Ida Noddack

Ida Noddack, Alman kimyager ve fizikçi idi. 1934 yılında, ‘Nükleer Fizyon’ dan bahseden ilk kişi kendisi oldu. Eşi Walter Noddack ile 75. Element olan Renyum elementini keşfetti. Ve kimya dalında üç kez Nobel Ödülü’ne aday oldu.

Nobel Adaylıkları

Kimya dalında üç kez Nobel Ödülü’ne aday olan Ida Noddack; ilkinde 1933 yılında, Walter Nernst ve K. L. Wagner tarafından, ikincisinde 1935 yılında, eşiyle birlikte W. J. Müller tarafından ve son olarak 1937 yılında, yine eşiyle birlikte A. Skrabal tarafından aday gösterildi.

Geçmişi

Ida Noddack, 1896 yılında Wesel, Lackhausen’de doğdu. Kendisi, Almanya’da kimya alanında eğitim alan ilk kadınlardan biriydi. 1919 yılında, Berlin Teknik Üniversitesi’nde “yüksek alifatik yağ asidi anhidritleri” üzerine yaptığı doktorasını tamamladı. Daha sonra bu alandaki çalışmalarıyla Almanya’da, kimya endüstrisinde, profesyonel bir kimyager pozisyonunu alan ilk kadın oldu.

Nükleer Fizyon

Noddack, Enrico Fermi’nin, birkaç yıldır yaygın olarak kabul görmüş olan ve transüoran elementlerin üretilebileceğini ileri sürdüğü ‘1934 nötron bombardıman deneyleri’ni doğru bir şekilde eleştirdi. Makalesi ‘‘On Element 93’’te, Fermi’nin kanıtında, uranyum elementinden daha hafif olan bütün elementlerin kimyasal olarak elimine olması yanlışını merkez alarak çeşitli olasılıklar önerdi. Bu makale, bugün, Fermi’nin kimyasal kanıtındaki kusurları doğru bir şekilde belirttiği için değil, ‘‘çekirdek parçasının birkaç büyük parçaya bölünebileceği ve bu parçaların elbette birbirlerinin bilinen izotopları olabileceği gibi; ışınlanmış elementlerin komşuları olamayacağını düşünülebilir kıldığı için’’ tarihsel olarak önemli sayılıyor. Bu çalışmalarını yaparken, birkaç yıl sonra nükleer fizyon olarak bilinecek olan bilgileri ön plana çıkarmış oldu. Fakat Noddack makalesinde, o anki anlayışa meydan okuyan bu olasılık için hiçbir deneysel kanıt ya da teorik temel önermiyordu. Bu sebeple makalesi genellikle göz ardı edildi.

Element Keşfi

Ida ve sonrasında eşi olacak olan Walter, Physikalisch-Technische Reichsanstalt’da hala bilinmeyen 43. ve 75. elementler ile ilgili çalışmalar yapıyorlardı. 1925 yılında, bu iki elementi bulduklarına dair bir makale yayınladılar ( Zwei neue Elemente der Mangangruppe, Chemischer Teil ). Bu yeni elementlere de Renyum(75) ve Masurium(43) isimlerini verdiler. Bu keşiflerden sadece Renyum keşfi onaylandı. Çünkü 43 numaralı maddeyi izole edememişlerdi ve elde ettikleri sonuçlar tekrarlanamıyordu. Ayrıca ‘Masurium’ teriminin seçimi de kabul edilemez bir şekilde milliyetçi görüldü ve bu günümüz bilim insanları arasında kötü bir itibara katkıda bulunmuş da olabilir.

Yapay olarak üretilen 43 Elementi, 1937 yılında Emilio Segrè ve Carlo Perrier tarafından, beta bozunumu geçirmiş bir siklotronun molibden folyo parçasından, kesin olarak izole edildi. Yapay kaynaktan dolayı elementin ismi Teknetiyum seçildi. Teknetiyum izotopunun yarılanma ömrü 4.2 milyon yıldan fazla değildir ve doğal olarak oluşan bir element olarak dünyada kendiliğinden ortadan kalktığına inanılmaktadır.

Ida Noddack, 24 Eylül 1978’de Bad Neuenahr’da hayatını kaybetti.