Antarktika ve Kuzey Kutbu Neden Kutupsal Karşıtlar?
Fotoğraf : Arktik deniz buzullarındaki erime havuzlarını gösteren havadan çekilmiş bir fotoğrafta görüntünün ortasında iki araştırmacı vardır. KATHRYN HANSEN / NASA
Dünyanın kuzey ve güney kutup bölgeleri iklim değişikliğine oldukça farklı tepki veriyor.
Yaz aylarında Kuzey Buz Denizi’nde eriyen havuzlar oluşur. Karanlık olmaları, güneşin ısısının ne kadarını absorbe edeceğini (yansıtmayacağını) hızlandırarak eriyor oldukları hızı arttırır.
Kuzey Kutbu ve Antarktika, dünyadaki en soğuk iki bölgedir. Karşılıklı bulunduklarından , birbirlerinin ayna görüntüleri gibi görünebilirler. Ancak çevreleri çok farklı kuvvetlerle şekillenir. İşte bu yüzden küresel ısınmanın onları çok farklı şekillerde etkilemesi.
Bu farklılıklar gezegenin geri kalanı üzerindeki etkilerini açıklamaya yardımcı olur.
Dünyanın kuzey ucunda ise , Kuzey Kutbu Kuzey Amerika, Grönland, Avrupa ve Asya olmak üzere birkaç büyük kara bloğu ile çevrili bir okyanustan oluşmaktadır. Arktik Okyanusunun büyük bir kısmı, 1 ila 4 metre (3 ila 13 feet ) kalınlığındaki ince bir deniz buzu parçası ile kaplıdır. Okyanusun yüzeyi kışın donuyor buzun bir kısmı ise sıcak aylarda eriyor. Kuzey Kutup Denizi buzulu , Arktik deniz buzu son yıllarda etkin bir şekilde küçüldü. Yaz sonunda bırakılan buzul alanı, 1980’lerin başlarında olduğundan yüzde 40 daha azdır. Her sene , ortalama olarak, 82.000 kilometrekare (32.000 mil kare) azalır – Maine eyaletinin büyüklüğü ile kadar bir alan. Julienne Stroeve, deniz-buz kaybının hızı “birçok insanı şaşırttı” diyor. Kanada’daki Manitoba Üniversitesi’nde kutup bilimcidir. 2040’a kadar Kuzey Kutubu Okyanusu’nun yaz aylarında çoğunlukla buzsuz olabileceğini de tahmin ediyor.
Bilim Adamları Dünya’nın Isındığını Nasıl Biliyorlar?
Antarktika’daki, dünyanın güney ucundaki durum oldukça farklı. Buradaki deniz buzu aslında 1980’den bu yana biraz arttı. Bu genellikle insanları şaşırtıyor. İklim şüphecileri bazen insanları şaşırtmak için bu karmaşadan da yararlanıyor. Bu kisiler , dünyanın aslında ısınmayacağını savunuyor. Antarktika deniz buzunu bunun kanıtı olarak genişlettiğinden bahsediyorlar. Fakat Kuzey Kutbu ve Antarktika’nın nasıl farklı olduğunu anlarsanız, o zaman güneyde olanlar mantıklı olur.
Zıt Karakteristikler
Antarktika, bir şekilde Kuzey Kutbu’nun zıttıdır. Kara ile çevrili sudan ziyade, su ile çevrili topraklardır. Ve bu fark da Antarktika’nın iklimini büyük bir bicimde şekillendirdi.
Antarktika’yı çevreleyen Güney Okyanusu, karadan kırılmayan bir okyanus halkasının gezegeni çevrelediği tek yerdir. Güney Okyanusu’nu gemi ile geçtiyseniz, onun dünyadaki en sert sulardan biri olduğunu bilebileceksiniz. Rüzgar, suyu sürekli olarak 10 ila 12 metre (33 ila 39 fit) yükseltir ve üç katlı bir bina kadar yüksek olan dalgalar oluşur. Bu rüzgar her zaman suyu doğuya doğru yönlendirir.. Antartika’yı çevreleyen bir okyanus akımı yaratır. Böyle bir akım da , çevresel bir etken olarak bilinir.
Kaynak : sciencenewsforstudents.org
