Helyum Sıkıntısı Piyasayı Etkilemeye Devam Ediyor
Katar kuşatması, küresel işletmenin %30’ unu engelliyor. Bilimsel araç kullanıcıları için fiyat artışı şeklinde tehdit söz konusu.
5 Haziran’ da başlayan Katar kuşatması, dünyadaki helyum kaynaklarının %30’ unu engellemiş bulunmaktadır. Diğer bir taraftan da kapasitenin azalışına bağlı olarak fiyat artışına da sebep olmuştur.
Helyum, nükleik manyetik rezonans mıknatıslarını soğutmak için yapılan gaz kromatografisi ve kütle spektromektirisinde kullanılan taşıyıcı bir gazdır. Aynı zamanda medikal görüntüleme ve elektronik ürün imalat sektöründe de kullanılan bir elementtir.
ABD ve deniz aşırı ülkelerdeki sağlanan olanaklar ile sürdürülmekte olan projeler, 2001 ve 2003 yılları arasında gerçekleşen helyum fiyat artışına yol açmışlardır. Bazı helyum tedarikçileri aynı zamanlarda bu soruna çözüm getirmişlerdir fakat bu durumla kalıcı bir şekilde savaşmak için geri dönüşümlü ekipman sağlayamamışlardır.
Katar, helyum üretiminin temel rotasını Suudi Arabistan üzerinden Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki Jebel Ali Limanı’ na kamyonla ülke dışına çıkardıktan sonra helyum üretimini durdurmuş oldu.
Suudi Arabistan ve diğer Orta Doğu ülkeleri, Katar’ın aşırılık yanlısı İslamcı gruplara verdiği destek ve İran ile olan ilişkileri konusunda diplomatik ilişkileri kestiklerinde ablukayı başlatmış oldu.
Daha önceden Matheson Tri-Gas’ın helyum operasyonlarını yürüten bir danışman olan Phil Kornblu bu gönderilerin hedefe ulaşmasının 1 ay kadar süreceğini belirtiyor.
Kornbluth, 19 Haziran’ da Katar Limanı’ ndan çıkan helyum ile birlikte, tedarikçi müşterilerin bu helyum ablukasını Temmuz ayında yavaş yavaş hissetmeye başlayabileceklerini belirtti.
Bazı helyum dağıtıcıları malzeme tedarik etmeye başlayacaklar fakat C&EN bilimsel doküman kullanıcıları herhangi bir etki ile karşılaşmadıklarını belirtiyorlar.
Katar’la diplomatik ilişkilerin kesilmesi ekonomi, finans ve enerji alanındaki iş birliklerini gündeme getirecek. Eğer bu diplomatik ilişkiler yakın zamanda çözülmezse, helyum distribütörleri Katar’ ın Hamad Limanı’ ndan sevkiyatlara devam edeceklerdir. Katar düşmanları okyanus yönündeki geçişi engellerse, iddia edilen tüm tezler de çürütülecektir.
ABD Arazi Yönetim Bürosu, küresel helyum ihtiyacının yaklaşık %20’ sini karşılamaktadır. Texas Cliffside tesislerinde de üretimi artırılmış ve Katar’ ın helyum kapasitesinde oluşan kayıp durdurulmaya başlanmıştır.
Bununla birlikte de teknik sorunlara ek olarak malzeme kaynaklı problemler çıkmıştır. Bu bilgileri, Bununla birlikte, BLM operasyonlarına bağlı iki helyum rafine etme tesisi işleten Air Products & Chemicals’daki helyum başkan yardımcısı Walter Nelson, teknik sorunların ek kaynaklara yetmediğini belirtti. Nelson, Katar ambargosu devam ederse fiyatlara olan etkinin de artacağını ekledi.
Kaynak : cen.acs.org
