Yüzlerce İnsan Koronavirüs ile Enfekte Edilmeye Gönüllü
Sağlıklı ve genç gönüllüleri virüsle bilinçli olarak enfekte ederek koronavirüs aşılarının gelişimini hızlandırmak için bir bilgi birikimi oluşturmak isteniyor. Asıl amaç, insanlara meydan okuma denemesi olarak bilinen bu tartışmalı yaklaşımla yaklaşık 1.500 potansiyel gönüllüye projede yer vermek. Fikir aynı zamanda ABD’li politikacılar tarafından da ilgi çekiyor.
1Day Sooner adı verilen bu proje, koronavirüs aşılarını geliştiren veya finanse eden gruplarla veya şirketlerle ilişkili değil. Ancak kurucu ortak Josh Morrison, etkili bir koronavirüs aşısını standart çalışmalardan daha hızlı bir şekilde geliştirme sağlayacak potansiyelin; insanların meydan okuma çalışmalarının bu konuda büyük bir destek olduğunu göstermeyi umuyor.
Tipik aşı denemeleri çok büyük bir süreç ister çünkü binlerce kişi üzerinde; bir gruba gerçek aşı diğer gruba ise plasebo etkisi için asıl aşı verilmez, bu uygulamalardan sonra araştırmacılar bu kişilerden kimlerin enfekte olduğunu izler. Bir meydan okuma çalışması sayesinde teorik olarak aşı geliştirmesi çok daha hızlı olabilir; çok daha küçük bir gönüllü grubu, aşılamanın etkinliğini değerlendirmek için bir doz aşı alır ve daha sonra bilinçli olarak virüsle enfekte edilmiş olur ve kişilerin vücut dirençleri üzerindeki etki ölçülür.
Organ bağışı savunucu gruplarından birisi olan Waitlist Zero’nun müdürü olan Morrison, “Bunu yapmak isteyen mümkün olduğunca çok sayıda insanı işe almak ve karşılaştıkları meydan okuma denemelerine katılıp-katılamayacaklarını önceden belirlemek istiyoruz. Aynı zamanda, meydan okuma davalarıyla ilgili kamu politikası kararlarının paylaşılmasının bu davalara katılmak isteyen kişilerin sesleri olabileceğini ve duruma dair daha iyi bir bilgilendirme olacağını düşünüyoruz.”diyor.
Morrison, bir meydan okuma denemesine katılmak için kaydolanların genç, kentsel alanlarda yaşama eğiliminde olanların ve koronavirüs pandemisinde insanlara hitap etmek için yapıcı bir şey yapmak için oldukça motive olduklarını söylüyor. “Birçoğu riski bildiklerini ancak aşı keşfini hızlandırmanın faydalarının o kadar muazzam olduğuna inandıklarını belirtiyor.” Diyor Morrison.
İnfluenza ve sıtma gibi hastalıklar için daha önce meydan okuma çalışmaları yapılmıştır. New Jersey, New Brunswick’deki Rutgers Üniversitesi’nde biyoetikçi Nir Eyal liderliğindeki bir ekip geçen ay The Journal of Infectious Hastalıklar dergisinde yayımlanan “Bir İnsan Mücadelesi Denemesi” makalesinde güvenli ve etik bir şekilde bu çalışmaların yürütülebileceğini savundu.
Yaklaşım aynı zamanda politik destek de kazanıyor. Bu hafta, Bill Foster (Democrat, Illinois) ve Donna Shalala (Democrat, Florida) liderliğindeki ABD Kongresi’nin 35 üyesi, Sağlık ve İnsan Hizmetleri müdürü olan Alex Azar’ı coronavirüs aşılarının insan üzerindeki denemelerini değerlendirmeye davet etti.
Londra’da biyomedikal bir araştırma fonu olan Wellcome’daki aşı programı başkanı Charlie Weller, yardım kuruluşunun bir koronavirüs aşısı için yapılan bir meydan okumanın etikliğini ve lojistiğini tartışmaya başladığını söyledi. Ancak, böyle bir denemenin aslında aşı gelişimini hızlandırabileceğini belirsiz buluyor. Araştırmacılar öncelikle insanları virüse mümkün olduğunca güvenli bir şekilde nasıl maruz bırakacaklarını belirtmeli ve bu tür çalışmaların etik olarak nasıl yapılacağı hatta yapılıp yapılamayacağı da düşünülmeleri gerektiğini düşünüyor. “Bence bir potansiyel var ama sahip olduğumuz zaman çizelgelerinde yardımcı olup olamayacağını anlamak için üzerinde çalışmamız gereken çok fazla soru var.” Diyor Weller.
Kaynak : nature.com
