Örümceğin İpek Proteini ile Biyolojik İlaçlar Üretmek Mümkün
Şekil : Sıçrayan örümcek. (Lena Holm tarafından)
İsveç’teki Karolinska Enstitüsü’ndeki araştırmacılar, premature bebeklerin bakımında kullanılan bir ilaç olan akciğer yüzey aktif maddesini, örümcek ipek üretimini taklit ederek sentezlemeyi başardılar. Hayvanlar üzerindeki çalışmalar, günümüzde klinikte kullanılan biyolojik ilaçlar kadar etkili olabileceğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma Nature Communications’da yayınlanmıştır.
Yüzey aktif madde, premature bebeklerin bakımını, akciğer alvoellerindeki yüzey gerilimini azaltarak ve doğum anında şişmelerini sağlayarak devrim yarattı. En yaygın olarak kullanılan ilaç olan Curosurf, 1970 ve 1980’lerde Karolinska Enstitüsü’ndeki bilim adamları tarafından geliştirildi. İlaç; pahalı, karmaşık ve potansiyel olarak riskli olan domuz akciğerlerinden proteinlerin izolasyonu ile üretildi. Karolinska Enstitüsü’ndeki araştırmacılar ve Riga Üniversitesi’ndeki meslektaşları, diğer kurumlar arasında örümcek proteinini kullanarak daha basit ve ucuza üretilebilen bir yüzey aktif madde ilacı geliştirdiler. Karolinska Enstitüsü Nörobiyoloji, Bakım Bilimleri ve Toplumu Bölümü’ndeki Prof. Jan Johansson, “Üretim süreci, örümceklerin son derece kolay toplanan proteinlerini ipek eğirme için çözünür kılmak amacıyla kullandıkları yöntem üzerine kuruludur.” diye tanımlıyor. “Biz akciğer yüzey aktif madde protein C’yi üretmeyi seçtik, çünkü bu protein muhtemelen dünyanın en fazla yığın oluşumuna eğilimli proteinidir.”
Bu yöntemi uygulayarak araştırmacılar, proteinlerin çözünebilir kalmasını sağlayan N-terminal alanı olan örümcek proteininin bir bölümünü kullanarak bir dizi potansiyel biyolojik ilaç üretmeyi başardılar. Profesör Johansson’la birlikte yürütülen Karolinska Enstitüsü Nörobiyoloji, Bakım Bilimleri ve Toplumu Bölümü’nden Doç. Anna Rising, “Proteinin bu kısmını üreten bakteriler vardı ve sonra onu farklı protein ilaç adaylarıyla ilişkilendirdik,” diyor.
Araştırmacılar aynı zamanda sentetik akciğer yüzey aktif maddesinin son günlerde piyasada bulunan biyolojik benzeri ile karşılaştırdılar ve yenidoğmuş solunum bozukluğu olan bir hayvan modelinde yüzey gerilimini azaltmada eşit derecede etkili olduğunu bulmuşlardır.
Profesör Johansson, “Bu üretim yöntemi çok daha basit ve daha ucuz olduğu için bir gün sentetik akciğer yüzey aktif maddesini premature bebeklerden daha fazla akciğer hastalığını tedavi etmek için kullanmak mümkün olabilir” ve “Yöntem umarım diğer biyolojik ilaçların üretimini de sağlayacaktır” diye eklemiştir.
Kaynak : phys.org
