Otto Hahn

Otto Hahn, Almanya’nın Frankfurt kentinde 8 Mart 1879 yılında dünyaya geldi. Marbug Üniversitesi’nde kimya okudu. Otto Hahn daha sonra Sir William Ramsay ile radyoaktivite çalışması yapmak üzere Londra’ya taşındı.1938’de Otto Hahn ve radyokimyacı Fritz Strassmann nükleer fisyon buldular.1944 yılında Kimya Nobel Ödülü aldılar ve 1966’da Lise Meitner katılmasıyla Enrico Fermi Ödülü’nü aldılar. Otto Hahn 28 Temmuz 1968 yılında öldü.

İlk Yılları

Otto Hahn bir camcının oğluydu. Ailesi kendisinin mimar olmasını istediği halde Otto Hahn, Marburg Üniversitesinde kimya okumaya karar verdi. Otto Hahn, kimya alanında çok çalıştı, fizik ve matematik derslerinin yanı sıra  sanat ve felsefe dallarına yönelip 1901 yılında doktorasını aldı. Bir yıl askerlik yaptıktan sonra kimya asistanı olarak üniversiteye döndü.

1904 yılında öncelikle İngilizce öğrenmek için Londra’ya gitti ve University College’de radyoaktivite ile ilgilenen Sir William Ramsay ile çalıştı. Sir William Ramsay’ın arındırmak için vermiş olduğu ham radyum preparat üzerinde çalışırken, Otto Hahn, radyotorium adı verilen yeni bir radyoaktif maddenin mevcut olduğunu gösterdi. Bu erken başarıyla harekete geçmiş ve Sir William Ramsay tarafından teşvik edilerek, endüstri sektörüne girmek yerine radyoaktivite üzerine araştırma yapmaya karar verdi. Sir William Ramsay’in desteği ile Berlin Üniversitesi’nde görev aldı. Radyoaktiflik alanında daha fazla deneyim kazanmak için Montreal’de Ernest Rutherfrd’la (daha sonra Nelson’ın Lord Rutherford’la birlikte) birkaç ay geçirmeyi kararı aldı. 1906 yılında Almanya’ya döndükten kısa süre sonra, Otto Hahn’a Avusturyalı fizikçi Lise Meitner katıldı ve beş yıl sonra Berlin-Dahlen’deki yeni Kaiser Wilhelm Kimya Enstitüsüne taşındılar. Orada Otto Hahn küçük ama bağımsız radyokimya bölümünün başına geçti.

1913 yılında Stettin Kent Konseyi başkanının kızı Edith Junghans ile evlendi. Ancak I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi üzerine 1915 yılında tüm Avrupa cephelerinde hizmet eden bir kimyasal savaş uzmanı haline geldi.

Savaştan sonra Otto Hahn ve Lise Meitner, yakınlarda keşfedilen radyoaktif element protaktinyumunun izotopu olan protactinium-231’i ilk izole edenler arasında yer aldı. Hemen hemen tüm doğal radyoaktif elementler keşfedildiği için, zamanını 12 yıl boyunca radyoaktif yöntemlerin kimyasal problemlere uygulanmasına yönelik çalışmalara ayırdı.

Nükleer Fisyonun Bulunması

1934 yılında Otto Hahn, en ağır doğal element olan uranyumun nötronlar tarafından bombardıman edildiğinde birkaç radyoaktif ürünün oluştuğunu keşfeden İtalyan fizikçi Enrico Fermi’nin çalışmalarına yoğun bir şekilde ilgi duydu.Enrico Fermi, bu ürünlerin uranyuma benzer suni elementler olacağını düşünüyordu.Otto Hahn ve Lise Meitner, genç Fritz  Strassmann’ın yardımıyla, ilk başta Enrıco Fermi’nin yorumuna uygun gibi görünen sonuçlar elde etti, ancak bunu anlamak giderek zorlaştı.

Lise Meitner Temmuz 1938’de Almanya’dan kaçarak Naziler tarafından Yahudilere uygulanan zulümden kurtuldu bunun yanı sıra Otto Hahn ve Fritz Strassmann çalışmaları sürdürdü. 1938 yılı sonunda, daha önceki beklentilerin aksine, uranyumdan elde edilen ürünlerin birinin çok daha hafif element baryumun radyoaktif formları olduğuna dair kesin kanıt elde ettiler.Böylece uranyum atomunun iki daha hafif atoma bölündüğünü ispatladılar. Otto Hahn, çalışmalarının bir listesini, yeğeni Otto Frisch ile işbirliği içinde Lise Meitner’e gönderdi.  Otto Frisch, sürecin makul bir açıklamasını formüle etti ve adı nükleer fisyon olarak adlandırdı.

Bu keşfin muazzam sonuçları II.  Dünya Savaşında görüldü.Otto Hahn, Lise Meitner ve Fritz Strassmann II. Dünya Savaşı sırasında nükleer silah araştırması yapmadılar. Savaşın bitiminde Otto Hahn, 1944’de Kimya Nobel Ödülü’nü kazandığını ve temel keşfinden sonra nükleer bombaların geliştirildiğini duyunca şaşkına döndü (atom bombasının  Japonya’ya düştüğünü öğrenmesinden sonra  kendisinin sorumlu olabileceğinden dolayı suçluluk hissetti).İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Nükleer silahların kullanılmasına karşı kampanya yürüttü ve 1955 yılında atom silahlarının tehlikelerine karşı uyarıda bulunan Mainau Deklarasyonunu başlattı. Savaş sonrası FDR’de lider bir kişi oldu ve Batı Almanya’yı atomik silahlarla yeniden donatma yönünde yüksek profilli eleştirmen oldu.

Nükleer silah yarışına muhalefetinin Nobel Barış ödülü için aday olmasına neden oldu. Birçoğunun Otto Hahn ile Nobel Ödülü alması gerektiğini düşünen Lise Meitner, İsveç ve İngiltere’de nükleer araştırma yapmaya devam etti. Fritz  Strassmann, Almanya’nın Mainz kentinde nükleer kimya çalışmalarını destekledi.

Almanya’ya döndükten sonra eski Kaiser Wilhelm Topluluğunun (Bilim İlerlemesi için Max Planck Topluluğu olarak değiştirildi) başkanlığına seçildi ve saygın bir halk figürü, bilim sözcüsü oldu ve Theodor Heuss’un ilk başkanı oldu. Federal Almanya Cumhuriyeti  Nükleer silahların geliştirilmesi ve test edilmesine karşı kampanya yürüttü. 1966’da Lise Meitner ve Fritz Strassmann prestijli Enrico Fermi Ödülünü paylaştı.

Tek oglu Hanno’nun  otomobil kazası sonucu ölümü ve karısının bu şoku atlatamaması, hayatının son dönemlerininde düşüşe sebep oldu.Otto Hahn, düşüşün ardından 28 Temmuz  1968 yılında öldü.

Ana Keşifler

• Radyoaktif elementlerin keşfi (1905-1921)
• Radyoaktif recoil (1909)
• Protaktinyum (1917)
• Nükleer izomerizm (1921)
• Uygulamalı Radyokimya (1936)
• Nükleer fisyon (1938)