Farelerde Opioid Bağımlılığını Tedavi Eden Yeniden Tasarlanan Bitki Bileşiği
Morfin ve eroin gibi reçeteli ve yasadışı opioidlerin kötüye kullanılması, ABD’de yıkıcı halk sağlığı, ekonomik ve sosyal açıdan büyük bir sorundur. Bu yüzden bilim insanları bağımlılık döngüsünü kırmaya yardımcı olacak yeni ilaçlar arıyorlar. ACS Journal of Medicinal Chemistry’de rapor eden araştırmacılar, bitki kaynaklı bir bileşik olan vincaminin yapısını yeniden tasarladılar, böylece farelerde morfin arama davranışlarını azalttı.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, 2017’de aşırı dozdan kaynaklı olarak her gün 130’dan fazla insan öldü. Opioid bağımlılığını tedavi etmek amacıyla bir ilaç geliştirmek için Robert Huigens ve meslektaşları, yeni bileşikleri sentezlemek için doğal bir ürünü başlangıç noktası olarak kullanıp kullanamayacaklarını merak ettiler. Bitkisel olarak üretilen birçok bileşik, terapötik olarak ilgili biyolojik hedeflere bağlanabilen karmaşık yapılara sahiptir. Huigens, bu tür bir bileşiğin yapısını değiştirerek vincaminin -vinca minör bitkisinin yapraklarından bir indol alkaloidi- opioid bağımlılığında yer alan yeni protein hedeflerine bağlanan ve böylece ilaçların “yüksek” hislerini bloke eden bir molekül elde edebileceğini düşünüyordu.
Ekip, vincaminin kimyasal yapısını değiştirerek 80 küçük molekülden oluşan çeşitli bir kütüphane üretti. Ardından belirli protein reseptörlerine bağlanma ve eylemlerini bloke etme yeteneği için bu moleküllerden yedisini taradılar. “V2a” olarak adlandırdıkları moleküllerden biri, eroin bağımlılığında yer alan hipokretin reseptörü 2 (HCRTR2) adı verilen bir proteini inhibe ederken, ana bileşik olan vincaminin hiçbir etkisi yoktu. Araştırmacılar daha sonra bu bileşiği farelerde test ettiler ve V2a ile ön muamelenin, farelerin morfinin uygulandığı bir odada fazladan zaman geçirmesini engellediğini tespit ettiler. Başka bir deneyde, morfin bağımlılığından “iyileşen” ve daha sonra V2a ile tedavi edilen fareler, yeni molekülle tedavi edilmeyen farelerin aksine, strese tepki olarak morfin arayan davranışları tekrar kötüye gitmedi. Ekip ayrıca, bileşiğin HCRTR2’ye nasıl bağlandığını görselleştirmek için moleküler modelleme deneyleri gerçekleştirdi. Bu da bileşiğin daha güçlü bağlanmasını ve etkinliğini değiştirmelerine izin verebilir.
Kaynak: phys.org
