplamanın ne kadar önemli olabileceğinin farkına vardı ve kısa sürede satılık farklı hap çeşitlerinin mide ve ince bağırsakta ne kadar çabuk çözüldüğünü öğrenmek için bir deney yapmaya karar verdi.
Şu anda piyasada bulunan haplar pek çok şekil ve ebatta ve farklı kaplamalarla üretiliyor. Bazıları bir jel içerisinde sıvı, bazıları bir jel kapsülü içinde toz halinde bulunuyorlar. Diğerleri ise parlak kaplamalı tabletler veya sıkıştırılmış tabletlerdir. Bu kaplamalar, ilacın birisinin kan dolaşımına girme hızını etkiler.
Genç, ateş ve ağrı tedavisinde kullanılan bir ilaçla çalıştı. Bu ilaç, herhangi bir eczanede bulunabilir ve en iyi Tylenol markası tarafından bilinir. (Genel adı, bulunduğunuz ülkeye bağlı olarak asetaminofen ve parasetamol’dür.). En önemlisi, Roshni, “Bu ilaç, ihtiyaç duyduğum tüm farklı kaplamalarla geliyor” diye açıklıyor.
Sen, dört yaygın hap boyasını incelemek istedi. Bir tablet en basittir. Roshni, “Aslında onu bir arada tutan kaplamanın haricinde hiçbir kaplaması yok” dedi. Sıkıştırılmış tabletler sert, parlak bir kaplamaya sahiptir. Jel tabletleri toz etrafında bir jel kaplama içerir ve yumuşak jeller, bir sıvının etrafında bir jel kaplama ile yapılır.
Hapların ne kadar hızlı eridiğini test etmek için Roshni, insan sindirim sistemi için stand-up’ı hazırlamak zorunda kaldı. Böylece mide ve ince bağırsakların asidik solüsyonlarla modellerini-simülasyonlarını- şişelerin içine oluşturdu.
Midenin yiyecekleri ince bağırsağa düşer, böylece besinleri vücut tarafından emilebilir. Bu nedenle mide, enzimler ve asit ile doludur ve midenin pH değeri 2 civarındadır. Bu, limon suyu veya sirke kadar asidiktir. Gıdanın içindeki besinlerin çoğunun emildiği küçük bağırsak, karındaki gıdayı sindirmeyi bitirmek için çoğunlukla asitlerden çok enzimleri kullanır. Bu pH değeri yaklaşık 8 olan güçlü bir bazdır. Bu, kabartma tozu kadar baziktir. Bu ortamları taklit etmek için Roshni üç beher hazırladı. Bir beher mide pH’ını eşleştirdi, bir diğeri ince bağırsağın pH’sıyla eşleşti, üçüncüsü kontrolü 7 olan saf suydu.
Vücudun sıcaklığını taklit etmek için beherleri 37°C’ye (98.6° Fahrenhayt) ısıttı. Karışımları hareket ettirmek için her birine küçük bir karıştırma çubuğu ekledi. Bu, mide ve ince bağırsakta yemek karışımı hareketi boyunca durur ve onu hareket ettirir.
Okulun kimya laboratuvarında çalışan Roshni her bir behere bir hap yerleştirdi ve hapın tamamen çözülmesinin ne kadar sürdüğünü görmek için bekledi. Her behere her bir hap tipi için deneyi beş kez tekrarladı. Suda, tüm hapların çözülmesi bir saatten fazla sürdü ancak asidik “midede” farklılıklar vardı. Çok fazla kaplamaya sahip olmayan tabletler, en hızlı olarak yaklaşık 12 ila 13 dakika içinde çözüldü. Yumuşak jeller biraz daha uzundu, çözülmesi için 15-16 dakika gerekti, jel kapsüller ise 18-20 dakika sürdü. Sıkıştırılmış tabletler en sağlam tabletler olduğunu kanıtladı, çözülmeleri 24-25 dakika sürdü.
Ancak Roshni, “bağırsak” şişesindeki hapları çözmeye çalışırken bir sürprizle karşılaştı. Tabletler, yumuşak jeller ve jel kapsüller, baz çözeltide çözünmesi 28 ila 36 dakika arasında sürdü. Ancak midenin güçlü asidini tutan sıkıştırılmış kapletler, “ince bağırsak” içinde 13-15 dakika içinde çabucak eridi.
Sıkıştırılmış tabletler ekstra bir kaplamayla kaplanmıştır ve hapı mide asidinden korur. Roshni, hapın ince bağırsağa ulaşıncaya kadar erimediğinden emin olarak, “Esas amaç süreci uzatmaktır” diye açıklıyor. Neden? Bir hap mide içinde çözülürse, asit de ilacın bir kısmını emilmeden önce parçalayabilir. Bu, hapı daha az etkili kılar. İnce bağırsakta çözülmeyi beklemek ilacın çoğunun kan dolaşımına girmesini sağlayabilir.
Tablet ve yumuşak jeller, ağrıyı ve ateşi daha hızlı tedavi eder çünkü daha çabuk çözünürler ancak daha az etkili olabilirler, çünkü ilaçların bazıları midede kaybolacaktır. Bazı durumlarda sıkıştırılmış tabletler daha etkili olabilir, diyor Roshni.
İlaç şirketleri farklı amaçlarla farklı kaplamalara sahip ilaçlar tasarlarlar. Tabletler ve yumuşak jeller hızlı rahatlama için yararlı olabilir. Aksine, sıkıştırılmış tabletler daha uzun rahatlamayı sağlayabilir.
Sonuçta ne tür bir hap aldığınız muhtemelen ihtiyaçlarınıza bağlıdır. Roshni, “Pek çok insan sadece bir hap alıyor ve ne tür bir hap olduğunu unutarak bunun işe yaramasını umuyor” diyor. Deneyinin, farklı hap kaplamalarının varlığının nedeni ve neler yapabileceği hakkında bilgi yayılmasına yardımcı olacağını umuyor. Roshni ihtiyacı olduğunda, hızı tercih eder. “Anneme artık jel kapsülleri veya sıkıştırılmış tabletleri almayacağımı söyledim” diyor. “Ben yumuşak jeller alacağım.”
Kaynak : sciencenewsforstudents.org
