Kanser Tedavisinde Aktif Bir İlaç Sağlayan Altınla Katalize Edilmiş Reaksiyon
Fotoğraf: Göğüs kanseri hücrelerinin tarama mikroskobu mikrografı. RIKEN’deki kimyagerler, bir ön ilacın çeşitli ilaçlara dönüştürülebilmesi için altını katalizör olarak kullandı ve bu stratejiyi göğüs kanseri hücrelerinde uyguladı.
RIKEN’den dört araştırmacı, vücut içinde aktif hale gelen ilaçların katalitik miktardaki altınla birlikte kanser ve diğer hastalıkların tedavisi için yeni bir seçenek sunabileceğini gösterdi. Biyomedikal araştırmanın gelişmekte olan alanlarından biri, gizli “ön ilaçları” vücut içinde aktif formlarına dönüştürebilmek amacıyla metal kullanımının yaygınlaşmasıdır. İlaçların üretildiği bu reaksiyonlar, yan etkileri azaltarak bir tedavinin etkinliğini artırmayı amaçlayan ilaç üretiminin vücutta doğal olarak bulunmayan metaller tarafından tetiklenmesi için tasarlanmıştır.
RIKEN Biofunctional Synthetic Chemistry Laboratory başkanı Katsunori Tanaka, “Dünya çapındaki araştırma grupları, ilaçların yan etkilerini azaltmak amacıyla rutenyum ve paladyum gibi geçiş metallerinin kullanılabileceğini gösteren çok sayıda güzel çalışma yaptı” dedi. Bununla birlikte, her birinde farklı bir metalle tetiklenen birkaç gizli ilacın art arda kullanıldığı çok sayıda klinik senaryo bulunmaktadır. Tanaka, “Altına odaklanmış bir çalışma eksikliğini tespit ettik ve bu nedenle, bu benzersiz zorluğun üstesinden gelmek için çalışmalara başladık” dedi.
Aktif birçok ilaç, azot bazlı amin fonksiyonel gruplarını içerir. Bu nedenle Tanaka, Kenward Vong ve meslektaşları altın varlığında elde edilen amin maskeleme gruplarından 2-alkinilbenzamid (Ayba) geliştirdiler. Ayba, altın kullanılarak aktif hale getirildiğinde iki karbonun arasında üçlü bağın bulunduğu bir alkin grubuna sahiptir. Bu alkin grubu, Ayba ile maskelenmiş azot atomu arasındaki bağı bozar ve aktif ilacı serbest bırakan bir siklizasyon reaksiyonunu tetikler.
Ekip, Ayba’yı iki amin içeren antikanser bileşiğinin ön ilaçlarını oluşturmak için kullandı. Bu ön ilaçlara altını da ekleyerek kanserli hücrelerin öldürülebilmesi için aktif ilacı elde etti. Diğer reaksiyonlar maske sıyırma reaksiyonlarını tetiklememiştir. Ayba ile korunan ilaçlar rutenyum ve paladyum aracılığıyla elde edilen ilaçlarla da birlikte kullanılabilir. Tanaka, “Ayba bazlı ön ilaçların pek çok vaatle performans gösterdiğine inanıyoruz” dedi.
Ayba ön ilaç tasarısının bir avantajı da kolay bir şekilde değiştirebilir oluşudur. Araştırmacılar, Ayba’nın yapısına çeşitli kimyasal yan zincirler ekleyerek ön ilacın hücre zarlarını geçememe gibi genel özelliklerinin ince bir şekilde ayarlanmasını sağlamıştır. Tanaka, “Türetme yeteneğine sahip olmak, Ayba grubunu diğer yaklaşımlardan çok daha işlevsel bir hale getiriyor” dedi.
Tanaka, “Bu çalışmanın bize işbirliğine başlama ve kimya alanının sağlayabileceği en işlevsel sistemleri arama şansını vereceğini umuyoruz” diye ekledi. “Nihai hedefimiz, iyileştirici yeni uygulamaların geliştirilebilmesi için çalışmaktır.”
Kaynak: phys.org
