Yeni Katalizörler Sürdürülebilirliği Daha Fazla Plastikler İçin Yeni Yöntemler Sunuyor
Dünyada en çok üretilen ikinci organik kimyasal olan propen; elektronik, giyim ve gıda ambalajı gibi tüketim mallarında bulunan plastiklerin anahtar bileşenini oluşturur.
Yıllarca rafineriler “buhar krakingi” prosesi yoluyla yağ türevi olan naftayı yararlı bileşenlere dönüştürerek bol miktarda üretim yapmıştır. Bununla birlikte, son on yılda, çoğu ABD rafinerisi, yerli kaya gazı üretiminin artması dolayısıyla kaya gazı krakingine doğru yöneldi. Böylece, propene olan arz azalarak alternatif propen üretimi metotları için pazar arayışları da son bulmuş oldu.
Kimya endüstrisi, içinde bulunduğumuz son on yılda artan talebi karşılamak amacıyla “propan oksidatif dehidrojenasyon” (ODHP) isimli kimyasal bir süreçten yararlanarak bileşik üretme çalışmalarına hız verdi.
Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden araştırmacılar, ODHP reaksiyonunu tetikleyen yeni bir katalizör tipi keşfettiler. Kimya ve kimya mühendisliği profesörü Ive Hermans’ın liderliğindeki bir ekip, altıgen bor nitrür ve bor nitrür nanotüp katalizörleri ile propanı propene dönüştüren kimyasal reaksiyonun başarısını 1 Aralık tarihli Science dergisinde yayınlanan bir makale aracılığıyla duyurdular.
Yeni bor nitrür katalizörleri, reaksiyon esnasında geleneksel oksit katalizörlerinden daha fazla propen üretirler. Ayrıca geleneksel katalizörler, propene ek olarak karbon dioksit ve istenmeyen yan ürünlerin oluşumuna neden olurken, bunun yerine yeni katalizörlerin kullanılmasıyla endüstriyel olarak yararlı bir başka bileşik olan eteni üretirler.
Yapılan bu çalışmada adı geçen ilk yazar ve UW-Madison lisansüstü öğrencisi olan Joseph Grant: “Bor nitrür katalizörler toksik değildir, değerli metal içermezler ve reaksiyon sıcaklığını düşürerek enerji tasarrufu sağlarlar.” diyerek çalışmaları hakkında bilgi veriyor.
Bunlara ek olarak bor nitrür katalizörler, alternatif hidrojen giderme proseslerinde gerekli olan ara rejenerasyon basamaklarına gerek kalmaksızın sürekli olarak kullanılabilme imkanı sağlamakta.
Hermans’ın açıkladığı bu yeni katalizör ailesi, propanı propene dönüştürmek için beklenmedik ve yoğun uğraşlar gerektirmeyen bir yaklaşım ortaya koyuyor. Gelecekte, kimya sanayi bu teknolojiyi kullanarak üretim tesisleri inşa etmeye başlayabilir. Ancak, böyle tesislerin kurulması için büyük sermaye yatırımlarının gerekliliğinden dolayı bu süreci endüstriyel bir ortamda ölçeklendirmek uzun yıllar alabilir.
Hermans’a göre elde edilen bu gelişmelerin hepsi, kimya endüstrisini herkesin ihtiyacı olan ve daha sürdürülebilir olması beklenen temel tüketici ürünlerinin üretimine yavaş yavaş yönlendirmektedir.
Kaynak : phys.org
Haberi Çeviren : Elif Tuna
Üniversite : Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (Ankara Üniversitesi – Analitik Kimya – Doktora Öğrencisi)
Bölüm : Kimya Mühendisliği
Mail : eliftuna_89@hotmail.com
Not : Haberlerin dergi yönetimi ile çevirene haber verilmeksizin yayınlanması, kopyalanması, kendi web sitenize eklenmesi kesinlikle yasaktır. Bir yerde yayınlamayı düşünenler iletisim@inovatifkimyadergisi.com adresine ve de haberi çeviren arkadaşımıza mail atarak durumu belirtmeleri gerekmektedir.
