Böcek İlacı Kullanımını Azaltmak ve Bitki Haşerelerini Yakalamak: Karınca Feromon’u Kullanımı
Bath ve Sussex Üniversitelerindeki bilim insanları, bitki haşerelerini böcek ilacı yemlerine çekebilmek için yavaşça karınca feromonları salabilen yeni bir sistem geliştirdiler. Bu da yeni sistemle birlikte mahsüllerin tamamına haşere öldürücü kimyasallar püskürtmek yerine, hedefe uygun koruma için tuzakların belli alanlara yerleştirilebileceği anlamına geliyor.
Yaprak kesen karıncalar, tropik bölgelerin pek çoğundaki tarım ve ormancılık alanlarında başta gelen bitki haşerelerindendir ve sadece Brezilya’daki okaliptüs ormancılığına her yıl 8 milyar dolar zarar verdiği tahmin edilmektedir.
Klasik pestisitlerin genellikle hızlı bir şekilde bozulmaları ve haşere türüne özgü olmamaları; haşere kontrol ürünlerinin azımsanmayacak miktarda israfına, çevre kirliliğine ve diğer böcekler üzerinde zararlı etkilere sebep olmaktadır.
Bath’daki kimyager ve kimya mühendislerinden oluşan ekip, yaprak kesen karıncaların alarm feromonlarını soğurabilmek amacıyla metal-organik çerçeve (MOF) adı verilen moleküler süngerler kullandı ve daha sonra bitki haşerelerini tuzağa çekmek için feromonları yavaşça saldılar.
Bu deneylere ek olarak, feromon molekülünün MOF yapılarının porları içindeki hareketini simüle etmek için kompütasyonel modelleme kullandılar; hangi yapının optimum kapasite ve salınım hızı vereceğini tahmin edebileceklerini düşünerek.
Temel çerçeve yapısı (MOF) içindeki kimyasal grupları değiştirerek, feromonların salınım hızını günler içinde değil de birkaç aylık süre boyunca salınabilecek şekilde ayarlayabileceklerini buldular.
Sistemin Sussex Üniversitesi araştırmacıları tarafından Brezilya’daki bir okaliptüs plantasyonunda yapılan saha denemeleri, feromon yüklü MOF yapılarının, karıncaları tuzağa çekmede beklenen etkiye sahip olduğunu gösterdi.
Bath Üniversitesi Kimya Bölümü Başkanı ve Üniversitenin Sürdürülebilir ve Dairesel Teknolojiler Merkezi’nde İnorganik Kimya Profesörü olan Profesör Andrew Burrows, Dalton Transactions dergisinde yayınlanan araştırmaya liderlik etti ve araştırmayla ilgili konuştu:
“Böcek feromonları daha önce de haşereleri tuzağa çekmek için kullanılıyordu fakat sorun şu ki yapıları gereği oldukça uçucular, bu nedenle de etkileri uzun sürmüyor. Metal-organik çerçevelerimiz (MOF), bu uçucu feromonların gözeneklerde sarmalanıp daha sonra da yavaşça salınabildiği bir tür sünger görevi görüyor. Kavram kanıtlama çalışmamız, bu malzemelerin feromonu iletmede etkili olduğunu ve haşerelerin buna normal tepki verdiğini gösteriyor. Bu sistem, mahsüllere püskürtülen böcek ilacı miktarını azaltabilir ve özellikle küçük alanlar daki yüksek değere sahip ürünler için kullanışlı olabilir. Şu anda İngiltere’de bulunan meyve bahçelerindeki zararlı güve türlerini kontrol etmek için kullanılabilenler de dahil olmak üzere, bir dizi başka böcek tuzağı olabilecek kimyasallara bakıyoruz.”
Bu proje, The Leverhulme Trust, Bath Üniversitesi ve Sussex Üniversitesi tarafından finanse edilmiştir.
Kaynak : scitechdaily.com
