Türkiye’de kaya gazı adı altında dünyada nadir bulunan helyum-3 mü toplanıyor?

40 ton helyum-3’ten ABD’nin bir yıllık elektrik ihtiyacını karşılayabilecek bir enerji ortaya çıkıyor. Helyum-3, ABD’nin uzay çalışmalarında en çok takip ettiği gazların başında geliyor. Türkiye’de helyum-3 ile ilgili test laboratuvarlarının ve ruhsat tarifinin bile bulunmaması kaya gazı ile ilgili iddiaları daha vahim bir hale getiriyor. Bilindiği üzere 2012 yılında Diyarbakır-Silvan’da 4 bin metre derinliğinde kuyular açılarak kaya gazı aranmıştı. Ve bu sondaj aramalarının masraflarının tamamı Shell tarafından karşılanmıştı.

ABD’nin Kaya Gazı İlgisi

İsminin açıklanmasını istemeyen önemli bir enerji uzmanı, kaya gazı ile ilgili bomba bir iddiayı gündeme taşıdı. Kaya gazının boşluklarda sıkışan gaz olduğunu ve maliyet hesabına bakıldığında doğalgazla rekabet etmesinin mümkün olmadığına dikkat çeken enerji uzmanı, “Durum ortada iken ABD neden kaya gazı ile bu kadar ilgileniyor?” diye sordu.

“Kaya gazının sıkışmış alanlarda birikmiş bir gaz olduğu belli. Miktarının da yüksek olması mümkün değil. Kaya gazı denmiş olması, doğalgazın kayaların arasında sıkışması, kaçamaması demektir. Yaygın bir havza oluşturamaması demektir. Sadece küçük miktarlarda farklı farklı birden çok yerde oluşabiliyor” şeklinde konuşan enerji uzmanı,  büyük bir havzada bulunan doğalgazın maliyeti ile kayaların içine sıkışmış kaya gazının maliyetinin aynı olamayacağının altını çizdi.  Enerji uzmanı, “O zaman geriye tek bir şey kalıyor. Helyum-3’ün kaya gazından daha fazla bulunma ihtimali var. Bunu da bilimsel olarak kimse ortaya koymuyor. Israrla koymuyorlar” dedi.

Helyumun her gaz ortamında, petrol türevlerinin bulunduğu ortamlarda bulunan bir gaz olduğunu anımsatan enerji uzmanı, kaya gazı aramalarında da helyum-3’ün aranma ihtimalinin yüksek olduğunu vurguladı.

Bütün Masrafları Shell Karşılamıştı

Bilindiği üzere Türkiye Petrolleri A.O (TPAO), Shell ile birlikte 2012 yılında Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde kaya gazı araştırmasına başlamıştı. Bu bölgede 4 bin metre derinliğinde kuyu açılmıştı. Ve TPAO’nun Shell ile yaptığı anlaşma gereği sondaj masraflarının tamamının Shell tarafından karşılanacağı açıklanmıştı. Enerji uzmanının kaya gazı ile ilgili gündeme getirdiği iddialar,  2012 yılında Diyarbakır-Silvan’da açılan kaya gazı sondaj kuyularının sorgulanmasına neden oldu.

Türkiye’de Tarifi Bile Yok

Kaya gazı aramalarında Türkiye için büyük bir tehlikeye de dikkat çeken enerji uzmanı, bırakın helyum-3 ile ilgili bir ruhsat alınmasını, Türkiye’de helyum-3’ün ruhsat tarifinin bile bulunmadığını vurguladı. Bu durumun da kaya gazı aramalarında arayan şirketler için büyük bir avantaj sağladığını ifade eden enerji uzmanı, şunları kaydetti:

“Kaya gazı aramada kalmanın şöyle bir avantajı var. Helyum-3 zaten miktarı az olan ama değeri çok yüksek olan bir gazdır. Kaya gazı arama sırasında numune alır gibi helyum-3’leri alır alır, çeker gidersiniz ve arama sürekli devam eder.”

Kaynak : milligazete.com.tr