Kör Edici Plastik
Her yıl kış mevsiminde , Hint-Ganj Ovası etrafındaki şehirler çok az görünür veya hiç görünemeyen puslu gaz odalarına dönüşüyor. Buradaki ilginç durum, Hindistan’ın bu bölgesinin, dünyanın diğer bölgelerine kıyasla benzer hatta bazen daha az hava kirliliğine sahip olması. Bunun arkasındaki sebep, bilim insanları için uzun süredir devam eden bir bilinmezdi.
Bugünlerde Hindistan Teknoloji Enstitüsü Madras’tan bir araştırma ekibi bu gizemi çözmeye çalışıyor. Çalışmanın baş yazarı Dr. Sachin S. Gunthe, araştırma konusunun tek temel bir soruyla başladığını söylüyor: Delhi’deki PM2.5 kütle yükü, çok daha kirli olan Pekin’den düşükse, görüş azalması neden Delhi’de hala büyük bir sorun?
Bu soruyu yanıtlayabilmek için kış pusunun kimyasal bileşimini açıklığa kavuşturmaya çalıştılar ve klor içeriği yüksek olan partiküllerin, Delhi gibi şehirlerde oluşan görüş azalmasının nedeni olduğu gösterildi.
Klorür, Birincil Suçlu
Elde edilen sonuçlar, partikül maddedeki klorür varlığının görünürlüğü etkileyen birincil suçlu olduğunu gösterdi. Bulgularda, Chennai’de dönemsel olarak yüksek klorür bulunurken, Delhi’de kalıcı ve yüksek miktarda klorür varlığı görüldü.
Çalışmanın ortak yazarı Prof. R. Ravikrishna ‘’Daha ilk birkaç günün sonuçlarından, Delhi’nin farklı olduğunu anladık. Çünkü Delhi gibi kirli kentsel bir bölgedeki sülfatın, partikül maddenin en yüksek inorganik bileşeni olması beklenir; ancak biz, klorürü partikül maddenin en yüksek inorganik fraksiyonu olarak bulduk’’ diyor.
Plastiklerin Yakılması
Çalışma, görünürlüğü azaltan diğer önemli bileşenlerin plastik yakma işlemi ve endüstriyel işlemlerle yayılan hidroklorik asit (HCl) olduğunu belirtiyor. Dahası, HCl konsantrasyonu ile amonyak da birbirine karışıyor. Çalışmaya göre ikisi birlikte ölümcül bir kombinasyon oluşturuyor ve görüşün yaklaşık %50’sinin azalmasına neden oluyor.
‘’Plastik yakılmasını, görüş mesafesi azaltan bir neden olarak bulduğumuzdan, bu bulguların politikacıların plastik içeren atıkların ve diğer potansiyel klorür kaynaklarının açık alanda yakılmasını düzenlemeye yönelik yürürlükte olan yasaları daha verimli uygulanmasına yardımcı olacağını umuyoruz.’’ diye ekliyor Dr. Gunthe.
Araştırmacılar, plastik yakımı ile görünürlük arasındaki bağlantının ilk defa irdelendiğini söylüyor. Plastik atıkların yakılması ile insan sağlığı açısından zehirli dumanların oluştuğunu biliyoruz. Şimdi ise, bu çalışma, şehir sakinlerinin yaşamlarını riske atan bu tehditle mücadele etmek için bir neden daha ekliyor. Bu bölgedeki düşük görüş mesafesi, hava ve yer taşımacılığını engellemekte, mali yüke ve insan hayatının kaybına yol açmakta.
Kirliliğin Kimyasal Yapısı
Daha önceki bilimsel çalışmalar Hint-Ganj Ovası üzerindeki pus ve sis oluşumunun kimyasal yapısına odaklanmamıştı. Bu çalışma PM2.5 oranının sis oluşumundaki kimyasal olaylara olan etkisine ışık tutuyor.
Ekip, Delhi ve Chennai’de bağıl nem ve sıcaklığın yanı sıra PM2.5’in kimyasal bileşimini ve önemli özelliklerini ölçmek için günün her saati ölçümler yaptı. Bunun yanı sıra, gözlemleri işlemek ve cevaplar bulmak için kimyasal modeller kullandılar.
‘’Bilimsel açıdan işimizin yarısını bitirdik. Plastiklerin yakılması ile ‘’dioksinler’’ adı verilen, gıda zincirinde birikme göstererek üreme ve bağışıklık sistemi ile ilgili ciddi sorunlara neden olan kimyasallar yayılabilir. Bu alanda daha fazla araştırma yapmamız gerekiyor. Temel hava kirliliği bilimindeki gelişmeye, kirliliğin üstesinden gelmek için teknoloji geliştirme kadar önem verilmelidir.’’ diye ekliyor Dr. Gunthe.
Çalışma, Nature GeoScience dergisinde de detaylı olarak yayınlanmış bulunuyor.
Kaynak : weather.com
