Araştırmacılar, Geniş ve Ağır Domatesler Oluşmasını Sağlayan Geni Tarif Etti
Fotoğraf: Domates meyvesi ağırlığındaki çeşitlilik, kültürleme sırasında ortaya çıkan Hücre Boyut Düzenleyici genindeki mutasyonla açıklanmaktadır.
Domates kültürleme işlemi sırasında meydana gelen, hücre boyutu düzenleyici genindeki mutasyon sayesinde, çiftçiler büyük ve sulu domatesler yetiştirebilirler. Atina ve Georgia Üniversitesi’nden Esther van der Knaap ve arkadaşları, 17 Ağustos 2017’de açık erişim dergisi PLOS Genetics’te yayınlanan bir çalışmada bu gen farklılığını açıklıyorlar.
İnsanlar ekvator ve Peru’nun kuzeyindeki Andean dağı bölgelerinde yabani domates yetiştirmeye ilk başladığında sürekli daha büyük meyveler üreten bitkiler seçtiler. Şimdi, binlerce yıl sonra pazardaki domatesler aynı soydan olan meyvelerinden 1000 kat fazla ağırlıkta gelebilirler. Araştırmacılar, domatesin etli kısmı olan perikarp içindeki hücrelerin tek tek boyutunu arttırarak meyve ağırlığını artıran bir hücre olan Cell Size Regulator (CSR) adlı geni araştırdı. Domates hücrelerinde elde edilen proteini kısaltan CSR genlerinde, yabani domateslere kıyasla evcilleştirilmiş çeşitlerde bir mutasyon meydana gelir ve bu kısaltma meyve ve vasküler dokulardaki hücre farklılaşmasını ve olgunlaşmasını düzenleme rolünü etkilemektedir. Çeşitlilik, kiraz domatesinden kaynaklanır fakat şimdi tüm büyük kültürlü domates çeşitlerinde görülmektedir.
Yeni çalışma, CSR’nin kromozom 11’in tabanındaki yerini, domates ağırlığına sadece az miktarda genetik katkı yapılarak belirleyen daha önceki araştırmaların üzerine genişletiyor. Genin klonlanmasıyla birlikte, en fazla yetiştirilen domateslerin CSR geninin kısaltılmış versiyonunu taşıdıkları bulgusu, insanların bu genetik varyasyonu yoğun bir şekilde seçtiklerini ve domatesin kiraz domates atalarından tamamen evcilleştirilmesinde kritik olduğunu ortaya koyuyor.
Dr. Van der Knaap diyorki: “Sanayi için ihtiyaç duyulan büyük domatesleri oluşturmak için CSR’ye ihtiyaç duyuluyor, çünkü büyük domatesler çiftçilerin kâr maliyetini kritik bir şekilde artırıyor. Gen bilgisi sayesinde, meyve boyutunun hastalık direnci ve lezzet gibi diğer önemli nitelikleri olumsuz etkilemeden nasıl daha da yükseltilebileceği konusunda araştırma yolları açacaktır”.
Kaynak : phys.org
