Kanseri Etkisiz Hale Getirmek İçin Yeni Bir Kimyasal Silah
Kansere karşı mücadele kanser hücrelerini yok etmeyi gerektirse de mevcut tedavi yöntemlerinde sağlıklı hücreler üzerinde olumsuz etkileri kaçınılmazdır. Hastalar genellikle ilaçlara karşı direnç geliştirmektedir ve tedavilerinde kullanılan dozlardan dolayı yan etkiler yaşamaktadırlar. Bu iki sorun nasıl çözülebilir? İsviçre’nin Cenevre Üniversitesi’nden (UNIGE) bilim insanları, dozları azaltmak amacıyla farklı anti-tümör ilaçların 200 kombinasyonunu incelemişlerdir. Bir kombinasyonun kanser hücresi ve sağlıklı hücre üzerindeki etkisini aynı anda test etmek için yeni bir teknik kullanmışlardır. Araştırmacılar, tümör hücrelerini öldürebilen ancak sağlıklı hücrelere zarar vermeyen dört bileşenin (C2) umut verici bir karışımını keşfetmişlerdir. Bu umut verici sonuçlara Cancers Dergisi’nden ulaşılabilirsiniz.
Tümörleri hedef alan ilaçların etkili olabilmek için aktif ve saldırgan olmaları gerekmektedir. Ancak kanser hücrelerini yok etmek ile sağlıklı hücrelere verilen zarar arasındaki denge sürekli devam eden ciddi bir zorluktur. Yüksek dozlarda anti-kanser ilacı kullanmak, vücudun büyük dozlara alışması sonucunda ilaca direnç geliştirmesine ve hastanın sağlıklı hücrelerinde istenmeyen yan etkilerine neden olmaktadır. Peki, hastaya zarar vermeden kanserle mücadele nasıl olmalıdır? UNIGE Batı İsviçre Farmasötik Bilimler Enstitüsü ve Onko–Hematoloji Translasyonel Araştırma Merkezi‘nde (CRTOH) Profesör olan Patrycja Nowak-Sliwinska “Asıl hedefimiz gelişebilmesi muhtemel direnci önlemek için ilaçların dozunu azaltmaktır. Bu yüzden, direnç oluşturmadan hedefimize ulaşmamıza yardımcı olacak birkaç düşük dozlu tedavi kombinasyonundan oluşan yeni formülleri geliştirdik” dedi.
Yeni Formüllerin Eş Zamanlı Olarak Test Edilmesi
UNIGE araştırmacıları, kanserle mücadelede on maddeye odaklanarak yaklaşık 200 farklı kombinasyon üretmişlerdir. Profesör Nowak-Sliwinska, “Laboratuvarımızda geliştirdiğimiz bir yöntemi kullanarak bu farklı kombinasyonları bir kanser hücresi ve bir sağlıklı hücresi üzerinde eşzamanlı olarak in vitro şeklinde test ettik. Amacımız tedavinin iki hücre tipi üzerindeki etkilerini doğrudan karşılaştırmaktı. Hastalıklı hücreleri yok etmeyen ve aynı zamanda sağlıklı hücrelere de etkisi olan formülleri eledik” dedi.
Bu eşzamanlı doğrulama tekniğiyle UNIGE araştırmacıları, sağlıklı hücreler üzerinde en az yan etkiye sahip en etkili kombinasyonları belirleyerek bir tanesini öne çıkarmıştır: C2.
Umut Verici Kanser Tedavisi
C2, dört ürünün (tubacin, CI-994, erlotinib ve dasatinib) bir araya gelmesiyle oluşan ve yeni olmasıyla birlikte son derece umut verici etkili bir mekanizmaya sahiptir. UNIGE Tıp Fakültesi’nin Hücresel Fizyoloji ve Metabolizma Bölümü’nde ve CRTOH’da Profesör olan Patrick Meraldi, “In vitro testlerimiz sırasında C2’nin diğer kombinasyonlara kıyasla kanser hücrelerini 20 kat daha fazla öldürdüğünü, aynı zamanda sağlıklı hücreleri koruduğunu gözlemledik” dedi.
C2’nin bir özelliğiyse, sadece tümör hücrelerinde bulunan fazla sayıdaki sentrozomlara kilitlenmesidir. Meraldi, “Her hücre, hücrenin yarısını ‘çeken’ iki sentrozoma sahiptir. Sentrozomlar hücrenin ikiye bölünmesine izin veren organellerdir” dedi. Kanser hücreleri ise bölünme sırasında hücreyi üç ya da dört yöne çeken daha fazla sentrozoma sahiptir, bu da hücre ölümüne yol açmaktadır. Bunun önüne geçmek için kanser hücreleri sentrozomları iki kutba gruplandırır. Cenevre’deki Araştırmacı, “C2, bu gruplamayı engelleyerek ve aşırı sayıda sentrozoma sahip tümör hücrelerine özgü bir hücre ölümüne neden olarak sağlıklı hücrelere zarar vermemektedir” dedi.
Şu anda piyasada bulunan bir ilaç olan Paclitaxel de üç ya da dört yöne bölünmeyi tetikleyen bir etkiye sahiptir. Ancak yüksek dozlarda kullanılması, hastalarda çeşitli yan etkilere neden olmaktadır. Profesör Nowak-Sliwinska, “Bu nedenle, Paclitaxel’in kullanımını C2 ile değiştirmeyi ya da ikisinin kombinasyonunu kullanarak direnç ve toksisite riskini azaltmayı hedefliyoruz” dedi. Bunun için UNIGE araştırmacıları, C2 kombinasyonunda patent başvurusunda bulunmuşlardır ve şu anda fareler üzerinde in vivo testi aşamasındalar. Böylece bu yeni formülün tek bir hücre yerine tüm vücut üzerindeki etkilerini gözlemleyebilmektedirler. Büyük umut vadeden bir tedavi yakın gelecekte mümkün olabilir.
KAYNAK: sciencedaily.com
