Yangın Sonrası Su Borularının Yaydığı Tehlike
Fotoğraf-1: Kaliforniya, Santa Cruz’un kuzeybatısındaki bu ev, 2020 CZU Yıldırım Kompleksi Yangını sırasında yandı. Yangın sonrasında bölgede yapılan su testleri, içme suyunda benzen seviyesinin yüksek olduğunu gösterdi.
Laboratuvar testleri, son Kaliforniya orman yangınlarından sonra içme sularındaki yüksek benzen seviyelerini açıklamaya yardımcı olabilir.
Ağustos ayında, Santa Cruz, Kaliforniya’nın kuzeyindeki San Lorenzo Vadisi’nde büyük bir yangın çıktı, yaklaşık 1.500 yapıyı yok etti ve diğer yapılar aşırı sıcağa maruz kaldı. Yangın çıkmadan önce, laboratuvar testleri konut su örneklerinde benzen miktarı 9,1 ppb (milyarda bir), eyaletin maksimum güvenlik seviyesinden dokuz kat daha yüksek, olarak ölçüldü.
Kaliforniya su yöneticileri, Santa Rosa’da 2017’de Tubbs Yangını’ndan sonra ve Paradise’da 2018’de Camp Fire’dan (Kamp Ateşi) sonra güvensiz seviyelerde benzen ve diğer uçucu organik bileşikler (UOB’ler) buldular.
Diğer olasılıkların yanı sıra bilim insanları, aşırı ısıya maruz kalan plastik içme suyu borularının kimyasalları serbest bıraktığından şüpheleniyorlardı. Şimdi, laboratuvar deneyleri bunun mümkün olduğunu gösteriyor.
West Lafayette, İndiana’daki Purdue Üniversitesi’nde çevre mühendisi olan Andrew Whelton ve meslektaşları, yaygın olarak bulunan boruları 200-400 °C arasındaki sıcaklıklara maruz bıraktılar. Whelton, “Boruları patlatmaya değil ama zarar vermeye yetecek kadar yüksek sıcaklıklar, yakındaki alevlerin ısı yayması sebebiyle oluşabilir.” dedi.
Fotoğraf-2: 2018’de Camp Fire (Kamp Ateşi) yangınından sonra Kaliforniya, Paradise’daki evlerden çıkarılan plastik bir su borusu (solda) ve sayaç kutusu (sağda), yüksek sıcaklıklara maruz kaldığında plastiklerin ne kadar eriyebileceğini ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, boruları suya batırıp soğuttuklarında, 11 boru türünden 10’unun suya değişen miktarlarda benzen ve UOB (bazı testlerde 100’den fazla kimyasal) sızdırdığını belirlediler. Ekip, 14 Aralık’ta Çevre Bilimi’nde Su Araştırmaları ve Teknolojisi’ni açıkladılar.
Whelton, “Geçmiş yangınlar için bazı kirlenmeler muhtemelen termal olarak zarar görmüş plastiklerden kaynaklanmıştır. Şiddetli bir yangının ortasında kontaminasyonun tam kaynağını belirlemek için deneyler yapmak imkânsız, ancak borular hasar aldıktan sonra incelemek, hangi sıcaklıklara maruz kaldıklarını gösterebilir.” diyor.
Benzen maruziyeti, cilt ve boğaz tahrişi, baş dönmesi ve lösemi gibi uzun vadeli etkiler dahil olmak üzere acil sağlık sorunlarına neden olabilir. Ekip, konutunuzun yakınında herhangi bir yerde yangın çıkması durumunda içme suyunun test edilmesini ve mümkünse bir evin su sistemindeki herhangi bir plastiğin ısıya dayanıklı metal ile değiştirilmesini önermektedir.
Kaynak: sciencenews.org
