Anne Sütü ve Esrar Bileşenleri Arasındaki İlişki

Bu çalışmada literatür tarama ve ilgili konuda somut verilerin yansıtılması yöntemi izlenmiş ve anne sütü ve marijuhana adıyla bilinen esrar arasındaki ilişki yorumlanmıştır.

İnsan vücudunda Kannabinoidlerin reseptörleri mevcuttur. Bazı büyük çaplı araştırmalara dayanılarak söylenebilir ki,anne sütünün marijuhananın yapısındakine benzer özellikte kannabinoidlerin bir çeşidi olan endokanabinoidleri içerdiğine dair bulgular vardır. Bu bileşenler insan gelişimi için hayati önem taşırlar.

Kannabinoidlerin bir çeşidi olan Fitokanabinoid yapılı, bitkide bulunan THC maddesi esrarın aktif bileşenidir. Buna ek olarak insan vücudunda salgılanan ve anandamide ve 2-araçidonilgliserol (2-AG) maddelerinin keşfine yol açan endokanabinoidler de mevcuttur ve bu iki grup benzer özellikler taşır. THC bileşeninin sakinleştirici ve ağrı kesici etkilerine dair bulgular Ulugöl’ün 2014 yılında yayımladığı makalede yer almıştır. Benzer olarak anne sütünün yeni doğanlardaki yatıştırıcı ve ağrı kesici etkileri bilinmektedir.

İnsan vücudundaki hücre zarlarında bulunan  kannabinoidlerle ve besleyici maddelerle aktifleşen kannabinoid reseptörleri hücreyi virüslerden,zararlı bakterilerden,kanserden ve diğer tümörlerden korur.Anne sütü de bebekleri bakteri ve virüslerden koruyan özellikte bileşenlere sahiptir.[9]Ayrıca yeni doğanların yeme ve emme reflekslerinin öğrenilmesinde rol oynayan özel bir nöro-düzenleyici lipit yapılı endokannabinoidler açısından zengindir.[8]

Kanabinoidler ve Reseptörleri

Kanabinoidler CB1 ve CB2 adlı özel reseptörler ile aktifleşirler ve CB1 reseptörü 1998 yılında W.A.Davene ve arkadaşları tarafından fare beyninde belirlenmiş ve kimyasal özellikleri tanımlanmıştır.[6]

Kanabinoidlerin Tıptaki Önemi

Kanabinoidlerin zayıflatıcı hastalıklardan olan AIDS ve çeşitli kanser türlerinde iştah düzenleyici olarak etkili oldukları bilinmektedir. Ağrı kesici özelliğinin yanısıra Kanabinoidlerin,Parkinson hastalığında semptomları azaltma ve tedavi amaçlı kulllanıldığına 2006 yılında Becker ve arkadaşları tarafından yapılan araştırmalarda değinilmiştir. Buna ek olarak,Journal of Neuroscience adlı dergide 2003 yılında Martin tarafından yayımlanan makalede MS(multiple sclerosis) hastalığında kanabinoidlerin tedavi edici etkisi irdelenmiştir.Ayrıca MS hastalığının belirtilerinden olan ağrı ve spastisite üzerindeki olumlu etkilerini fareler üzerinde yaptıkları deney ile, Malfitano ve arkadaşları 2008 yılında ortaya koymuşlardır. 2010 yılında Martin,Ovejero ve arkadaşları tarafından yayımlanan araştırmada endokanabinoidlerden olan 2-AG maddesinin omurilik yaralanmalarında aşınmanın ilermesini yatıştırdığına dair bulguları öne sürülmüştür.

Anne Sütü ve Tedavi Edici Özellikleri

Anne sütü bebekler için en iyi besin kaynağıdır. Uygun miktarda sağlıklı yağları,karbonhidratları ve proteinleri içerir. İmmun sistemin oluşumu ve gelişiminde önemli yere sahiptir. Anne sütünün mikro içeriğinin bebeğin immune sistemine olumlu katkıları 1997 yılında Emmett ve Rogers tarafından yayımlanan makalede belirtilmiştir. İmmun sistemi gelişimine desteği ve patojenlerden koruma yönleriyle anne sütü, 2005 yılında Field tarafından da aktarılmıştır.Kolostrum adı verilen ve doğumun ilk 5 gününde salgılanan anne sütünün,mide ve bağırsak hastalıkları tedavisinde kullanımı 2000 yılında Playford,McDonald ve Johnson tarafından yayımlanan makalelerde tartışılmıştır.

Yenidoğanın Emme ve Hayatta Kalma Sürecinde Endokanabinoidlerin Yeri

Kanabinoidler insan embriyosunda,gebelikten sonraki 14.haftada görülür. Bu bileşenler iştahın gelişmesinde etkili CB1 reseptörlerini aktifleştirmesiyle bilinirler. Fare yavrularında CB1 reseptörünün etkisi engellendiğinde yavruların ilk haftada kilo alamadığı ve öldüğü gözlenmiştir. Bu ölümlerin sebebinin anne sütünü yutma refleksinin gelişememiş olmasından kaynaklı olduğu açıkca görülmüştür. Bu durum, endokanabinoid CB1 reseptörü sisteminin yenidoğanlarda süt emme refleksinin başlamasında başlıca etken olarak yorumlanmıştır[8].

Yorum

Marijuhana adıyla bilinen esrarın tedavi edici özelikte yapıtaşlarının belirlenmiş olması,anne sütünün keşfedilen benzer bileşenlerinin tedavi amaçlı kullanılması yönündeki çalışmalara yön verebilecektir.

Kaynaklar 

1. [1]Ahmet Ulugöl,(2014).The endocannabinoid system as a potential therapeutic target for pain modulation.Balkan Medical Journal,31(2),  115-120.
2. [2]Angel Arevalo-Martin,Daniel Garcia-Ovejero,Eduard-Holgado,(2010).The endocannabinoid 2-arachidonoylglycerol reduces lesion expansion and white matter damage after spinal cord injury.Neurobiology of Disease,38,304-312.
3. [3]Angel Arevalo-Martin,Jose Miguel Vela,Eduardo Molina-Holgado,Jose Borrell and Carmen Guaza,(2003). Therapeutic action of cannabinoids in a murine model of multiple sclerosis.The Journal of Neuroscience,23(7),2511-2516
4. [4]Anna Maria Malfitano,Maria Chiara Proto,Maurizio Bufilco,(2008). Cannabinoids in the management of spasticity associated with multiple sclerosis. Neuropsychiatric Disease and Treatment,4(5),847-853.
5. [5]Catherine J.Field,(2005).The immunological components of human milk and their effect on immune development in infants. American Society for Nutritional Sciences,Journal of Nutrition,135(1),1-4.
6. [6]Devane,W.A,Dysars FA 3^rd, Johnson MR,Melvin LS, Howlett AC., (1988).Determination and characterization of a cannabinoid receptor in rat brain.Molecular Pharmacology,34(5),605-613.
7. [7]Ester Fride,(2004).The endocannabinoid-CB1 receptor system in pre-and postnatal life.European Journal Of Pharmacology,500(1-3),289-297.
8. [8]Ester Fride,(2002).Cannabinoids and feeding:the role of the endogenous cannabinoid system as a trigger for newborn suckling. Journal of Cannabis Therapeutical,3(4),49-60.
9. [9]Hanson LA,Söderström T.(1981).Human milk:Defense against infection. Progress in Clinical and Biological Research,61,147-159.
10. [10]Lastres-Becker,Isabel;Fernandez-Ruiz,Javier ,(2006).An overview of Parkinson’s disease and the cannabinoid system and possible benefits of cannabinoid-based treatments. Current Medicinal Chemistry,13,  3705-3718.
11. [11]Pauline M.Emmett,Imogen S.,Rogers,(1997).Properties of human milk and their relationships with maternal nutrition.Early Human Development,49,7-28.
12. [12]Playford RJ,Macdonald CE,Johnson WS,(2000).Colostrum and milk-derived peptide growth factors for the treatment of gastrointestinal disorders. The American Journal of Clinical Nutrition,72(1),5-14.

Yazar : Sinem ÖZTÜRK

Üniversite : Hacettepe Üniversitesi

Bölüm : Kimyager

Dergi : Sayı 47 – Sayfa 8