Bernard Lucas Feringa
Bernar L. Feringa, 18 Mayıs 1951 tarihinde Barger-Compascuum, Hollanda’da, ailesinin çiftliğinde dünyaya geldi. Üniversite eğitimini Hollanda’daki Groningen Üniversitesi’nde tamamladı. 1978 yılında doktorasını da yine bu üniversitede, Organik Kimya Bölümü’nde, Profesör Hans Wynberg rehberliğinde yaptığı çalışmalar ve ‘Fenollerin Asimetrik Oksidasyonu’ hakkında yazdığı tezi sonrasında aldı. Sonrasında, Hollanda’daki Shell firmasında araştırma görevlisi olarak çalıştı. Buradan sonra da 1982-1983 yılları arasında, İngiltere’deki Shell Biyolojik Bilimler Merkezi’nde çalıştı. 1988 yılında, Groningen Üniversitesi’nde tam zamanlı profesör olarak çalışmaya başladı. 2004 yılında Jacobus H. van’t Hoff Moleküler Bilimlerin En Seçkin Profesörü (Jacobus H. van’t Hoff Distinguished Professor of Molecular Sciences) seçildi. Feringa ayrıca, Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi’nin Onursal Yabancı olarak seçilmiş üyesidir. Ayrıca Hollanda Kraliyet Bilim Akademisi’nin hem üyesi hem de başkan yardımcısıdır. 2008 yılında Akademi Profesörü olarak ve de Hollanda Kraliçesi’nin şövalyesi olarak tayin edilmiştir.
Feringa, yaptığı çalışmalarla birçok ödül kazanmıştır. 2003 yılında Koerber Avrupa Bilim Ödülü (Koerber European Science Award), 2004 yılında Spinoza Ödülü, 2005 yılında Prelog Altın Madalyası, 2007 yılında ACS Norrish Ödülü (Norrish Award of the ACS), 2008 yılında Paracelsus Madalyası, 2009 yılında Chirality Madalyası, 2011 yılında RSC Organik Stereokimya Ödülü, 2012 yılında Humboldt Ödülü ve Fransız Akademisi tarafından verilen ‘Grand Prix Scientifique Cino del Duca’, 2013 yılında ise Marie Curie Madalyası ve Nagoya Altın Madalyası’nı almıştır.
Araştırma çalışmaları; stereokimya, organik sentezler, asimetrik katalizler, moleküler anahtarlar, moleküler motorlar, kendiliğinden kurulumlu moleküler nano sistemler şeklinde sıralanabilir.
Küçük makinelerin bileşenlerinin moleküller olduğu bilinebilir. Bir makinenin hareketi için parçalarının birbirleriyle ilişki içerisinde hareket etmesi gerekir. Bernard Feringa moleküler makinelerin geliştirilmesine yardımcı olmuştur. Buna örnek olarak: 1999 yılında, Feringa ve arkadaşları, devamlı olarak aynı yönde dönen hareketli kanatlar yaparak ilk moleküler motoru inşa etmişlerdi. Bu moleküler motor iki kanattan oluşuyordu ve bu kanatlardan birisi ultraviyole ışınlara maruz kaldığında 180 derece dönüyordu. Kanadın bu dönüşü, iki kanat arasındaki bağda gerilmeye sebep oluyor ve bu gerilme de diğer kanadın da dönmesini sağlıyordu. Feringa ve grubu, yıllar geçtikçe hep daha hızlı, daha hızlı dönebilen moleküler motorlar inşa ettiler. Bu çalışmalar, 2013 yılında 12 MHz frekansla dönen moleküler motor ile neticelendi.
Gelecekte moleküler makineler; yeni materyaller, sensörler ve enerji depolama sistemleri için kullanılabilecek olabilirler. Bernard L. Feringa, moleküler makineler ile ilgili çalışmalarını çok uzun yıllar sürdürmüştür. 2016 yılında da, ‘Moleküler Makinelerin Dizaynı ve Sentezi’ konusuyla kimya dalında Nobel Ödülü almıştır. Bu ödülü Fransız kimyacı Jean-Pierre Sauvage ve İskoç-Amerikan kimyacı Sir J. Fraser Stoddart ile paylaşmaktadır. Feringa hayatını evli ve iki kız çocuğu babası olarak sürdürmektedir.
