Slime nasıl yapılır?
Bugünlerin yeni çılgınlığı ev yapımı akışkan bir madde olan ‘Slime’ın arkasındaki bilim
Slime, non-Newton (Newton olmayan) bir sıvıdır. Yani, Newton’un viskozite yasasını göz ardı eden, belirli koşullar altında akan ama çabucak sıkıştırıldığında katılaşan bir maddedir. En yaygın olarak bilinen non-Newton sıvı muhallebidir, ancak 1970’lerde oyuncak üreticileri, kimya endüstrisi tarafından üretilen non-Newton polimerlerin çarpıcı özelliklerini keşfettiler. Bu madde, ilgi çekici bir TV reklamı ve Hayalet Avcıları gibi filmlerin popülerliği sayesinde Mattel tarafından ‘Slime’ olarak pazarlandı.
Slime, çöp tenekesi şeklindeki plastik kaplarda satıldı ve genellikle koyu yeşil renkli oldu. Önceleri, polisakarit zincirlerini birbirine bağlamak için kullanılan çapraz bağlama maddesi sodyum tetraborat (boraks) bir polisakarit olan guar sakızından elde edilmiştir.
Diğer üreticiler kısa sürede eşit derecede akışkan ama biraz farklı özelliklere sahip kendi versiyonlarını, guar sakızı yerine polivinil asetat (genellikle ABD’de Elmer tutkalı olarak adlandırılan PVA tutkalı) kullanarak oluşturdular, ancak yine de polimer çubuklarının çapraz bağlanması için boraks kullanıyorlardı.
Ev yapımı slime yapmak için ortaya çıkan bu yeni heyecan niye?
Son zamanlarda, çocuklar bu akışkan maddenin cazibesine kapılıyor ve pek çoğu, mevcut malzemelerinden: PVA tutkalı, musluk suyu, gıda boyası ve boraks gibi her evde bulunan malzemelerle kendi slime’larını hazırlıyorlar ve en güzel slime’ı yapmak ve sosyal medya sitelerinde fotoğrafını paylaşmak için yarışıyorlar. Çocuklar, ‘galaksi parıltılı slime’, ‘pofuduk slime’ ve hatta ‘unicorn slime’ gibi şeyleri yapmak için bütün stokları satın aldığı için, okul mağazaları ve kırtasiye mağazaları PVA yapıştırıcısı bulunamadığını söylüyorlar.
Boraks, cilde ve gözlerle temasında zararlı olabileceği tehlikesi nedeniyle endişe uyandırıyor. Hâlbuki hepimizin beyaz bir toz olarak hatırladığı boraksı on yıllardır özellikle çamaşırlarda zor lekelerden kurtulmak için mükemmel bir araç olarak güvenle kullanıyorduk. Boraksın çamaşır yıkama günü ortaya çıkan tartışmasız ünü zeolitler, kenetleme maddeleri ve enzimler tarafından gasp edilmesine rağmen, hala bazı çamaşır yıkama ürünleri ve diş beyazlatıcıları da dâhil olmak üzere diğer ürünlerde kullanılır.
Boraks tehlikeli midir?
Boraks zehirlidir, ancak küçük miktarlardaki riski düşüktür. Farelerdeki LD50 değeri (o anda % 50’sini öldüren miktar) 2,66 g/kg. Bu nedenle, 40 kg ağırlığındaki bir çocuğun ciddi risk altında olması için yaklaşık 100 g boraks yutması gerekmektedir.
ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) cilde aşırı maruz kalma veya boraks tozunu teneffüs etmenin sağlık için ciddi bir risk oluşturduğunu düşünmemektedir. 2006 yılında, EPA boraks ile ilgili 1946 tarihli bildirisini revize etti ve boraksı güvenli olarak ilan etti. Aslında, bazı ülkelerde boraks asitliği düzenleyen bir gıda katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.
Yani bu boraks bazlı slime yapmanın güvenli olduğu anlamına mı geliyor?
Evet, doğru güvenlik önlemleri ve denetimleri ile boraks bazlı slime güvenlidir. Bununla birlikte, boraks tozunu solumak öksürüğe neden olabilir ve boğaz ağrısı oluşturabilir ve ayrıca ciltte ve gözlerde ağrılı bir iltihaba sebebiyet verebilir. Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartında (0567), boraksın gıda gibi yenilmesinin bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, zayıflık, uyuşukluk ve hatta halüsinasyonlara yol açabileceği bildirilmektedir.
Endişeleriniz varsa, iyi haber şu ki, oyun amaçlı kullanılabilecek slime yapmak için birkaç tane daha güvenli bileşen bulunmaktadır.
Boraks olmadan slime nasıl yapılır?
Bunun için çeşitli tarifler var. Bazıları, mısır ununu (ABD’de mısır nişastası) veya boraks yerine bebek pudrası kullanmayı, daha sonra bunu PVA yapıştırıcısı, renklendirici ajanlar ve parlak tozlar ile karıştırmayı öneriyor. Bu yeni maddelerden her biri, borakslı slime maddesine benzer özelliklere ve akışkanlığa sahip olan aynı slime maddesini elde etmenizi sağlayacaktır.
Mısır ununu su ile karıştırmak çok eğlencelidir. Mısır unu ve suyunu eşit miktarda eklemek istersiniz, ancak slime’ınızı daha kalın veya daha ince elde etmek için miktarları değiştirmeniz gerekecektir.
Kaynak : chemistryworld.com
