Paul Karrer
Paul Karrer vitaminler üzerine yaptığı önemli çalışmalarıyla bilinen Rus organik kimyagerdir. 1937 yılında Walter Haworth ile birlikte Nobel Kimya Ödülü’nü almaya kazandı.
Hayatı ve Çalışmaları
21 Nisan 1889’da Rusya’nın başkenti Moskova’da doğdu. Babası Paul Karrer ve annesi Julie Lerch İsviçreliydiler ve bu yüzden 1892’de İsviçre’ye döndüler. İlköğretime burada Wildegg’de başladı, daha sonra Lenzburg, Aarau’da lise eğitimine devam etti. 1908’de lise eğitimini başarıyla tamamladı ve Zürih Üniversitesi Kimya Bölümü’nde Profesör Alfred Werner ile birlikte çalıştı. Doktora eğitimini de 1911’de burada başarıyla tamamlayan Paul, bir yılını Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü’nde asistan olarak geçirdi. 1912’de Paul Ehrlich ile birlikte Almanya’da bir araştırma enstitüsü olan Georg Speyer Haus’ta kimyager olarak görev aldı. Altı yıl sonra Frankfurt’tan ayrılarak Zürih’e döndü. 1919 yılında Zürih Üniversitesi’nde Kimya Profesörü ve Kimya Enstitüsü Müdürü seçildi.
Yaptığı ilk çalışmalar kompleks metal bileşiklerinin özelliklerini, hazırlanışlarını ve bunlarla ilgili incelemeleri içeriyordu. Fakat en önemli çalışma alanı bitki pigmentleriydi, özellikle de sarı karotenoidlerdi. Karotenoidlerin kimyasal yapısının aydınlatılmasında önemli rolü olan Paul Karrer, bazı karotenoidlerin hayvanların vücudunda A vitaminine dönüştürülebildiğini gösterdi. Bu alandaki çalışması A vitaminin öncü maddesi olan b – karotenin yapısal formülünün açıklanmasında önemli bir adımdı çünkü ilk defa bir vitaminin yapısı açıklanmıştı. Bu başarıdan etkilenen Albert von Szent-Györgyi askorbik asitin (C vitamininin) yapısını açıkladı. Bunun ardından Paul Karrer, B2 ve E vitaminleriyle ilgili çalışmalar yapmaya başladı. Flavinlerin kimyasıyla ilgili yaptığı çalışmalar sayesinde başlangıçta B2 vitaminin bir parçası olarak düşünülen laktoflavinlerin yapısının açıklanması da kimya alanında yaptığı önemli çalışmalardan biridir.
Profesör Karrer A, C, E, K ve B2 vitaminleri, koenzimler, karotenoidler ve diğer bitki pigmentleri, kürar ve diğer alkaloidler, aminoasitler, organo-arsenik bileşiklerle ilgili binin üzerinde bilimsel makale yayımladı. Lehrburch der Organischen Chemie (1930) isimli kitabı 13 baskıya ulaştı ve bu kitap İtalyanca, İngilizce, İspanyolca, Fransızca, Japonca ve Polonyaca dillerine çevrildi. Ayrıca karotenoidlerle ilgili 1948’de yazdığı monografı İngilizceye çevrildi.
1914’te Helena Froelich’le evlendi ve bu evliliğinden üç çocukları oldu. Birini bebekken kaybeden Paul Karrer 18 Haziran 1971’de Zürih’te öldü. Bir yıl sonra da eşi Helena öldü.
Ödüller ve Onurlar
- 14th International Congress on Pure and Applied Chemistry başkanı
- Basel Üniversitesi, Wroclaw Üniversitesi, Lozan Üniversitesi, Lyon Üniversitesi, Paris Üniversitesi, Londra Üniversitesi, Turin Üniversitesi, Brüksel Serbest Üniversitesi, Rio de Janeiro Federal Üniversitesi,Madrid Teknik Üniversitesi ve Strasbourg Üniversitesi doktora ünvanları
- Marcel Benoist Ödülü
- Cannizzaro Ödülü
- Fransız Bilimler Akademisi
- The Royal Society (Londra) üyesi
- Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi üyesi
- İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi üyesi
- The National Academy (Roma) üyesi
- Royal Academies for Science and Arts of Belgium üyesi
- The Indian Academy of Sciences üyesi
- The Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences üyesi
- Kraliyet Kimya Topluluğu üyesi
