Kedi Nanesini Çiğneyen Kediler Bitkinin Böcek Kovma Gücünü Artırır
Fotoğraf: Kedi nanesinin böcekler için sinir bozucu olduğu bilinir. Yapılan yeni bir çalışmada, bir kedi, kedi nanesini çiğneyerek veya yalayarak tahrip ettiğinde bitkinin daha fazla böcek savar bileşik salgıladığını keşfettiler.
Hasar, bitkinin kimyasal savunmasını ve kediler için çekiciliğini artırabilir.
Birçok kedi için sadece bir kedi nanesi kokusu almak bile onları yalama, yuvarlama ve bitki parçalama çılgınlığına sürükleyebiliyor.
Yeni bir kimyasal analiz bulgusuna göre, bu yıkım, kedi nanesinin böceklere karşı doğal savunmasını ve kedilere olan çekiciliğini güçlendiriyor.
Araştırmacıların 14 Haziran’da iScience’da sunduğu bilgiye göre sağlam yapraklarla ezilmiş yapraklar karşılaştırıldığında; ezilmiş yapraklarda iridoid adı verilen ve böcek savar görevi üstlenen bir çeşit uçucu bileşik yaydığını keşfetmişlerdir. Daha yüksek emisyonlar, kedileri bitkinin kalıntılarında yuvarlanmaya devam etmeye teşvik ediyor ve bu şekilde kendilerini etkili bir böcek spreyi ile kaplamış oluyorlar.
Japonya Morioka’daki Iwate Üniversitesi’nde biyolog olan Masao Miyazaki ve meslektaşları, hem kedi nanesi (Nepeta cataria) hem de Asya’da yaygın olan ve kediler üzerinde benzer bir öforik etkiye sahip olan gümüş asmanın (Actinidia polygama) kimyasını analiz ettiler. Her iki bitkide de doğal olarak böceklerin yapraklarını atıştırmalarını engelleyen iridoidler ürettiğini buldular.
Hasarlı yapraklar, Gümüş asma ile oynayan kediler gibi sağlam yapraklardan yaklaşık 10 kat daha fazla iridoidi ortama saldı. Ayrıca, salınan kimyasalların oranını da değiştirdi. Araştırmacılar kedi nanesinin ezildiğinde çoğunlukla nepetalakton adı verilen bir iridoid türünün böcek savarın 20 katından fazlasını salgıladığını buldu.
Çalışmada, her iki bitkide de, zarar görmüş kedi nanesi ve gümüş asma bitkilerini taklit eden laboratuvar yapımı iridoid kokteyller, bozulmamış yapraklarınkileri yansıtan kimyasal solüsyonlardan daha fazla sivrisinek kovaladı.
Ekip ayrıca, biri sağlam gümüş asma ve diğeri hasarlı yapraklar olmak üzere kedilere iki farklı tabak verdi. Şüphesiz ki kediler hasarlı yaprak kabına giderek yaladı, çanakla oynadı ve ona karşı yuvarlandı.
Kaynak: sciencenews.org
