Jean-Pierre Sauvage
Fransız kimyager Jean-Pierre Sauvage, 21 Ekim 1944 tarihinde Paris’te dünyaya geldi. Sir J. Fraser Stoddart ve Bernard Feringa ile birlikte moleküler makineler üzerine yaptığı çalışmalarla 2016 Nobel Kimya Ödülü’ layık görüldü.
Moleküler makinelerle ilgili ilk adım, 1983’te halka şeklindeki iki molekülü bir zincir oluşturacak şekilde bir araya getirmeyi başaran Jean-Pierre Sauvage tarafından atıldı. İkinci adım ise Fraser Stoddart tarafIndan 1991’de atıldı. Stoddart, moleküler bir zinciri moleküler bir eksen üzerine yerleştirip zincirin eksen boyunca hareket etmesini sağladı. Bernard Feringa da 1999’da ilk moleküler motoru geliştirdi.
Sauvage 1971 yılında, şu anda Strazburg Üniversitesi ‘nin bir parçası olan Louis Pasteur Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı ve daha sonra Ulusal Bilimsel Araştırmalar Merkezi’ne araştırma görevlisi olarak katıldı. 1973- 1974 yılları arasında Oxford Üniversitesi’nden doktora sonrası bursu aldı. Ulusal Bilimler Araştırmalar Merkezi’ne geri döndü. 1981- 1984 yılları arasında Strasburg’da profesörlük yaptı. Aynı zamanda 1979’dan 2009 yılına kadar Ulusal Bilimler Araştırmalar Merkezi’nde araştırma yöneticisi olarak görev aldı.
1983 yılında Sauvage ve arkadaşları bir moleküler zincir oluşturdular.Bakır iyonunun ,fenantrolin molekülünün halka ve hilal şeklindeki bir kısmını çekeceğini buldular. Bakır iyonuyla iki bağlı halka yapmak için diğer hilal şeklindeki fenantrolini eklediler ve sonra iyonu uzaklaştırdılar.
Sauvage, moleküllerin küçük makinelere monte edilebileceğini farketti. 1994 yılında arkadaşları ile birlikte , bir halkanın başka bir halka etrafında dönebildiği ketananı oluşturdular.1997 yılında hem elektrokimyasal hem de fotokimyasal yollarla ketanandaki rotasyonu kontrol edebilmişlerdi. 2000 yılında grup, kas filamanına benzer şekilde genişleyebilen ve daralan bir yapı oluşturdu.
