Johan Gustav Christoffer Thorsager Kjeldahl
Organik moleküllerin içindeki azot miktarını tayin edebilmek için Kjeldahl yöntemini geliştiren Danimarkalı kimyagerdir.
Hayatı ve Çalışmaları
16 Ağustos 1849’da Kopenhag, Danimarka’da doğdu. Babası fizikçi olan Kjeldahl, Roskilde Gymnassium’daki eğitiminin ardından Danimarka Teknik Üniversitesi’nde akademik eğitimine başladı. Kopenhag Üniversitesi Yaşam Bilimleri Fakültesi’nde (The Royal Veterinary and Agricultural University) bir süre çalıştıktan sonra bira üreticisi Carl Jacobsen tarafından Carlsberg biraları için bilimsel yöntemler geliştirilmek amacıyla 1876 yılında kurulan Carlsberg Laboratuvarı’nda çalışmaya başladı. Kjeldahl, 1876 yılından 1900 yılına kadar burada Kimya Bölümü’nün başkanlığını yaptı.
Kjeldahl bugün hala ölümünden sonra kendi isminin verildiği ve bileşiklerin içindeki azot miktarını belirlemeye yarayan Kjeldahl yöntemini geliştirdi. Bu yöntem ilk kez 1833 yılında tanıtılmıştı ve daha önce Jean Dumas tarafından geliştirilen yanma tüpünden daha hızlı, daha kesin ve geniş çapta bir yöntemdi. Bu yönteme göre azotlu bileşiklerin içerisindeki azot, konsantre sülfürik asitle ısıtıldığında tepkime sonucunda amonyum sülfatı verecek ve amonyum daha sonradan salınabilecekti. Aynı zamanda kendisine verilen işte malt endüstrisinde kullanılan tahılın içindeki protein miktarını belirliyordu. Protein miktarı ne kadar azsa o kadar çok bira elde ediliyordu.
Kjeldahl, 18 Haziran 1900’de kalp krizinden Tisvildeleje, Danimarka’da öldü.
Kjeldahl Yöntemi
Kjeldahl, bir maddenin içindeki azot miktarını tayin edebilmek amacıyla, damıtma ve geri titrasyon olmak üzere iki aşamadan oluşan bir yöntem geliştirdi. Amonyum tuzlarının, organik bileşiklerin sülfürik asit ile tepkimesi sonucunda üretilebileceğini kanıtladı. Bu aşamaya dijesyon işlemi verilir. Bu aşamada üretilen amonyum tuzları toplanır ve sudkostik çözeltisi ile tepkimeye sokulur. Bu aşama sonucunda üretilen amonyak damıtılır ve standardize edilmiş hidroklorik asit veya sülfürik asit çözeltisinde çözülür. Son aşama olarak bu çözelti azot miktarını dolaylı yoldan belirleyebilmek için sodyum hidroksitle geri titre edilir.
1880’li yıllarda potasyum sülfatı bir asidin ve cıvanın kaynama noktalarını yükseltmek amacıyla katalizör olarak kullandı. Amonyağın geri titrasyonu işleminde tampon çözelti olarak borik asidi kullandı.
