2016 Kimya Nobel Ödülü : Dünyanın En Küçük Makinelerinin Yapımı
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinden yapılan açıklamaya göre Strasbourg Üniversitesinden Fransız Jean-Pierre Sauvage,Evanstan Northwestern Üniversitesinden Amerikalı Sir J.Fraser Stoddort ve Groningen Üniversitesinden Hollandalı Bernard.L.Feringa moleküler makinelerin dizaynı ve sentezi alanında yaptıkları çalışmalardan dolayı 2016 Kimya Nobel Ödülüne layık görüldü.
Onlar Dünyanın En Küçük Makinelerini Geliştirdiler
Küçücük bir asansör , yapay kaslar ve minik motorlar. 2016 Kimya Nobel Ödülü , moleküler makinelerin dizaynı ve üretimi ile Jean-Pierre Sauvage, Sir J.Fraser Stoddort ve Bernard L.Feringo’ya verildi.Onlar enerji verildiğinde bir görevi yerine getirebilen, kontrol edilebilir hareketleri olan moleküller geliştirdiler.
Bilgisayarın gelişimi , minyatür teknolojinin nasıl bir devrime yol açabileceğini gösterir.2016 Kimya Nobel Ödülünü kazananlar , makineleri minyatür hale getirerek ve kimyada yeni bir boyuta yol açtılar.
Moleküler bir makineye yönelik ilk adım, 1983 yılında Jean-Pierre Sauvage tarafından atıldı.O, iki tane birbirine bağlı halka şeklindeki molekülü birlikte bir zincir formuna getirdi ve ona catonane dedi.Normalde, moleküller atomların elektron ortaklaşmasıyla güçlü kovalent bağlarla bağlanırlar.Fakat bu zincirde onlar bunun yerine daha serbest mekaniksel bir bağla bağlandılar. Makinenin bir görevi yerine getirebilmesi için , birbirine yakın hareket edebilen parçalardan oluşması gerekir.Bu iki tane birbirine bağlı olan zincir, bu şartı aynı şekilde yerine getirdi.
İkinci adım, Fraser Stoddort tarafından 1991’de geliştirilen bir rotaksan ile atıldı.O, ince moleküler bir zinciri moleküler eksen üzerine taktı ve bu zincirin eksen boyunca hareket edebildiğini gösterdi.Onun rotaksanlara dayanarak yaptığı çalışmalar arasında moleküler bir asansör,moleküler kas ve molekül tabanlı bir bilgisayar çipi vardır.
Bernard Feringa moleküler motoru geliştiren ilk kişiydi.O,1999’da sürekli aynı yönde dönen moleküler bir rotor bıçağı elde etti.O,moleküler motorları kullanarak bu motordan 10.000 kat daha büyük,dönen cam bir silindir ve nanoaraba dizayn etti.
2016 Kimya Nobel Ödülünü kazananlar,dengenin dışına çıkmayan ve içi enerji dolu bölgelerde hareketlerinin kontrol edilebildiği moleküler sistemleri ele aldılar.Gelişim açısından moleküler motor,1830lardaki elektrik motoruyla aynı aşamadadır.Bilim adamları çeşitli kol ve çıkrıkları ortaya koyduklarında onlar,habersiz bir şekilde elektrikli trenler,çamaşır makineleri,fanlar ve yiyecek işlemcilerine öncü oldular.Moleküler makineler muhtemelen yeni malzemeler,sensörler ve enerji depolama sistemleri gibi şeylerin geliştirilmesinde kullanılacak.
Jean-Pierre Sauvage,1944 Paris doğumlu.Fransada Strasburg Üniversitesinde emekli Prof.ve Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezinde emekli Araştırma Müdürü
Sir J.Fraser Staddort,1942 Edinburgh doğumlu.1966 Edinburg Üniversitesi UK.Ph.D. Northwestern Üniversitesinde Mütevelli Kurulunda Kimya Prof.,Evanstan,IL,ABD
Bernard L.Feringa, 1951 Hollanda Barger-Compascuum doğumlu.Hollanda Groningen Üniversitesi 1978 Ph.D. Groningen Üniversitesi Organik Kimya Prof.
Kaynak : sciencedaily.com
Haberi Çeviren : Gonca Serdar
Üniversite : Atatürk Üniversitesi (Karadeniz Teknik Üniversitesi – Organik Kimya -Yüksek Lisans Öğrencisi)
Bölüm : Kimya Bölümü
Mail : goncaserdar61@gmail.com
Not : Haberlerin dergi yönetimi ile çevirene haber verilmeksizin yayınlanması, kopyalanması, kendi web sitenize eklenmesi kesinlikle yasaktır. Bir yerde yayınlamayı düşünenler iletisim@inovatifkimyadergisi.com adresine ve de haberi çeviren arkadaşımıza mail atarak durumu belirtmeleri gerekmektedir.
