Dezenfektanlar Covid-19 ile Nasıl Başa Çıkar?
Görsel: Covid-19 dezenfektanlara olan talebi arttırdığı için el dezenfektanları yetersiz kalmıştır.
Covid-19’un giderek yayılmasıyla ellerimizi ve yüzeyleri temiz tutmak amacıyla kullandığımız dezenfektanların taleplerinde beklenen bir artış meydana geldi. Dezenfektanların Covid-19’la nasıl başa çıktığı hakkında neler biliyoruz ve onları nasıl kullanmalıyız?
Dezenfektanlar Virüsü Durdurur mu?
Evet. Covid-19 zarflı bir virüstür, yani viral genomu içeren protein kapsid bir lipit membran ile çevrilidir ve bu durum dezenfektanlara karşı oldukça dayanıksız bir savunma anlamına gelmektedir.
Alkol bazlı ürünler bu lipit katmanını bozar ve bu da virüsün konakçı hücreleri tanımasını ve bu hücrelere bağlanmasını engeller. % 70-80 konsantrasyonlardaki alkol çözeltilerinin, virüsler üzerinde bir dakikalık teması sonucu etki gösterdiği gözlemlenmiştir.
Kuaterner amonyum bileşikleri, viral zarfın lipit yapısına saldıran başka bir dezenfektan sınıfıdır ve bunlar tipik olarak yüzey dezenfektanları olarak kullanılır. Ağartıcı ve diğer güçlü oksitleyiciler virüslerin temel bileşenlerini parçalar.
Sadece Sabun ve Su Kullanmak Etkili midir?
Elbette. Sabun, alkol bazlı dezenfektanlara çok benzer bir şekilde çalışır, virüsün yağlı lipit zarını bozar ve böylece virüsü devre dışı bırakır.
O Halde Ne için Dezenfektanlara İhtiyacımız Var?
Dışarıda olduğunuzda sabun ve su kullanmak pratik olmayabilir, bu yüzden yanınızda taşıyabileceğiniz alkol bazlı bir el dezenfektanı işe yarayacaktır.
Ayrıca, virüsün evde yayılmasını önlemek için de yüzey dezenfektanı kullanabilirsiniz. ABD Hastalık Kontrol Merkezi, masalar, kapı kolları, ışık anahtarları, telefonlar, uzaktan kumandalar, klavyeler ve masalar gibi gün içinde sık dokunulan yüzeylerin sık sık dezenfekte edilmesini önermektedir.
Ancak bundan daha fazlası, hastaneler, bakım evleri ve yemek servisi tesisleri gibi yüksek riskli halka açık alanlarda yüzey dezenfektanlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu alanlarda, kuaterner amonyum bileşikleri, klor veya hidrojen peroksite dayanan dezenfektanların kullanılma olasılığı daha yüksektir; Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi, sodyum hipoklorit veya etanol bazlı ürünlerin (en az% 70) kullanılmasını önermektedir.
Dezenfektanlar aynı zamanda sağlık hizmeti çalışanlarına yönelik solunum maskeleri gibi KKD’deki eksikliklerin giderilmesine de yardımcı olabilir. ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri’ndeki araştırmacılar tarafından yayınlanan bir çalışmada, solunum cihazlarını dekontamine etmek için buharlaştırılmış hidrojen peroksit kullanmanın, ekipmanın performansını etkilemeden üç kata kadar tekrar kullanılmasını sağlayacağı bildirildi.
Virüs Yüzeylere Ne kadar Süre Yapışır?
Bu durum yüzey tipine bağlıdır. ABD’de yapılan bir çalışmada, virüsün paslanmaz çelik ve plastik yüzeylerde iki ile üç gün kalabildiği bulundu. Bir hastanede yapılan başka bir çalışmada, benzer koronavirüslerin cam, metal veya plastik gibi sert yüzeylerde dokuz güne kadar kalabileceği bulundu.
Peki Açık Havada Ne Yapmamız Gerekiyor?
Hepimiz sokakların dezenfektanlarla temizlendiğini gördük. Bu gibi önlemler için en yaygın olarak kullanılan dezenfektan, seyreltilmiş sodyum hipoklorit veya ev tipi ağartıcılardır. Ancak çamaşır suyunun dış yüzeylerde veya havada koronavirüsleri yok edip etmediği belirsizdir.
Ne Kullanacağımı Nasıl Öğrenebilirim?
ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA), Covid-19’a karşı kullanılmak üzere antimikrobiyal ürünlerin listesini yayınladı. Şimdiye kadar Covid-19 üzerinde (muhtemelen) çok az ürünün test edildiğini anlamak önemlidir, çünkü bu şekilde etkinlik testi yapmak hala zordur ve zaman almaktadır.
Ayrıca, Hollanda ve İsviçre gibi bazı ülkeler, patojenlere karşı genellikle güvenli ve etkili olduğu onaylanan el ve yüzey dezenfektanlarının listesini yapmaktadır. Sahte bir el dezenfektanı üreticisine kurban gitmediğinizden emin olmak için böyle listeleri kontrol etmenizde fayda var.
Sahte Üreticiler?
Özellikle dezenfektan ve el dezenfektanı eksikliği vicdansız satıcılar için bir fırsat yarattı ve birçok ülkede sahte dezenfektan üretimi bildirildi.
Dezenfektanlar Tükeniyor mu?
Covid-19 salgını, dezenfektanlara olan talebi artırdı ancak üretici firmaların stokları yenileme durumları oldukça iyi görünüyor. Bazı üreticiler üretim yöntemlerini dezenfektan üzerinde yoğunlaştıracak şekilde değiştiriyor.
Son olarak unutulmamalıdır ki, dezenfektanlar kendi hücreleriniz için toksiktir, onları enjekte etmek veya yutmak sizi çok hasta eder ve hatta ölümcül sonuçlara yol açabilir.
Kaynakça: chemistryworld.com
