‘Zaman Yolculuğu’ Cinayetinin Garip Durumu

Londra’da bir kadının cesedi bulundu. Bir DNA eşleşmesi çıktı ancak şüpheli olarak iddia edilen kişi kurbandan haftalar önce ölmüş. Adli bilimci Dr Mike Silverman kariyerinin en garip vakalarından birinin hikayesini anlatıyor.

Modern bir dedektif romanının sayfalarından gelen gerçek hayattaki bir gizemdi.

Londra’da bir kadın vahşice öldürüldü ve tırnakları altında biyolojik materyaller bulundu, ölmeden hemen önce saldırganı çizmiş olabileceğini gösteriyor.

Materyalin bir örneği analiz edildi ve sonuçlar Ulusal DNA veri tabanı ile karşılaştırıldığında hızlı bir şekilde eşleşme verdi.

Sorun şu ki, “eşleşme” kurbanın kendisinden 3 hafta önce ölmüş olan bir kadını tanımladı.

Başkentin farklı bölgelerinde gerçekleşen cinayetler ayrı ayrı dedektif ekipleri tarafından araştırıldı.

İki kadın arasında birbirlerini tanıdıklarına dair öne sürülecek hiçbir şey bulunmamakla birlikte  “muhtemel” senaryo, numunelerin bir araya gelmiş olabileceği açık bir yerde (adli laboratuvar) karıştırılmış veya kirlenmiş olmasıydı. Kıdemli soruşturma memuru tarafından bir şikayet yapıldı.

1997 yılıydı ve o zamanlar Adli Tıp Hizmeti’nin ulusal hesap yöneticisiydim, bu yüzden laboratuvarda bir hata yapılıp yapılmadığını öğrenmek benim sorumluluğumdu.

İlk düşüncem, belki de ikinci kurbanın tırnağının kırpılmasının yanlış etiketlenmiş olması ve aslında ilk kurbandan gelmiş olmasıydı. Örneklere bakmaya başladığımda durumun böyle olmadığını görebiliyordum.

Kurban, tırnaklarını belirgin bir leopar derisi deseni ile boyamıştı ve alınmış olan kesimler aynı örüntüyü taşıyordu. Doğru olanın onlar olduğuna şüphe yok.

Daha sonra numunelerin yanlışlıkla karıştırılmasının herhangi bir yolu olup olmadığını görmek için laboratuvar kayıtlarını kontrol ettim.

iki numune seti aynı anda laboratuarın sergi alanından hiç çıkmamış olduğundan bu pek bir şey ifade etmedi. Her halükarda, birinci ve ikinci kupürlerin analizi arasında birkaç hafta geçmişti ve farklı personel üyeleri katılmıştı.

Gizemin dibine ulaşmaya karar verdim. Kesilen parçaların nasıl toplandığını daha yakından görmek istedim ve birkaç hafta arayla gelmiş olsalar da, her iki cesede aynı morgda otopsi yapıldığını keşfettim.

Cinayet veya şüpheli ölüm durumunda yapılan adli otopsiler, standart ve cezai olmayan otopsilerden çok daha ayrıntılıdır.

Yapılan muayeneler arasında; toksikolojik testler için kan örenkleri, organ örnekleri ve mide içeriği toplanır analiz edilir ve tırnaklar kazınarak kırpılır.

Olası bir cevap alabileceğimi düşündüğüm morgların kayıtlarını inceliyordum. İlk cinayet kurbanının cesedinin, polisin ilk soruşturmalarını yürütürken birkaç hafta boyunca dondurucuda tutulduğu ortaya çıktı.

Fotoğraf : Son on yılda DNA kanıtlarını anlamada büyük atılımlar oldu.

İkinci cinayet kurbanının cesedi morga gelmeden bir gün önce patologun ek tırnak örneği alması için dondurucudan çıkarıldı.

Ertesi gün, ikinci cinayet kurbanının tırnaklarını kesmek için aynı makas çifti kullanıldı. Makaslar kullanımlar arasında temizlenmesine rağmen ikinci kurbanın tırnaklarına aktarmak ve daha sonra sonraki analizde bir DNA profili üretmek için yeterli genetik materyalin temizleme sürecinden geçip geçmediğini merak etmeden duramadım.

Kariyerime 1970’lerin sonlarında adli bilimlerde başlamıştım ve o zamanlar birkaç küçük damla kandan birini tanımlayabilme fikri, bilim kurgudan ibaret gibi duruyordu.

İlk zamanlar, gözün göremeyeceği kadar küçük olan herhangi bir biyolojik materyal analizi için bir yöntem olmadığından suç mahalllerinde nadiren koruyucu kıyafetler giyerdik ve potansiyel kontaminasyondan pek endişe etmezdik.

Bugün, bir cinayet mahalline giren herkes yeni temiz bir olay yeri önlüğü, galoş ve  eldiven almalıdır. Çünkü DNA geri kazanma teknikleri artık o kadar hassas olduğundan – bir kapı kulbu veya bir bıçak sapı gibi bir nesneye hafifce dokunmak- başarılı bir DNA analizi yapmak için yeterince iz bırakabilir.

1997 gizem cinayeti zamanında DNA profillemesi sadece birkaç yaşındaydı, teknoloji o kadar çabuk gelişiyordu ki olayları keşfetmek üzereyken daha önce öngörülemeyen sorunlar ortaya çıkmaya başlamıştı.

Morgdan tırnak makasının analiz edilmesini sağladım ve iki değil, üç ayrı DNA profilinin mevcut olduğunu keşfedildi. Daha fazla inceleme ile bazı morg enstrümanlarında DNA kontaminasyonunu bulundu ancak tırnak makası geldiğinde sadece bir sorun sunuldu.

Örneğin, otopsi bıçaklarının üzerlerinde birkaç farklı insanın DNA izleri olduğu tespit edildi ancak kesikler DNA için hiçbir zaman örneklenmediği için çapraz kontaminasyon bir sorun değildi.

Fotoğraf :Heilbronn’un hayaleti’nin Almanya ve Avusturya’nın güneyindeki birçok cinayetin arkasında olduğuna inanılıyordu.

Sorunun altını çizerek ve gelecekte tüm tırnak tırnaklarının tek kullanımlık makasla alınması gerektiğini ve makasın daha sonra kanıtlara yerleştirilmesi gerektiğini ileri sürerek, derhal ülkedeki tüm memurlara, morglara ve adli patologlara acil bir not gönderdim. Bu güne kadar yerinde duran bir sistem.

Modern DNA analizi artık o kadar hassas ki kontaminasyon önemli bir husustur ve cezai soruşturmaları yanlış yöne sevk etme potansiyeli vardır.

2007’de Almanya’da, bir polis memurunun öldürülmesi olayında bilinmeyen bir kadına ait DNA izleri bulundu.

Alman veritabanında, aynı DNA’nın Almanya ve Fransa’daki beş farklı cinayet vakasının yanı sıra birçok hırsızlık ve araba hırsızlığı olay yerlerinde mevcut olduğu tespit edildi. Toplamda, kadının DNA’sı 40 ayrı suç mahallinde bulundu.

Alman yetkililer suçluyu araştırmak için iki yıl ve binlerce saat harcadılar, sadece DNA’nın aslında olay yeri araştırmacılarının örneklerini toplamak için kullandıkları swablarda bulunduğunu keşfettiler. Swablar, onları üreten fabrikada çalışan bir kadın tarafından kazara kontamine olmuştu.

Yıllarca DNA, daha küçük izlerden kaynaklanan başarılı mahkumiyetlerle nihai suçla mücadele silahı olarak görüldü ancak birçok yönden DNA analizi kendi başarısının kurbanı oldu.

Artık sadece birkaç insan hücresinden bir DNA profili oluşturma yeteneğine sahip olduğumuza göre, izler neredeyse her yerde bulunabilir.

Hepimiz gittiğimiz her yerde DNA toplarken ikincil bir temas veya çapraz kontaminasyon olasılığını ortadan kaldırmak için yeterli DNA metaryali yoksa suçu destekleyen ek kanıtlar ile izleri bulmanın ve analiz etmenin önemi giderek açık hale gelecektir.

Dr. Mike Silverman, Adli Tıp Tarihi olan Written in Blood’un yazarıdır.

Kaynak : bbc.com