Akıllara Durgunluk Veren Stanford Araştırması İnsan Kan Hücrelerini Fonksiyonel Nöronlara Dönüştürüyor
Fotoğraf : Sıradan kan örneklerinde bulunan insan bağışıklık hücrelerini fonksiyonel nöronlara dönüştürmek, pek çok nörogelişimsel bozuklğun laboratuvar çalışmalarının önünü açacak
Stanford Üniversitesi’nden bir ekip, “akıllara durgunluk veren” olarak nitelendirilen yeni bir araştırmada, düzenli bir kan örneğinde bulunan insan bağışıklık hücrelerini, sadece üç haftada işlevsel nöronlara dönüştürebilen bir teknik geliştirdi.
Ekibin bu tekniği geliştirmek için yürüttüğü birkaç yıllık araştırmada gelinen nokta, fare kan hücrelerinin, pluripotent faza geçmeden, doğrudan fare nöronlarına dönüşebileceğini gösteriyor. Daha önceki çalışmalarda, bir hücreyi yeniden programlamak için önce uyarılmış bir pluripotent kök hücresi oluşturmak gerekiyordu.
Ekip ilk olarak fare çalışmalarında, zaman alıcı bu aşamanın kaldırılabileceğini gösterdi ve 2011 yılında insan cilt hücrelerini kullanarak işlemi tekrarladı. Ancak, cilt hücrelerini nöronlara dönüştüre işlemi umulduğu kadar verimli ve kolay olmadı.
Çalışmanın baş yazarı Marius Wernig, çok sayıda hastadan uyarılmış pluripotent kök hücre üretiminin zahmetli ve yüksek maliyetli olduğunu belirtiyor. Deri hücrelerinin eldesi invaziv ve ağrılı bir prosedür içerdiğinden, binlerce hastadan kök hücre üretimi yapılması için korkutucu derecede iş yükü olan karmaşık bir yeniden programlama otomasyonu gerekecektir.
Bu çalışmada ise, taze veya önceden dondurulmuş olup olmadığına bakılmaksızın 1 mililitreden az kan örneğinden 50000 kadar nöron üretilebilen bir yöntem açıklanmaktadır. Araştırma ekibi, sadece dört proteinin eklendiği basit bir adım ile T hücrelerini fonksiyonel nöronlara dönüştürebiliyor.
Wernig, T hücrelerini fonksiyonel nöronlara döndürmenin ne kadar kolay olduğunu fark edince şok geçirdiklerini belirtiyor. T hücreleri basit yuvarlak şekilli özelleşmiş immün hücreleri olduğundan, akıllara durgunluk veren hızlı dönüşüm görülebiliyor.
Bu araştırman ın temel amacı, çok sayıda hastadan oluşan bir örneklemde fonksiyonel nöronal aktiviteyi inceleyerek otizm ve şizofreni gibi nörolojik bozuklukların araştırılabilmesi için bir yöntem geliştirmektir. Bu teknik ile yaratılan nöronlar, henüz olgun sinapslar oluşturamadıkları için terapötük sonuçlar için yararlı değildir ancak bilim insanlarının bazı karmaşık nörolojik bozukluklar üzerinde çalışması ve laboratuvar ortamında beyin hastalıklarını simüle edebilmesi için imkan sağlayacaktır.
Wernig, özellikle şizofreni ve otizm için yüzlerce insanın nöronal işlevini incelemek için kullanılabilecek bu yeni yol sayesinde, on yıllardır araştırılan ancak çok az ipucu bulunan bu hastalıkların kökenleri veya tedavileri ile ilgili derinlemesine çalışılabileceğini belirtiyor.
Bu çalışma PNAS’da yayınlanmıştır.
Kaynak : newatlas.com
