Tedavisi Zor Olan Mantar Enfeksiyonlarına Karşı Savaş
Fotoğraf: Işık mikroskobu altında mikroskobik mantarlar Aspergillus oryzae’nin conidia’lı konidiyoforları.
Sistemik (vücutla ilgili) mantar enfeksiyonları, diğer hastalıklara göre çok nadirdirler fakat sınırlı tedavi seçeneklerinden dolayı ölümcül potansiyele sahiptirler. Aslında, mantarlar mevcut olan bazı ilaçlara karşı giderek daha dirençli hale gelmekte ve enfeksiyonlar yaygınlaşmaktadır. American Chemical Society’nin haftalık haber dergisi Chemical & Engineering News’de yer alan bir kapak hikayesi, bilim insanlarının antifungal (mantar önleyici) cephaneliğimizi geliştirmek için nasıl çalıştığını ayrıntılarıyla anlatıyor.
Kıdemli Muhabir Bethany Halford. şu anda, ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onaylanan sadece 4 tip antifungal ilaç olduğunu ve bazı enfeksiyonların bu ilaçlara karşı dirençli olduğu sebebiyle tedavi için ameliyatın tek seçenek olduğunu yazıyor. Mantarlar, neredeyse her yerde bulunabilir fakat sadece birkaç yüz türü insan vücuduna bulaşmaya yatkın ve çoğu insanın immün sistemleri onlarla savaşabilir. Fakat, immün sistemleri tehlikede olan insanlar (örneğin, kemoterapilerle tedavi edilen kanser hastaları) fungal enfeksiyonların gelişmesi için yüksek riske sahiptirler. FDA, 20 yıl içinde yeni bir antifungal sınıftan bir ilacı onaylamamıştır ve mevcut olanların hepsi ilaç direnci ve böbrek toksisitesi de dahil olmak üzere dezavantajlara sahiptir. Bu tedavi eksiklikleri, doktorları, sorunun zaman geçtikçe daha da kötüleşeceği konusunda endişelendirmektedir.
Mantarlar ve insanlar arasındaki biyolojik benzerliklerden dolayı yeni antifungal ilaçlar üretmek zorlu bir süreçtir. Mantarlar için zararlı olan çoğu molekül, insanlar için de zararlıdır. Uzmanlar, insanlar ve mantarlar arasındaki farklılıklardan yararlanmanın yeni tedaviler geliştirmenin anahtarı olduğunu söylüyor; örneğin, mantar hücrelerinin duvarları vardır, ancak insan hücrelerinin yoktur. Farmasötik araştırmacılar, yeni tedaviler geliştirmenin yanı sıra, yerleşik antifungal ilaçları daha güçlü ve daha az yan etkiye sahip hale getirmek için geliştirmeye çalışıyorlar. Bilim insanları ve doktorlar yeni antifungal ilaçların onaylanacağı konusunda umutlu olsalar da fungal enfeksiyu geçiren çoğu insanın hasta olmasından dolayı klinik deneyler yapma sürecinin zor olduğunu kanıtladılar. Tüm bunlara rağmen, COVİD-19 salgını, ilaç şirketlerinin bulaşıcı hastalıkların tedavisine yönelik düşüncelerinin değişmesine ve gelecekte bunlara öncelik vermesine olanak tanıyabilir.
Kaynak: phys.org
