Virüsleri Bulaşıcı Yapan Gizem Çözüldü
Araştırmacılar ilk kez poliovirüs (çocuk felcinin etkin ajanıdır) ve bilindik soğuk algınlığı virüsü gibi virüslerin hücrelere bulaşmasını sağlayan genetik kodlarını paketleme yolunu belirlediler.
8 Ocak 2021 tarihinde PLOS Pathogens dergisinde Leeds ve York Üniversiteleri’nden bir ekibin yayımladığı bulgular, bu tür enfeksiyonları durduracak ilaçlar veya antiviral (virüslere karşı etkili) ajanların geliştirilebilme olasılığını gösterir.
Bir hücreye virüs bulaştığında, virüsün genetik malzemesini diğer hücrelere yayması gerekir. Bu, virüsün yeni oluşturulan bulaşıcı kopyaları olan viryonlar (nükleik asit ve protein kılıfından oluşan virüs partikülleri) olarak bilinen virüslerin oluşturulmasını içeren karmaşık bir prosestir.
Her viryon, virüsün genetik kodunun tam bir kopyasını içeren protein kabuğudur. Öyleyse viryonlar diğer hücrelere bulaşabilir ve hastalığa yol açabilirler.
Virüsün bu yavru viryonları nasıl bir araya getirdiğinin detaylı bir şekilde anlaşılması, bugüne kadar gizemini korumaktaydı.
Leeds Üniversitesi’ndeki Astbury Yapısal Moleküler Biyoloji Merkezi eski idarecisi olan ve araştırmaya York Üniversitesi’nden katılan Profesör Reidun Twarock ile araştırmayı denetleyen Profesör Peter Stockley açıklıyor:
“Bu çalışma, bazı virüs kaynaklı hastalıkları nasıl kontrol edebileceğimiz konusunda düşünme biçimimizi değiştirmesi nedeniyle fazlasıyla önemlidir. Eğer viryon oluşumunun mekanizmasını bozabilirsek o zaman bir enfeksiyonun hemen orada durdurulma potansiyeli vardır. ”
“Yaptığımız analiz, viryon oluşumu prosesini kontrol eden moleküler özelliklerin genetik olarak muhafaza edildiklerini (yani kolayca mutasyona uğramadıklarını) ve virüsün farklılaşmasıyla yeni ilaçları etkisiz hale getirme riskini azaltıyor.”
Leeds ve York Üniversiteleri’ndeki araştırma; virüslerin moleküler yapısı, elektron mikroskobu ve matematiksel biyoloji uzmanlarını bir araya getiriyor.
Çalışma; insana bulaşmayan zararsız bir sığır virüsü olan, poliovirüsün yerine geçen ve tüm dünyada kabul gören Enterovirüs-E’ye odaklanıyor.
Poliovirüs insanlara bulaşan, çocuk felcine neden olan tehlikeli bir virüstür ve Dünya Sağlık Örgütü’nün virüs yok etme girişiminin hedefindedir.
Enterovirüs grubu aynı zamanda soğuk algınlığına neden olan insan rinovirüsü (gergedan virüsü de denir) içerir.
Yayımlanan çalışmada RNA paketleme sinyallerinin rolü detaylandırılıyor: RNA molekülünün kısa bölgeleri olan yapılar, virüsün kılıfındaki proteinlerle birlikte bulaşıcı bir viryonun doğru ve etkili bir şekilde oluşturulmasını sağlar.
Araştırmacılar, moleküler ve matematiksel biyolojinin birleşimini kullanarak RNA molekülü üzerinde paketleme sinyalleri olarak hareket edebilecek olası bölgeleri tespit etmeyi başardılar.
Bilim insanları, Leeds Üniversitesi’ndeki Astbury Biyoyapı Laboratuvarı’nda bulunan gelişmiş elektron mikroskopları kullanarak prosesi görsel biçime dönüştürdü. (İlk kez bu tür herhangi bir virüs ile mümkün olmuştur.)
Profesör Twarock: “Prosesin nasıl çalıştığının ve bütün bir viral patojen ailesinde korunmuş göründüğünün detaylarını anlamak, ilaç endüstrisinin bu önemli etkileşimleri engelleyebilen ve hastalığı önleyebilen antiviral ajanlar geliştirmesini sağlayacaktır.” diye ekliyor.
Kaynak : sciencedaily.com
