Karbondioksitin Yerkürede Oluşturduğu Formlar Aydınlatılmaya Başlandı
Californiya Üniversitesinden Adam Makhluf, Oak Ridge National Laboratuarının Nötron parçalama merkezinde Karbon döngüsündeki ana bileşen olan Karbondioksitin rolünü ve dünyanın dibinde bulunan Karbon rezervlerinin ne zaman tükeneceği üzerine araştırmalar yapıyor.
Karbondioksit dünyadaki karbon döngüsünün en önemli bileşeni, hem atmosferde hem de yer kabuğunda ya da altındaki sıcak katmanda bulunuyor. Katı haldeki Karbondioksite yüksek sıcaklık ve basınç uygulanarak yapılan çalışmalar, yerkürenin içindeki karbonun nasıl şekillendiği hakkında önemli bilgiler kazandırıyor.
Kaliforniya Üniversitesi Kimya ve Malzeme Mühendisliği bölümünden olan Makhluf yaptığı çalışmasında nötronları kullanarak Karbondioksitin Karbon döngüsündeki ana rolünü ve dünyadaki karbon rezervlerinin kompozisyonu ve bunların dönüşümlerinin sürdürülmesi konularını araştırıyor. Bu çalışma için Makluf ve arkadaşı Tulk yoğun koşullarda karbondioksitin davranışlarını gözlemliyor.
Makhluf yüksek sıcaklık ve basınçta karbon dioksitin bağlarının farklı bir hal aldığını ve adeta silikon dioksit gibi davrandığını ifade etti. Ve ekledi dünyada tahmin ettiğimizden çok daha fazla karbon bulunmalı çünkü yer değiştirme reaksiyonları sonucu her yerde silisyum dioksitle(SiO2) karşılaşıyoruz bu reaksiyon ise karbonla gerçekleşiyor dedi.
Bu çalışma için belitli çevre koşullarına ihtiyaç var bu koşulları sağlayan ve küçük numunelere yüksek basıncın uygulandığı prosese Elmas Örs hücresi adı veriliyor. Bu hücrede numuneler iki elmas uç arasında sıkıştırılıyor ve sistem araştırmacılara nötron ışınlarıyla kristallografik verileri gözlemleyebilme imkânı sağlıyor. Uygulanan bu yüksek basınç Karbondioksitin analizi için,yüksek sıcaklık ise verilerin yorumlanmasında kullanılıyor.
Hiç kimse yüksek basınç altında lazer ışınlarını numunelere göndermemişti diyen Makhluf bu çalışma ileri nötron biliminin temelini oluşturduğunu ve diğer araştırmacılarında bu yöntemi kullanarak numuneleri için yüksek sıcaklık ortamı oluşturabileceklerini ve çalışmalarını ilerletebileceklerini belirtti.
Karbondioksit çok yönlü bir yapıya sahip, sıcaklık ve basınç değerlerine adapte olabiliyor ve farklı formlar oluşturabiliyor. Mesela CO2-V olarak bilinen karbondioksit türü sert koşullarda ortaya çıkıyor ve dünyanın manto kısmının etkili bir şekilde çalışmasını sağlıyor.
Karbon gezegensel fonksiyonların yerine getirilmesinde en öne çıkan etmenlerden birisi olmasına rağmen, Bilim insanları yüksek sıcaklık ve basınçtaki fazlarını tam olarak çözebilmiş değil. Bazı fazları öyle sabit fazlara sahip hiçbir etki onun bozulmasını sağlayamıyor. Örneğin Karbondioksit V çevresiyle yarı dengeli bir hale sahip bu yapının sentez koşulları aydınlatılmış değil.
Bu formların katılaştırma süreçleri hakkındaki bilgi arttıkça Dünyanın mantosunda gerçekleşen Karbon etkileşimleri çok daha anlaşılabilir hale gelecek ve bu çalışmalar gelecekteki gözlem ve keşifleri bir araya getirecek.
Kaynak : phys.org
Haberi Çeviren : Pembe Özçakmak
Üniversite : Hacettepe Üniversitesi (Lisans Öğrencisi)
Bölüm : Kimya Mühendisliği
Mail : p.ozcakmak@gmail.com
Not : Haberlerin dergi yönetimi ile çevirene haber verilmeksizin yayınlanması, kopyalanması, kendi web sitenize eklenmesi kesinlikle yasaktır. Bir yerde yayınlamayı düşünenler iletisim@inovatifkimyadergisi.com adresine ve de haberi çeviren arkadaşımıza mail atarak durumu belirtmeleri gerekmektedir.
