Ketamin: Geleceğin Antidepresanı mı?
Uyuşturucu olan Ketamin, ciddi depresyonda, terapiye gören hastalarda kısa bir süre içerisinde rahatlama sağlayabiliyor. “Bu bir paradigma değişikliğidir, çünkü hızlı bir şekilde antidepresif sonuçlar elde edebiliyoruz”, bu ilacı araştıran Ulusal Zihinsel Sağlık Enstitüsü’nden (NIMH) Carlos Zarate anlatıyor. ABD’de düzinelerce klinik ve pek çok özel uygulama, depresyondaki hastalar için bu uyuşturucuyu reçetelerine yazıyor. Şimdiye kadar yaklaşık 3000 kişi tedavi edildi. Almanya’da bu terapi yavaş yavaş yaygınlaşıyor.
Etki şekli henüz net değil. SSRI’dan farklı olarak, etkileşim süreci beyinde serotonin veya dopamin yoluyla değil, glutamat yoluyla oluşmakta. Ketamin veya degradasyon ürünü beyni değiştirmeye yardımcı olan hızlandırılmış bir işlemi başlatıyor olabilir. Ketamin sarhoşluğu esnasında, insanlar genellikle vücut ve zihnin ayrıldığını ve yeniden birleştirildiğine dair halüsinasyonlar veya dissosiyatif haller yaşarlar. Ayrıca anksiyete durumlara, uykusuzluğa ve geçmişe dönüşe yol açabiliyor.
Aynı zamanda, eroin ve diğer opioidlerle aynı reseptörlere tepki gösterebileceğinden, ketaminin uzun süreli etkileri olup olmadığı veya hatta bağımlılık yapabileceği konusunda soru işaretleri var. Çeşitli ufak çapli Amerikan çalışmaları, bazı SSRI’ya dirençli majör depresif faktörlerde ketaminin etkililiğini kanıtlamış olmasına rağmen, büyük bir çalışma hala eksiktir. Bu nedenle ABD Gıda ve İlaç İdaresi, depresyon tedavisinde ketamini onaylamamıştır. Şimdilik, Almanya’da olduğu gibi, sadece sözde etik dışı kullanım uygulanmaktadır.
Bu, bazı hastalıklarda ilaçların resmi olarak onaylanmamış olasına rağmen kullanılmaları anlamına geliyor. American Psychiatric Society, cevaplanmamış sorular ve konulardan dolayı ketamini tedaviye uygun bir depresyon ilacı olarak görmemektedir. Yale Tıp Fakültesi’nden ketamin araştırmacısı Gerard Sanacora “Yine de son 50 yılın ruh hali bozuklukları için en heyecan verici tedavi olduğunu düşünüyorum” diyor. Birçok ilaç şirketi halihazırda burun spreyi olarak uygulanabilen ketamin benzeri türevler üzerinde çalışmaktadır.
Alman uzman Malek Bajbouj (Psikiyatri Bölümü, Charité Berlin) de burada potansiyel görüyor. Charité’de, 100 hasta ile ülke çapında en geniş ketamin tedavisi yürütülüyor. Bajbouj, başarı oranının sadece yüzde 35 ila 50 arasında olduğunu söylüyor. Ancak ketamin’in büyük bir avantajı, hızlı bir şekilde etkili olmasıdır. “Asıl önemli olan mekanizma hakkında elde edilecek bilgiler. Yeni antidepresanların yolunu açabilirler.”
Kaynak : pharmazeutische-zeitung.de
