Alzheimer Hastalığını Önleyen İlaç
Amiloid plaklar, Alzheimer hastalığının patolojik işaretleridir– beyinde biriken, nöronları bozan ve öldüren,yaygın nörolojik bozukluğun özelliği olan ilerleyici bilişsel bozuklukla sonuçlanan yanlış katlanmış protein kümeleridir.
Journal of Experimental Medicine’de (JEM) 2 Mart 2021’de yayınlanan yeni bir çalışmada, Kaliforniya Üniversitesi San Diego Tıp Fakültesi, Massachusetts General Hospital ve diğer yerlerdeki araştırmacılar, amiloid plakların oluşumunda rol oynayan anahtar bir enzimi inhibe etmek yerine modüle ederek(değiştirip düzenleyerek) Alzheimer hastalığını önleyebilecek yeni bir ilaç kimliği saptadılar.
Araştırmacılar, kemirgenleri ve maymunları kullandıkları çalışmalarda, ilacın güvenli ve etkili olduğunu, insanlara uygulanacak olası klinik denemelerinin önünü açtığını bildirdiler.
UC San Diego Tıp Fakültesi Nörobilimler Bölümü’nde profesör olan kıdemli yazar Steven L. Wagner, “Alzheimer hastalığı, şimdiye kadar etkili tedaviye meydan okuyan, hastalığın oluşumunu önlemeye izin vermeyen olağanüstü karmaşık bir durumdur. Bulgularımız, Alzheimer hastalığının temel unsurlarından birini önleyebilecek potansiyel bir tedavi önermektedir.” dedi.
Amiloid plaklar, amiloid beta (Aβ) peptidleri adı verilen küçük protein parçalarından oluşur. Bu peptitler, β-sekretaz ve γ-sekretaz adı verilen enzimler tarafından üretilir, bu enzimler nöronların yüzeyinde bulunan amiloid öncülü proteini, çeşitli uzunluklarda amiloid beta (Aß) parçalarını serbest bırakmak için keserler. Aß42 gibi bu parçacıklardan bazıları özellikle plak oluşturmaya eğilimlidir ve Alzheimer hastalığı başlangıcı olan hastalarda üretimi artar.
Alzheimer hastalığını tedavi etmek veya önlemek için β -sekretaz veya γ-sekretazı inhibe eden ilaçlar kullanılarak birkaç girişimde bulunulmuştur, ancak bu ilaçların birçoğunun insanlar üzerinde oldukça toksik veya güvensiz olduğu kanıtlanmıştır, çünkü β-sekretaz ve γ-sekretaz beyinde ve diğer organlarda ek proteinleri parçalamak için gereklidir.
Bunun yerine, Wagner ve meslektaşları, γ-sekretaz modülatörleri (GSMs) olarak bilinen ilaçların tedavi etme potansiyelini araştırdılar.Bu ilaçlar γ-sekretaz enzimini inhibe etmek yerine; enzimin aktivitesini biraz değiştirir ve böylece enzimler diğer protein parçalama görevlerini sürdürürken plak oluşturmaya eğilimli olan amiloid beta (Aβ) peptidini daha az üretirler.
Yapılan çalışmada, araştırmacılar yeni bir γ-sekretaz modülatörü(GSMs) oluşturdular ve bunu fareler üzerinde test ettiler.Düşük dozlarda, farelerde Aß42 üretimini toksik yan etkilere neden olmadan ortadan kaldırdığını buldular. İlaç ayrıca Aβ42 seviyelerini yüzde 70’e kadar düşürdü.
Bu ilaç daha sonra Alzheimer başlangıcı olan bir fare modelinde test edildi ve amiloid plakları oluşturmaya başlamadan önce veya kısa bir süre sonra tedavi edildi. Her iki durumda da,ilaç, plak oluşumunu azalttı ve hastalığın ilerlemesine sebep olduğu düşünülen plakla ilişkili iltihaplanmayı da azalttı.
Bulgular, Alzheimer hastalığına yatkınlığı olan genetik mutasyonlara sahip hastalarda veya beyin taramaları ile amiloid plaklarının tespit edildiği hastalarda Alzheimer hastalığını önlemek için bu ilacın kullanılabileceğini göstermektedir.
Harvard Tıp Fakültesi’nde nöroloji profesörü ve Massachusetts Genel Hastanesi’nde Genetik ve Yaşam Bilimleri Araştırma Birimi Direktörü olan yazar Rudolph Tanzi: “Bu çalışmada, γ-sekretaz modülatörleri (GSMs) olarak bilinen ilaçları farmakolojik olarak karakterize ettik.”dedi.
“İlerideki klinik deneyler, bu umut verici ilacın insanlarda güvenli olup olmadığını ve Alzheimer hastalığını etkili bir şekilde tedavi etmek veya önlemek için kullanılıp kullanılamayacağını belirleyecektir.”
Tahminen 5 milyon Amerikalı Alzheimer hastalığı ile yaşıyor. Hastalık Kontrol Merkezlerine göre, 65 yaşın üzerindeki Alzheimerlı insanların sayısı her beş yılda bir iki katına çıkıyor ve bu hastalığa sahip toplam Amerikalı sayısının 2060’a kadar neredeyse üç katına çıkarak 14 milyona çıkacağı tahmin ediliyor. Şu anda bilinen bir tedavi yok sadece semptomatik tedaviler var.
Kaynak : sciencedaily.com
