Yeni Noninvaziv Test, 8 Farklı Kanseri En Erken Dönemlerinde Teşhis Edebiliyor
Yeni Noninvaziv Test, 8 Farklı Kanseri En Erken Dönemlerinde Teşhis Edebiliyor. Üstelik kolesterol kontrolü kadar da kolay!
Araştırmacılar sekiz yaygın kanser türünü tespit eden bir kan testi geliştirdi. CancerSEEK olarak adlandırılan bu test, kanser hücreleri tarafından kan dolaşımına yayılan, yumurtalık, karaciğer, mide, yemek borusu, bağırsak, akciğer ya da göğüs kanserinin de göstergesi olabilen çok küçük DNA ve protein miktarını algılıyor.
Sıvı biopsi olarak da bilinen test, tümör içerisine iğne batırılmak suretiyle kanseri teşhis eden standart biopsiye göre oldukça farklı.
CancerSEEK ayrıca oldukça az invaziv. Kanserin varlığı kesin bilinmese de uygulanabilecek bir test olduğundan bu yöntem erken tanı ve tedavi şansını da arttırıyor.
Test uygulamaları bu testin hatasız bir şekilde erken dönem ve tedavi edilebilir kanserleri belirleyebildiğini gösterdi. Bu test nadir olarak kanserli olmayan hastalarda da pozitif sonuç verebiliyor. Geliştirilen bu yöntem ile, ihtiyacı olmayanlara uygulanacak olan daha ileri invaziv testlerin ve oluşacak ciddi derecedeki anksiyetenin de önüne geçilmiş oluyor.
Pekçok kanser türü bir kerede görüntülenebiliyor ve bu test kolesterol kontrolü gibi rutin kan testleriyle eş zamanlı olarak gerçekleştirilebiliyor. Yine de testin klinikte kullanımı için biraz daha zaman gerekiyor.
Peki Bu Test Nasıl İşliyor?
Genellikle herhangi bir semptom ortaya çıkmadan çok öncesinde bile çok küçük boyuttaki tümörler tarafından kan dolaşımına oldukça az sayıda, mutasyona uğramış DNA ve yapısal değişikliğe uğramış normal olmayan proteinler salınmaya başlıyor.
DNA ve proteinler normal hücreler tarafından da kan dolaşımına gönderilse de, tümör hücrelerinden salınan DNA ve proteinlerin normal hücrelerin içermediği pekçok değişikliği ihtiva etmesi yönünden benzersiz olduğu biliniyor.
Yeni geliştirilen kan-esaslı kanser DNA testi öylesine hassas ki 10000 adet normal DNA parçacığı arasından, bir tane dahi olsa, mutasyona uğramış DNA´ yi doğru bir şekilde tespit edebiliyor, yani kelimenin tam anlamıyla „samanlıkta iğne arayıp da bulmak gibi“.
Şu ana kadar CancerSEEK testi 1000´ i aşkın, farklı türde erken dönem kanserli hastada denendi. Veriler uygulanan bu testin pankreas, yumurtalık, karaciğer, mide ve yemek borusu kanserlerinin %70, hatta daha fazlasını hatasız bir şekilde tespit ettiğini gösterdi. Bu kanser türleri için henüz, kan-esaslı ya da herhangi başka bir görüntüleme yöntemi bulunmuyor.
Kanser tesbitinin yanısıra bu test, vakaların %83´unde kanserin türü hakkında da önceden bilgi sağladı.
Science dergisinde yayınlanan bu çalışma John Hopkins Üniversitesi´nden bir grup araştırmacı liderliğinde, Walter ve Eliza Hall Enstitüsü´nden Avusturalyalı bilim insanlarının iş birliği ile yürütüldü.
Neden Bu Kadar Önemli?
İleri düzeydeki kanser tedavilerinde yaşam süresinin arttırılması da dahil olmak üzere istikrarlı bir ilerleme kaydedilmeye devam ediyor.
Bu noktada fiziksel ve finansal maliyet oldukça dikkat çekiyor. Erken teşhis ise pekçok kanser tedavisinin olası yıkıcı etkilerini önlemede ve kansere bağlı ölümleri azaltmada kilit rol oynuyor.
Öte yandan, bağırsak kanseri için kolonoskopi görüntülemesi gibi oldukça iyi sonuçlar veren ve erken teşhise imkan sağlayan kanıtlanmış görüntüleme testleri dahi genellikle tatmin edici olmuyor. Bu tür testler, bir kerede sadece bir kanser türünü gontüleyebiliyor olması ve hastalara uygulanırlığının az olması açısından da riskli. Ayrıca pekçok önemli kanser türü için şu an halihazırda etkili görüntüleme testi de bulunmuyor.
Mutasyonların ve değişime uğramış proteinlerin belirgin yapıları, değişik kanser türleri arasında farklılık gösteriyor. CancerSEEK testi sadece vücudun herhangi bir yerinde kanser olduğunu belirlemekle kalmıyor; aynı zamanda özellikle hangi bölgeye bakılması gerektiği ile ilgili de bilgi sunuyor. Örneğin, test modeli bağırsak kanserine işaret ettiğinde, bir sonraki adım olarak kolonoskopi uygulanıyor
800´den fazla sağlıklı kontrolden alınan kan örnekleri test edildiğinde %1´in altında pozitif sonuca rastlandı. Bu, uygulanan yeni geliştirilmiş bu testin kanserli olmayan insanlarda çok nadir pozitif sonuç verdiği gerçeğini gözler önüne seriyor ve bu sayede gereğinden fazla ve sık tanı problemleri de azaltılmış oluyor.
Genel resme bakıldığında bu sonuçlar, önceleri geliştirilmiş kan-esaslı kanser görüntüleme testlerine göre önemli ölçüde farklı görünüyor, Halihazırda oldukça geniş kullanım alanı bulan tek test, prostat kanseri için uygulanan „Prostat Spesifik Antijen (PSA)“ testi. Bu testin kullanımında da bazı kısıtlamalar var. Seçici kurulun PSA esaslı test uygulamasının zararından çok faydası olup olmadığı noktasında hala düşünceli olduğu ileri sürülüyor.
Peki Dahası?
Şu an geniş kapsamlı uygulamaların yürütüldüğü Amerika´da, CancerSEEK testi binlerce sağlıklı kişiye sunuluyor. Bu insanlardaki kanser oranı ve sonuçlar, testin denenmediği kontol grubu ile karşılaştırılacak. Çalışmanın sonuçlarının önümüzdeki 3 ila 5 yıl arasında elde edileceği öngörülüyor.
Kaynak : sciencealert.com
