Şekerli İçeceklerin Düzenli Olarak Tüketiminin Beyne Etkileri
Araştırmacıların kullandığı; Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü ile Boston Üniversitesi’nin ortak bir projesi olan Framingham Kalp Araştırması’ nın (Framingham Heart Study- FHS) verileri; gazlı içecekler ve meyve suları gibi şekerli içecekleri daha sık tüketen insanların, daha zayıf anısal (epizodik) hafızaya, daha küçük hipokampal ve total beyin hacmine sahip olduklarını göstermektedir. Yazarlar ayrıca; günlük olarak diyet soda içenlerde inme ve bunama görülme olasılıklarının, diyet soda tüketmeyenlere kıyasla 3 kat daha fazla olduğunu buldular.
Aşırı şekerin sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir. Diyet içecekleri, sıklıkla sade gazlı içeceklere göre daha sağlıklı bir alternatif olarak lanse edilir.
Ancak, hem şekerli hem de yapay olarak tatlandırılmış içecek tüketimi, serebrovasküler hastalık (beyin damar hastalıkları) ve bunama riskini artıran kardiyometabolik risk faktörleriyle bağlantılıdır.
Boston Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacısı Matthew Pase ve eş yazarlar, şekerli içecek alımı ile beyin hacmi, düşünce ve hafıza arasındaki ilişkiyi ölçmek için, Framingham Kalp Araştırması kapsamında 30 yaş üstü 4200′ den fazla katılımcıyı inceledi.
Yazarlar: “FHS araştırma topluluğunda, klinik öncesi Alzheimer hastalığı kapsamında nöropsikolojik olarak ve manyetik rezonans görüntüleme işaretleyicileriyle belirlenen vasküler beyin hasarının , şekerli içecek tüketimi ile kesitsel ilişkisini inceledik.” şeklinde açıklama yaptılar.
“Şekerli içeceklerin tüketim miktarı, bir gıda tüketim sıklığı anketi kullanılarak tahmin edildi.”
“Günde bir şekerli içecekten daha az tüketenlere kıyasla, yüksek şekerli içeceklerin alımı, daha düşük toplam beyin hacmi ve episodik hafıza testlerinde daha düşük performans ile ilişkilendirildi.” dediler.
“Günlük meyve suyu tüketimi, toplam beyin hacminin ve hipokampus ( hafıza ve özellikle de kısa süreli hafıza üzerinde rolü vardır. ) hacminin azalması ve zayıf episodik (anısal) hafıza ile ilişkilendirilmiştir.”
Ekip, daha sonra, FHS Gelecek Kohort’undan (belli bir özelliğe sahip kişilerin oluşturduğu grup) 2,888 kişiyi (45 yaş ve üzeri) inmenin gelişimini incelemek için ve 1,484 katılımcıyı (60 yaş ve üstü) da bunama için 10 yıl boyunca gözlemlediler.
Araştırmacılar, 10 yıllık izlem süresinin sonunda, 97 inme vakasının (% 3) 82’sinin iskemik kalp rahatsızlığı (Kan damarlarının tıkanmasından kaynaklanan) olduğunun ve 81 bunama vakasının da (% 5) 63’ünün Alzheimer hastalığı olduğunun farkına vardılar.
FHS’de araştırmacı olan Dr Pase, “Her gün diyet soda içen kişilerde inme ve bunama görülme ihtimalinin neredeyse üç kat daha fazla olduğunu tespit ettik” dedi.
“ Bu durum, beyindeki kan damarlarının tıkanmasına neden olan daha yüksek bir iskemik inme (kan pıhtısı neden olur) riskinin oluşmasını ve bunamanın en yaygın türü olan Alzheimer hastalığının görülmesi riskini içermektedir.”
Kardiyovasküler hastalık, diyabet ve yüksek tansiyon gibi önceden var olan koşullar, bulguları tam olarak açıklamadı.
Örneğin daha çok diyet soda tüketen insanlarda, bunama riskini arttırdığı düşünülen diyabetik olma olasılığı daha yüksektir. Fakat, diyabetikler çalışmanın dışında bırakıldıktan sonra bile, diyet soda tüketimi hala bunama riski ile ilişkilendirildi.
Pase ve arkadaşları, insanların düzenli olarak ya diyet soda veya şekerli içeceklerin tüketilmesi konusunda tedbirli davranmaları gerektiğini söylese de, yapılan gözlemlerin sebep ve sonuçlarını açıkladığını söylemek henüz erken.
İnsanlara yapay tatlandırıcı vererek, beyinde olumsuz etkilere yol açıp açmayacağını test etmek için gelecekteki çalışmalara ihtiyaç vardır.
Amerikan Kalp Birliği Beslenme Komitesi’nin eski başkanı ve Vermont Üniversitesi’nde beslenme profesörü olan Rachel K. Johnson, “İçeceklere eklenen şekerlerin sınırlandırılmasının, iyi beslenme ve sağlıklı vücut ağırlıklarını desteklemek için önemli bir strateji olduğunu biliyoruz. Bu nedenle yapılacak olan araştırmalarla daha fazlasını bilene kadar insanlar yapay olarak şekerlendirilmiş içecekleri dikkatle kullanmalıdırlar. Diyabetli kişiler için ve kilo vermede rolü olabilir ama insanları su, az yağlı süt veya ilave tatlandırıcılar içermeyen başka içecekler içmeye teşvik ediyoruz. ”dedi.
Ekibin bulguları Alzheimer’s & Dementia dergisinde ve Stroke dergisinde iki makalede yayınlanıyor.
Kaynak : sci-news.com
